Huyền thoại ô tô Nga sắp quay lại Việt Nam: Không đơn giản để thành công

Trên thực tế, ôtô Nga không quá xa lạ tại Việt Nam. Bởi trước đây, những cái tên như Volga, Moskvich, Lada, Zil, GAZ, Kamaz, UAZ… từng được coi là những biểu tượng của một thời vang bóng. Nay việc Nga sẽ quay lại sản xuất xe hơi tại Việt Nam khiến nhiều người, đặc biệt là các thế hệ những năm 70, 80 của thế kỷ trước không khỏi bồi hồi.

Mới đây, Bộ Công thương đã công bố dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc thực thi Nghị định thư giữa Việt Nam và Nga trong việc hỗ trợ sản xuất phương tiện vận tải có động cơ tại Việt Nam để lấy ý kiến đóng góp.

Hai mẫu xe Nga này dự tính sẽ có mặt tại Việt Nam trong tháng 10.

Theo đó, các DN như Cty Thương mại quốc tế (KAMAZ), nhà máy sản xuất ôtô (GAZ, Llc), Cty CP Đại chúng Ulyanovsky Avtomobilny Zavod (UAZ), và các DN được phía Nga ủy quyền để liên doanh với Việt Nam sản xuất các phương tiện vận tải.

Các liên doanh này sẽ chủ yếu tập trung sản xuất các dòng xe SUV (loại xe thể thao đa dụng) của UAZ (MIC), phương tiện vận tải có động cơ dùng để chở từ 10 người trở lên, bao gồm cả lái xe (M2, M2G, M3. M3G), xe tải (N1, N1G, N2, N2G, N3, N3G) và xe chuyên dụng (SB, SC, SD) theo thống nhất của hai bên. Danh sách các dòng xe phải được đưa vào kế hoạch sản xuất của liên doanh.

Để thực hiện mục tiêu xuất khẩu trên, Việt Nam sẽ cho phép các liên doanh được nhập khẩu miễn thuế một số xe nguyên chiếc để bán thăm dò dung lượng và thị hiếu của thị trường, đồng thời cho hưởng hạn ngạch miễn thuế cụ thể đối với linh kiện, phụ tùng lắp ráp ôtô trong vòng 5 năm. Đây là khoảng thời gian trước khi thuế nhập khẩu linh kiện, phụ tùng ôtô theo Liên minh kinh tế Á - Âu (VN - EAEU FTA) được cắt giảm dần về 0%.

Cụ thể, thuế suất xe ôtô của Nga sẽ được áp dụng 0% theo hạn ngạch từ ngày 5-10. Năm 2016, 800 xe, năm 2017 có 850 xe, năm 2018 là 900 xe. Như vậy, trong 3 năm đầu tiên sẽ có khoảng gần 3.000 xe ôtô từ Nga về Việt Nam được hưởng thuế suất 0%. Ngoài ra, Việt Nam còn cấp hạn ngạch cho phép các liên doanh nhập khẩu 13.500 linh kiện xe với thuế suất 0% trong 5 năm.

Với việc Nga sẽ đưa sang vài mẫu xe trong thời gian tới, những người mê ôtô Nga đang rất hy vọng mua được những chiếc xe giá rẻ. Tại thị trường Nga, các mẫu xe địa hình UAZ có giá bán từ 609.000 đến 809.000 rup, tương đương khoảng 200 đến 276 triệu đồng. Nếu vào Việt Nam, với việc miễn thuế nhập khẩu, theo tính toán giá bán cho các mẫu xe này ở Việt Nam dao động trong khoảng 300 triệu đồng. Đây là mức giá rẻ so với mặt bằng thị trường ôtô trong nước.Với việc được hưởng ưu đãi thuế, các dòng xe địa hình UAZ, xe thương mại Kamaz hay Gaz với giá bán rẻ sẽ tạo làn gió mới cho thị trường ôtô Việt Nam…

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia kinh tế, tương lai xe Nga tại Việt nam chưa phải đã thật sự sáng sủa. Phải khẳng định rằng, việc Việt Nam sẽ cho phép các liên doanh được nhập khẩu miễn thuế một số xe nguyên chiếc và cho hưởng hạn ngạch miễn thuế cụ thể đối với linh kiện, phụ tùng lắp ráp ô tô trong vòng 5 năm (khoảng thời gian trước khi thuế nhập khẩu linh kiện, phụ tùng ô tô theo VN – EAEU FTA sẽ được cắt giảm dần về 0%) là một ưu đãi, tạo cơ hội cho xe Nga có chỗ đứng tại Việt Nam và sau đó có thể xuất khẩu.

Tuy nhiên, để được hưởng ưu đãi thuế quan, các liên doanh phải đáp ứng các điều kiện được quy định cụ thể trong các Nghị định thư hợp tác về ô tô. Ngoài ra, việc sản xuất ô tô của các liên doanh phải đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật của Việt Nam và trong kế hoạch thành lập liên doanh, các đối tác Nga phải có biện pháp cụ thể cho việc chuyển giao công nghệ theo các thỏa thuận về li-xăng giữa DN hai bên, đóng góp cho việc phát triển ngành công nghiệp sản xuất linh kiện và công nghiệp phụ trợ tại Việt Nam, phát triển hệ thống bảo dưỡng và dịch vụ sửa chữa ô tô, đào tạo công nhân kỹ thuật của Việt Nam, hỗ trợ xuất khẩu ô tô và linh kiện do liên doanh sản xuất sang thị trường các nước, trong đó có thị trường Liên minh kinh tế Á - Âu và dành cho liên doanh độc quyền kinh doanh các mẫu xe và linh kiện ô tô do liên doanh sản xuất tại thị trường các nước ASEAN… Và đây không phải là vấn đề một sớm một chiều có thể làm được.

Hơn nữa, dù xe Nga là một huyền thoại và có thể sẽ có giá rẻ hơn các dòng xe khác nhưng thời đại bây giờ không phải thời bao cấp, khi mà thị trường miền Bắc chủ yếu chỉ có xe Nga và xe Trung Quốc. Thị trường hiện này có hàng chục nhãn hiệu xe đến từ nhiều “ông lớn” về ô tô trên thế giới với các tính năng hiện đại, hình dáng bắt mắt nên việc mua một chiếc xe Nga vẫn còn cục mịch về hình thức, nghèo về tính năng vẫn còn rất… đáng bàn. Ông Lê Văn Việt, chủ một loạt showroom ô tô tại Hà Nội cho hay: “Xe Nga ư? Thích là một chuyện còn xuống tiền lại là chuyện khác. Tôi không tin lắm việc xe Nga sẽ là một thương hiệu đình đám tại Việt Nam…”.

Minh Đạo