Hồ Gươm: Điểm kết nối, giao thoa hai nét văn hóa Đông - Tây

Chiều 6/10, tại Trung tâm Thông tin Văn hóa hồ Gươm (số 2 Lê Thái Tổ, Hà Nội), Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I - Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước khai mạc trưng bày tư liệu lưu trữ với chủ đề “Hồ Gươm, Giao lộ Đông Tây”.

Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động hướng tới kỷ niệm 69 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2023); 10 năm Ngày di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt (9/12/2013 - 9/12/2023).

Công chúng tham quan trưng bày

Trưng bày “Hồ Gươm, Giao lộ Đông Tây” giới thiệu đến công chúng sự thay đổi diện mạo của một Hà Nội xưa trong sự giao thoa giữa cổ kính và hiện đại, giữa phương Đông và phương Tây.

Thời điểm đó Hồ Gươm được người Pháp chọn là trung tâm của quá trình quy hoạch. Với quy hoạch của người Pháp, hồ Gươm như một giao lộ - điểm nối hai nét kiến trúc và văn hóa Đông Tây, là sự chuyển biến hợp lý giữa khu “phố ta” ở phía Bắc và khu “phố Tây” ở phía Nam.

Cùng với những nếp quen cũ, những tập quán sinh hoạt truyền thống của người Hà Nội, diện mạo mới của một đô thị phương Tây đã khiến cho lối sống của người dân có nhiều điều mới mẻ. Sự cộng hưởng đó đã tạo nên một dấu ấn rất riêng cho hồ Gươm và phố cổ ngày nay.

Hơn 100 tài liệu, tư liệu, hình ảnh, bản vẽ thiết kế, bản đồ quy hoạch được giới thiệu tại tại trưng bày là một phần trong số rất nhiều tài liệu, tư liệu về Hà Nội xưa hiện đang bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I.

Trưng bày mang đến cái nhìn toàn diện hơn về sự tiếp biến cảnh quan, không gian lịch sử - văn hóa hồ Gươm trong những năm đầu thế kỷ XIX đến giữa thế kỷ XX.

Ở đó, những hình ảnh quen thuộc về đời sống sinh hoạt của người dân Hà Nội nói chung và người dân khu vực quanh hồ Gươm nói riêng, các công trình do người Pháp xây dựng cùng nhiều thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa được tái hiện qua 3 nội dung: Quá trình thay đổi diện mạo hồ Gươm; bảo tồn không gian văn hóa lịch sử hồ Gươm; hồ Gươm - Trung tâm dịch vụ và văn hóa giải trí.

Theo bà Trần Thị Thúy Lan, Phó trưởng Ban quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội, qua từng năm tháng, Hà Nội đã có biết bao đổi thay. Trong đó, hồ Gươm đã nhanh chóng trở thành một trung tâm hành chính, thương nghiệp, dịch vụ và văn hóa giải trí, “một vòng trang sức của Hà Nội”, một giao lộ - điểm kết nối hai nét kiến trúc và văn hóa Đông - Tây.

Dù trong quá khứ, hiện tại hay tương lai, Hồ Gươm vẫn luôn đóng vai trò là trung tâm, nơi hỗ trợ cho các hoạt động truyền thống, nơi chứng kiến và tiếp nhận những thăng trầm lịch sử của thành phố và người dân nơi đây. Với trưng bày lần này, Ban Tổ chức mong muốn sẽ mang tới cho công chúng những hồi ức đẹp về Hồ Gươm và Hà Nội xưa.

Một số tư liệu, hình ảnh tại trưng bày:

Thế Vũ