Hiệu ứng từ một sân chơi cờ vua

Chấp nhận thua thiệt vật chất

Cho đến trước năm 2022, rất ít giải cờ vua quốc tế được tổ chức tại Việt Nam nhằm giúp VĐV Việt Nam tăng hệ số elo, giành thêm chuẩn Đại kiện tướng quốc tế, Kiện tướng quốc tế… Giai đoạn đó, có lúc chỉ có 1 giải/năm và hầu hết kỳ thủ Việt Nam đều trông vào nguồn kinh phí nhà nước để được đi thi đấu quốc tế. Điều này chỉ diễn ra với một số kỳ thủ Hà Nội khi được đơn vị chủ quản dồn tối đa kinh phí để họ được tập huấn, thi đấu quốc tế. Cũng nhờ vậy mà kỳ thủ Trần Tuấn Minh mới đủ điều kiện để được phong danh hiệu Đại kiện tướng quốc tế và có nền tảng vững vàng để nhiều lần vô địch quốc gia cũng như đến lúc này có thể sống được bằng nghề đánh cờ, huấn luyện cờ.

Nhưng Trần Tuấn Minh chỉ thuộc số ít VĐV may mắn nhận được sự đầu tư từ nguồn kinh phí ngân sách. Còn nhiều kỳ thủ khác lại ở tình trạng chung là ít được thi đấu quốc tế do không tìm được nguồn kinh phí tài trợ hoặc đơn vị chủ quản cũng không dồi dào kinh phí tập huấn, thi đấu quốc tế. Câu chuyện nằm ở việc không có người đứng ra gánh vác việc tạo sân chơi quốc tế ngay tại Việt Nam nhằm hóa giải bài toán thiếu kinh phí thi đấu của các kỳ thủ Việt Nam.

Chính lúc ấy, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT Hà Nội và những người tâm huyết với cờ vua Việt Nam trong đó có Đại kiện tướng quốc tế Bùi Vinh mới tính đến việc tạo ra sân chơi cờ vua quốc tế quy mô nhỏ ngay tại Việt Nam mà trước hết là ở Hà Nội. Nhờ đó, góp phần giải bài toán được thi đấu quốc tế cho kỳ thủ Việt Nam. Tham dự giải đấu, kỳ thủ Việt Nam, trong đó có Hà Nội tiết kiệm đáng kể chi phí ăn, ở, đi lại so với các giải quốc tế. Điều đó gia tăng cơ hội nâng hệ số elo quốc tế cũng là nâng hệ số trung bình elo quốc tế của cờ vua Việt Nam trên bảng xếp hạng thế giới. Đồng thời kỳ thủ Việt Nam cũng có cơ hội giành chuẩn từ đó sớm được phong danh hiệu Đại kiện tướng quốc tế, Kiện tướng quốc tế. Với những danh hiệu này, kỳ thủ hoàn toàn có thể sống được với nghề.

Đấy cũng là lý do để những giải đấu trong hệ thống thi đấu Giải cờ vua Đại kiện tướng – Kiện tướng quốc tế Hà Nội liên tục ra đời. Từ Liên đoàn Cờ Việt Nam, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT Hà Nội, UBND quận Hoàn Kiếm, Ban Quản lý phố cổ Hà Nội (sau này hợp nhất thành Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội) và một số đơn vị, tổ chức khác, trong đó có CLB Kiện tướng tương lai, doanh nghiệp… đều nỗ lực chung tay để giải đấu diễn ra.

Tất nhiên, kinh phí tổ chức giải đều đến từ nguồn xã hội hóa. Và như người trong cuộc kể lại thì đương nhiên là thua thiệt về mặt kinh phí với việc thu không đủ bù chi. Bởi chỉ riêng việc mời được các Đại kiện tướng quốc tế sang thi đấu tại giải để giải đủ điều kiện lấy chuẩn danh hiệu quốc tế cho VĐV, cũng ngốn đáng kể chi phí tổ chức giải.

Tuy vậy, họ vẫn chấp nhận để đạt mục đích chuyên môn và đóng góp vào sự phát triển du lịch của thành phố thông qua việc ăn, ở, đi lại, tham quan của các kỳ thủ nước ngoài cũng như từ các tỉnh, thành phố khác khi dự giải.

Giải cờ vua Đại kiện tướng – Kiện tướng quốc tế Hà Nội mang đến nhiều cơ hội cho kỳ thủ Việt Nam cũng như quốc tế.

Hy vọng tiếp tục lan tỏa

Từ năm 2022 đến nay, gần chục giải trong hệ thống Giải cờ vua Đại kiện tướng – Kiện tướng quốc tế Hà Nội được tổ chức. Cơ hội thi đấu giải quốc tế đã đến với hàng chục kỳ thủ trong nước, giúp họ và gia đình tiết kiệm hàng tỷ đồng so với việc thi đấu nước ngoài. 4 kỳ thủ Việt Nam cũng đã giành chuẩn Kiện tướng quốc tế, hàng chục kỳ thủ tăng hệ số elo, từ việc tham dự các giải đấu này góp phần nâng hệ số elo trung bình của cờ vua Việt Nam trong tổng thể làng cờ vua thế giới. Không kể, nhiều kỳ thủ quốc tế cũng giành chuẩn Đại kiện tướng quốc tế, Kiện tướng quốc tế từ các giải này. Và đó là lý do khiến nhiều kỳ thủ quốc tế quan tâm tới giải, đặc biệt khi có thể kết hợp thi đấu với du lịch tại Việt Nam. Và chính các kỳ thủ dự giải cũng mang về cho thành phố khoản thu đáng kể, ước tính gần cả tỷ đồng, từ việc lưu trú, ăn uống, di chuyển, tham quan…

Ngay sau lượt đấu thứ hai của Giải cờ vua Đại kiện tướng – Kiện tướng quốc tế Hà Nội 2024 vào cuối tháng 3 vừa qua, Ban tổ chức giải đã thông báo rằng, số VĐV quốc tế đăng ký dự 2 giải đấu của hệ thống giải trong tháng 5 đã kín. Đáng chú ý, ngay tháng 5 tới, Quảng Ninh sẽ đăng cai một giải trong hệ thống. Như thế, lần đầu tiên, giải đấu được tổ chức ngoài Hà Nội, thể hiện rõ sự lan tỏa, đồng thời tạo điều kiện để kỳ thủ quốc tế kết hợp thi đấu với du lịch. Ngoài ra, giải còn có thế tổ chức tiếp ở Ninh Bình, Bắc Giang và một số tỉnh, thành miền Trung, miền Nam. Một số thành phố khác cũng đã tham khảo mô hình tổ chức Giải cờ vua Đại kiện tướng – Kiện tướng quốc tế Hà Nội để tiến tới tổ chức các giải đấu tương tự.

Như thế khả năng các kỳ thủ Việt Nam có cơ hội dự gần chục giải quốc tế ngay tại Việt Nam trong một năm với chi phí tham dự ở mức tối thiểu là khả thi. Cũng có nghĩa, mong ước của những người khai sinh giải đấu đang ngày càng trở thành hiện thực. Theo Tổng thư ký Liên đoàn Cờ Việt Nam Nguyễn Minh Thắng, nếu các giải trong hệ thống Giải cờ vua Đại kiện tướng – Kiện tướng quốc tế Hà Nội được duy trì tổ chức kết hợp với việc các tỉnh, thành khác cũng có những mô hình giải đấu tương tự thì cờ vua Việt Nam sẽ cơ bản giải được bài toán về tham dự các giải quốc tế. Từ đó, càng củng cố hy vọng nâng chất cho làng cờ vua Việt Nam, tạo nền móng vững chắc để tính tới những mục tiêu xa hơn.

Câu chuyện từ một giải đấu cờ vua quốc tế cũng mang đến thêm những bài học tham khảo nhằm tổ chức các giải đấu tương tự ở nhiều môn khác. Từ đó, đáp ứng yêu cầu thi đấu quốc tế của VĐV Việt Nam và cũng là nhu cầu nâng tầm của thể thao Việt Nam. Quan trọng nhất vẫn là cần có người đủ tâm huyết và quyết đoán để thực hiện thay vì kêu khó, kêu khổ.

Minh Hà