Hậu quả của việc hút thuốc lào và thuốc lá kéo dài

Bác sĩ kiểm tra tình trạng bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Cụ thể, bệnh nhân nam (70 tuổi, ở Hà Nội) nhập viện khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng ho khan, khó thở tăng lên và mệt mỏi nhiều. Khi nhập viện, bệnh nhân chỉ có thể nói thều thào, không thành câu, mệt nhiều và thở nhanh. Huyết áp của bệnh nhân cũng tăng cao. Bệnh nhân có biểu hiện lồng ngực căng phồng và hạn chế di động, đây là những dấu hiệu điển hình của bệnh COPD trong đợt cấp. Sau khi thăm khám và đánh giá, bệnh nhân được chẩn đoán mắc đợt cấp COPD.

Bệnh nhân có tiền sử COPD mới được phát hiện. Trước đây, bệnh nhân có thói quen hút thuốc lào nhiều trong khoảng 40 năm. Sau một thời gian ngắt quãng, đến năm 50 tuổi, bệnh nhân chuyển sang hút thuốc lá. Cách đây hai năm, bệnh nhân bắt đầu có biểu hiện khó thở và suy nhược cơ thể. Gia đình đã đưa bệnh nhân đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế. Hiện tại, bệnh nhân đã cai thuốc lá hoàn toàn.

Nhiều người lầm tưởng rằng hút thuốc lào ít hại hơn hút thuốc lá. Tuy nhiên, theo TS. BS Vũ Minh Điền, Phó trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, tất cả các loại thuốc lá, bao gồm cả thuốc lào và thuốc lá, đều có nguy cơ gây tổn thương mãn tính cho đường hô hấp.

TS. BS Vũ Minh Điền giải thích: "Mức độ tổn thương đường hô hấp phụ thuộc vào tổng lượng nicotine và các chất độc hại mà người hút nạp vào cơ thể. Do đó, một người hút thuốc trong thời gian ngắn nhưng với lượng nhiều có thể bị tổn thương tương tự như người hút ít nhưng trong thời gian dài. Để đánh giá mức độ phơi nhiễm, chúng ta cần tính toán tổng lượng thuốc lá mà người đó hút mỗi năm".

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính thường có biểu hiện ho, khạc đờm và khó thở, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi, tiếp xúc với khói bụi hoặc bị nhiễm cúm hoặc các bệnh về đường hô hấp khác.

Để chẩn đoán COPD, bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng của bệnh nhân kết hợp với kết quả xét nghiệm. Xét nghiệm quan trọng nhất để xác định COPD là đo hô hấp ký.

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là bệnh có thể phòng ngừa và điều trị được. Tuy nhiên, những người mắc bệnh COPD cần phải nỗ lực nhiều hơn để thở, dẫn đến khó thở và mệt mỏi, đặc biệt là ở giai đoạn đầu của bệnh. Khi bệnh tiến triển, bệnh nhân có thể gặp khó khăn khi thở ra hoặc thậm chí khi hít vào. Bệnh nhân COPD có thể bị viêm phế quản tắc nghẽn, khí phế thũng hoặc cả hai.

Do đó, những người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính cần đi khám định kỳ tại các cơ sở y tế chuyên khoa theo hướng dẫn của bác sĩ. Khi có các triệu chứng ho, khó thở, bệnh nhân cần thông báo cho người thân để được theo dõi và chăm sóc.

Bệnh nhân COPD cần tuân thủ phác đồ điều trị bằng thuốc, bao gồm thuốc chống viêm, giảm phù nề tại chỗ và thuốc giãn phế quản. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng cần tăng cường tập thể dục và có thói quen sinh hoạt điều độ để cải thiện chức năng hô hấp.

Đối với những bệnh nhân COPD cao tuổi, việc tiêm vaccine phòng cúm và phế cầu trước mùa đông xuân ít nhất hai lần mỗi năm là rất quan trọng để tăng cường hệ miễn dịch và hạn chế nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm.

Minh Nhật