Hàng loạt sai phạm tại công ty có 3 công nhân tử vong vì bụi phổi

Nhiều công nhân tử vong vì bụi phổi

Công ty TNHH Châu Tiến có trụ sở tại Khu A, Khu công nghiệp Nam Cấm thuộc địa bàn xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc (Nghệ An). Đây là công ty chuyên sản xuất bột đá, với tổng mức đầu tư đăng ký 280 tỷ đồng, diện tích sử dụng đất lên tới 40.131m2 với trên 30 lao động thường xuyên.

Trước đó, theo báo cáo của UBND huyện Nghi Lộc, trong thời gian ngắn địa phương đã tiếp nhận 4 báo cáo của 4 xã, gồm Nghi Hưng, Nghi Phương, Nghi Thuận, Nghi Đồng có 8 người dân, khi làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến bị bệnh bụi phổi.

Cụ thể, tại thời điểm phản ánh (2/2023), đã có 3 người chết, gồm ông Trịnh Hữu Q. (38 tuổi) trú tại xóm 2, xã Nghi Hưng, làm việc từ 4/2017 - 8/2020, mất tháng 9/2022; ông Trần Trọng Th. (49 tuổi) trú tại xóm 2, xã Nghi Phương làm việc từ 10/2017-10/2022, mất tháng 11/2022 và anh Phạm Quang S. (28 tuổi) trú tại xóm Khánh Thiện, xã Nghi Thuận, làm việc từ năm 2019 - 2021, mất tháng 12/2022.

Ngoài ra, còn có 5 người đang được điều trị tại các cơ sở y tế trong tình trạng phải rửa phổi, khó thở, thở ô xy, sức khỏe suy giảm. Trong đó, có người phải thở oxy; người thì đã rửa phổi lần 1, sức khỏe suy giảm; có trường hợp bị bụi phổi biến chứng sang lao, hiện tại khó thở, đi lại khó khăn; còn có người bị bụi phổi đã rửa 1 lần, khó thở, đã phẫu thuật…

Theo lãnh đạo UBND huyện Nghi Lộc, ngay sau khi nhận được các báo cáo của các xã, huyện đã nắm bắt tình hình, đến thăm hỏi gia đình các công nhân, đồng thời làm văn bản báo cáo Ban quản lý Khu kinh tế Đông Nam, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An để có phương án kiểm tra, xử lý vì đây là đơn vị thuộc Ban quản lý Khu kinh tế Đông Nam quản lý. Ngay sau khi nhận được báo cáo của UBND huyện Nghi Lộc, Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam đã cử cán bộ phối hợp với UBND huyện Nghi Lộc đến Công ty nắm bắt tình hình.

Sau khi nắm bắt thông tin, Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam đã tổ chức buổi làm việc với sự tham gia của các sở, ngành: Sở Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động tỉnh, Bảo hiểm xã hội tỉnh Nghệ An, UBND huyện Nghi Lộc, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Châu Tiến. Tại buổi làm việc, đại diện các cơ quan tham dự đã thống nhất yêu cầu Công ty TNHH Châu Tiến tổ chức thăm hỏi, động viên 8 gia đình có người lao động làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến; tổ chức quan trắc môi trường lao động tại công ty; rà soát lại người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, triển khai ngay việc đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHNN cho người lao động.

Cũng qua kiểm tra, đến thời điểm hiện tại, ghi nhận thêm nhiều công nhân ở đây bị các bệnh liên quan đến phổi. Cụ thể, ngoài 4 trường hợp đã mất, đến nay có 5 người đang điều trị bệnh bụi phổi silic và 5 người đang điều trị các bệnh liên quan đến phổi. Nâng tổng số người mắc bệnh lên 14.

Trước tình hình đó, vào cuối tháng 5/2023, UBND tỉnh Nghệ An đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra tại công ty này.

Công ty TNHH Châu Tiến.

Hàng loạt sai phạm

Ngày 13/8, Đoàn kiểm tra liên ngành của Nghệ An vừa có báo cáo kết quả kiểm tra tại Công ty TNHH Châu Tiến. Đây là đoàn kiểm tra được UBND tỉnh thành lập từ ngày 12/5 sau khi nhận được báo cáo nhiều công nhân ở đây bị bụi phổi silic.

Nội dung kiểm tra gồm: kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bệnh nghề nghiệp, môi trường lao động, quan trắc môi trường lao động, thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động tại Công ty TNHH Châu Tiến. Thời điểm kiểm tra, công ty này có 34 người lao động, trong đó có 28 người lao động trực tiếp. Tuy nhiên, công ty chưa thành lập tổ chức công đoàn cơ sở. Trước đây, công ty được cấp phép sản xuất bột đá với quy mô 40.000 tấn/năm và sản xuất bột bả tường 30.000 tấn/năm. Sau đó, công ty mở rộng đầu tư thêm dòng sản phẩm chế biến bột đá vôi trắng siêu mịn với quy mô 180.000 tấn/năm và chế biến bột đá thạch anh - quartz với quy mô 150.000 tấn/năm. Nguyên liệu đầu vào là đá cuội silic. Sản phẩm đầu ra là bột đá silic trắng để làm nguyên liệu cho các nhà máy ép đá, đá lót sàn nồi nấu thép của nhà máy luyện thép.

Quy trình sản xuất bột đá silic tại nhà máy này có 3 công đoạn, gồm công đoạn xử lý ngâm sấy, đọc màu tách hạt; công đoạn nghiền thô và công đoạn nghiền tinh. Về môi trường lao động, thời điểm kiểm tra tại đây có 3 phân xưởng nghiền tinh, nghiền thô và đóng bao đều đang làm việc, một số công nhân đang vận chuyển bốc xếp hàng, lái xe nâng. Các phân xưởng này đều có bụi lắng đọng nhiều trên sàn và các bề mặt máy... Phân xưởng nghiền có phát sinh tiếng ồn, người lao động sử dụng trang thiết bị bảo hộ lao động như quần áo, mũ và khẩu trang, nhưng chỉ đeo nhiều lớp khẩu trang vải không đúng quy định.

Theo báo cáo của đoàn kiểm tra, công ty có sử dụng phun sương ở phân xưởng đóng bao và nghiền tinh, có quạt hút trên tường sát mái phân xưởng nhưng ở quá cao so với vị trí làm việc của người lao động. Công ty trang bị bảo hộ lao động cá nhân cho người lao động, tuy nhiên trang thiết bị bảo vệ cá nhân chưa đúng với ngành nghề sản xuất theo quy định.

Về vấn đề quan trắc môi trường, tháng 3/2023, sau khi có yêu cầu của cơ quan chức năng, công ty đã tổ chức quan trắc môi trường lao động do Công ty TNHH TCS - Kỹ thuật môi trường thực hiện, qua đó phát hiện 18 mẫu không đạt tiêu chuẩn, gồm 3 mẫu về ánh sáng và 15 mẫu về tiếng ồn. Kết quả phân tích của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường cho thấy, hàm lượng silic tự do trong nguyên liệu và thành phẩm cao trên 99%.

Đoàn kiểm tra kết luận, từ năm 2017 - 2022, công ty thực hiện không đầy đủ theo quy định của pháp luật về quan trắc môi trường lao động để kiểm soát tác hại đối với sức khỏe người lao động theo quy định về phân loại số lao động làm các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, cũng như về khám sức khỏe định kỳ cho người lao động và khám phát hiện bệnh nghề nghiệp cho người lao động tiếp xúc với các yếu tố tác hại có nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp hoặc làm các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Đối với việc chấp hành pháp luật về thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, qua kiểm tra cho thấy, Công ty TNHH Châu Tiến không lập hồ sơ tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng đối với những lao động làm việc theo hợp đồng lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội. Có tình trạng người lao động được công ty giao kết hợp đồng lao động, thực tế có làm việc, hưởng lương nhưng công ty không đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đúng với thời gian giao kết hợp đồng lao động. Đóng thiếu thời gian quy định cho 10 lao động. Do đó, chưa đảm bảo quyền lợi trong việc giải quyết các chế độ chính sách về bảo hiểm cho người lao động.

Đối với việc chấp hành pháp luật về môi trường, đoàn kiểm tra đã phát hiện ra hàng loạt tồn tại, hạn chế ở công ty này. Cụ thể, công ty chưa lập hồ sơ báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, cấp phép. Công tác thu gom, lưu trữ chất thải nguy hại chưa đúng quy định, còn để lẫn chất thải nguy hại với chất thải thông thường. Chất thải nguy hại thu gom chưa triệt để. Kho lưu giữ chất thải nguy hại chưa đúng quy định.

Ngoài ra, công ty này cũng chưa hợp đồng với đơn vị có chức năng vận chuyển xử lý chất thải công nghiệp thông thường. Kho lưu giữ chất thải công nghiệp thông thường, chất thải sinh hoạt chưa đáp ứng được yêu cầu. Mạng lưới thoát nước nội bộ sân công nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu. Chưa xây dựng hệ thống thoát nước cho toàn bộ nhà máy. Chưa hết, các loại hóa chất như Acid Oxalic, NaOH, Chrome Oxide Green, Acid Boric… sử dụng cho hoạt động sản xuất chưa được bố trí kho lưu trữ riêng, còn để chung trong xưởng sản xuất. Hơi axit phát tán trong nhà xưởng làm ảnh hưởng tới sức khỏe người lao động. Quá trình ngâm tẩm, tẩy trắng đá silic được thực hiện trong bể, không có biện pháp thu axit cưỡng bức, công nghệ thô sơ, hơi axit tạo ra làm ảnh hưởng sức khỏe người lao động. Dây chuyền nghiền đá silic được thực hiện bằng công nghệ “dã chiến” ngoài trời, không có biện pháp thu bụi.

Trong khi đó, băng chuyền vận chuyển từ lò sấy hơi đốt vào công đoạn nghiền tinh là băng chuyền hở, là nơi phát sinh bụi khi hoạt động. Công ty chưa lắp đặt hệ thống xử lý bụi phát sinh từ lò sấy hơi đốt, hơi axit phát sinh từ quá trình sấy sau khi ngâm tẩy trắng. Tại khu vực nghiền tinh, bụi mịn silic phát tán rất nhiều làm ảnh hưởng tới môi trường làm việc và sức khỏe người lao động.

Thùy Anh