Hải quan TP. Hồ Chí Minh chú trọng đấu tranh chống hàng giả, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ

Bắt giữ hơn 20 vụ vận chuyển hàng giả, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ

Chia sẻ tại buổi đối thoại về "Công tác quản lý thị trường - bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”, ông Nguyễn Văn Ổn - Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh cho biết, sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất chiếm 60% lượng hành khách xuất nhập cảnh, hàng hóa xuất nhập khẩu của cả nước. Để tạo thuận lợi cho hành khách và doanh nghiệp, cơ quan hải quan đã áp dụng phương pháp quản lý rủi ro, quản lý hải quan hiện đại, chỉ kiểm tra thực tế khoảng 5% hàng hóa, còn lại 95% là luồng xanh và luồng vàng (miễn kiểm tra và kiểm tra hồ sơ).

Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Ổn chia sẻ công tác chống hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Ảnh Thu Hòa

Tuy nhiên, một số đối tượng đã triệt để lợi dụng sự thông thoáng về thủ tục hải quan để thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, buôn bán trái phép chất ma túy. Trong đó, buôn lậu và gian thương mại chủ yếu liên quan đến hàng nhập khẩu có điều kiện, hàng không có giấy phép và hàng có thuế suất cao, thậm chí có nhóm hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ như mỹ phẩm, hàng tiêu dùng, điện thoại di động…

Từ năm 2022 đến nay, lực lượng Hải quan Việt Nam đã phát hiện xử lý gần 100 vụ việc vi phạm về SHTT, với tổng trị giá hàng hóa trên 18 tỷ đồng. Trong đó, có 2 vụ việc đã được chuyển cho cơ quan công an khởi tố với tội danh liên quan đến sản xuất, buôn bán hàng giả và xâm phạm quyền SHTT

Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã chỉ đạo lực lượng hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất tập trung kiểm soát nhóm thực phẩm, nhóm hàng y tế liên quan đến sức khỏe con người; nhóm thực phẩm chức năng không đạt chất lượng.

Kết quả, đơn vị đã bắt giữ trên 20 vụ liên quan đến nhóm hàng giả nhãn hiệu, nhập khẩu mỹ phẩm, hàng thực phẩm không đảm bảo chất lượng, tiêu chuẩn theo quy định.

‘‘Sắp tới là thời điểm cuối năm và Tết Nguyên đán 2024, việc buôn bán hàng gian lận qua đường hàng không, bưu chính chuyển phát nhanh sẽ diễn biến phức tạp. Cơ quan hải quan hiện đã chủ động triển khai các giải pháp phòng chống; đồng thời tiếp tục phối hợp với các lực lượng chức năng thực hiện kiểm soát hiệu quả địa bàn; ngăn chặn các hành vi vi phạm…’’ - ông Ổn nói.

Kiến nghị giải pháp gia tăng hiệu quả phòng chống hàng giả

Nhận định về các lô hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) bị bắt giữ, ông Nguyễn Hữu Nghiệp - Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, cho biết hàng hóa chủ yếu có xuất xứ từ Trung Quốc. Sản phẩm được sản xuất tinh vi đến mức dù có đặt hai sản phẩm hàng thật hàng giả cạnh nhau cũng khó có thể phân biệt được, do các đối tượng dùng công nghệ, thủ đoạn khó lường để trốn tránh việc kiểm tra của cơ quan chức năng cũng như đánh lừa người tiêu dùng.

Công chức Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh kiểm tra hàng hóa thông quan. Ảnh Đỗ Doãn

Theo ông Nghiệp, kỹ năng cũng như phương tiện kỹ thuật hỗ trợ nhận diện hàng hóa còn hạn chế, thiếu thực tiễn là một thách thức không nhỏ đối với cán bộ, công chức hải quan thực thi nhiệm vụ. Trên cơ sở đó, việc được trang bị những kỹ năng cần thiết để phân biệt hàng thật, hàng giả cũng như tạo điều kiện để tiếp cận các mẫu hàng hóa thật là điều hết sức cần thiết.

‘‘Để có được điều này rất cần sự chung tay phối hợp của các cơ quan chức năng. Tính đến ngày 12/10/2023, có tổng cộng 348 nhãn hiệu nằm trong thời hạn kiểm tra và giám sát hải quan đối với hàng hóa có liên quan đến quyền SHTT…’’ - ông Nghiệp nêu đề xuất.

Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả trong công tác kiểm tra và xử lý hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT, quy định thẩm quyền cho cơ quan hải quan thực thi tại cửa khẩu cũng rất quan trọng. Theo ông Đặng Thái Thiện - nguyên Phó Trưởng phòng Giám sát quản lý Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, Luật SHTT đã bổ sung thẩm quyền chủ động tạm dừng làm thủ tục hải quan cho cơ quan hải quan nếu trong quá trình thực hiện kiểm tra, giám sát và kiểm soát phát hiện căn cứ rõ ràng để nghi ngờ hàng hóa thông quan là hàng hóa giả mạo về SHTT.

Bên cạnh đó, việc thực hiện hiệu quả quy định về xử phạt đối với hành vi vi phạm cũng tạo sức răn đe đối với đối tượng vi phạm.

Ngoài các hình thức xử phạt quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính, hàng hóa vi phạm quyền SHTT sẽ bị buộc tiêu hủy hoặc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại, buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc buộc tái xuất…

Đỗ Doãn