“Giải mã mối quan hệ phức tạp giữa Từ Hy thái hậu và thái giám Lý Liên Anh”
QĐND - Theo những tin đồn trong dân gian, Lý Liên Anh là một thái giám giả. Thậm chí, còn có chuyện Từ Hy thái hậu và Lý Liên Anh có quan hệ tình ái. Đây là một câu đố lịch sử lớn trong thời gian dài. Có thật sự Lý Liên Anh là một thái giám giả? Thái hậu Từ Hy có quan hệ tình ái với Lý Liên Anh không? Để trả lời những câu hỏi này, ngày 14-1-2011, báo điện tử Lịch sử văn hóa Trung Hoa đã đăng bài “Giải mã mối quan hệ phức tạp giữa Từ Hy thái hậu và thái giám Lý Liên Anh”. Chúng tôi xin trích dịch tư liệu này để bạn đọc tham khảo thêm.
QĐND - Theo những tin đồn trong dân gian, Lý Liên Anh là một thái giám giả. Thậm chí, còn có chuyện Từ Hy thái hậu và Lý Liên Anh có quan hệ tình ái. Đây là một câu đố lịch sử lớn trong thời gian dài. Có thật sự Lý Liên Anh là một thái giám giả? Thái hậu Từ Hy có quan hệ tình ái với Lý Liên Anh không? Để trả lời những câu hỏi này, ngày 14-1-2011, báo điện tử Lịch sử văn hóa Trung Hoa đã đăng bài “Giải mã mối quan hệ phức tạp giữa Từ Hy thái hậu và thái giám Lý Liên Anh”. Chúng tôi xin trích dịch tư liệu này để bạn đọc tham khảo thêm.
Trước hết, hãy xem dân gian có nhầm lẫn về thân phận của Lý Liên Anh không. Bí ẩn về thân phận thực sự của Lý Liên Anh được mở ra thông qua ba nguồn tư liệu quan trọng đáng tin cậy sau:
Cơ sở đầu tiên là chữ khắc trên văn bia của Lý Liên Anh. Văn bia của Lý Liên Anh ghi: “Hoàng Thanh Hoa Linh nhị phẩm đỉnh đới đại tổng quản Lý công mộ chí minh” (bài minh trên mộ chí của Hoa Linh nhị phẩm đại tổng quản Lý công triều Thanh) với những ghi chép tỉ mỉ về cuộc đời của Lý Liên Anh là những thông tin rất có giá trị.
Từ Hy thái hậu Thái giám Lý Liên Anh
Thứ hai, theo tài liệu lưu trữ của triều Thanh về Lý Liên Anh. Học giả Đường Ích Niên đã tìm thấy trong tài liệu lưu trữ của phủ Nội vụ nhà Thanh có “Sơ yếu lý lịch của Lý Liên Anh”. Tài liệu này đã phần nào hóa giải những nghi vấn về thân thế của Lý Liên Anh nên có ý nghĩa lớn.
Thứ ba, theo hồi ức của chính một cung nữ. Người này được thái hậu chỉ định gả cho thái giám Lưu Tường. Lưu Tường là đồ đệ của Lý Liên Anh. Lý Liên Anh hằng ngày vẫn đem cuộc sống của mình ra kể cho Lưu Tường nghe. Lưu Tường lại đem những gì mình nghe được kể cho người cung nữ này nghe. Cung nữ ấy là một người trí nhớ tốt, có khả năng ăn nói, đem những điều mình nghe được về thân thế của Lý Liên Anh kể lại cho nhà văn Kim Dị, Thẩm Nghĩa Linh nghe. Tổng hợp thông tin từ ba nguồn tư liệu quan trọng trên, thân phận thực sự của Lý Liên Anh về căn bản đã sáng rõ.
Từ Hy thái hậu cực kỳ sủng ái Lý Liên Anh. Về cuối đời, Lý Liên Anh đã thực sự trở thành một “người bầu bạn” của bà. Các thái giám trong cung đình đều có những hồi ức sinh động về điều này. Thái giám Lưu Hưng Cầu, Triệu Vinh Thăng, Phùng Lạc Đình... đã kể lại trong “Những điều mắt thấy tai nghe trong cung đình Mãn Thanh” như sau:
“... Triều đại nhà Thanh có nhiều người trở thành góa phụ. Tây Thái hậu lúc đó tuy có rất nhiều việc phải làm nhưng xem ra hằng ngày vẫn cảm thấy rất tẻ nhạt, nhàm chán. Khi nhàn rỗi thì bà viết, vẽ hoặc xem hát một chút... nhưng trong lòng vẫn thấy trống rỗng. Người có thể giúp thái hậu xua tan đi cảm giác này chính là thái giám Lý Liên Anh. Lý Liên Anh trở thành người không thể tách rời thái hậu, luôn theo sát phục vụ bà. Tình cảm giữa hai người vì thế cũng trở nên vô cùng thân mật. Ba bữa cơm một ngày, từ sáng đến tối, họ đều hỏi han nhau những câu như: “Cơm ngon chứ?”. Đôi khi, thái hậu còn đích thân tới phòng ngủ của Lý Liên Anh: “Liên Anh à, chúng ta đi dạo nhé!”. Có lúc thái hậu lại cho gọi Lý Liên Anh vào buồng của mình, hai người trò chuyện đến tận đêm khuya”.
Việc Từ Hy thái hậu ưu ái Lý Liên Anh xuất phát chủ yếu từ ba lý do ở chính con người Lý Liên Anh:
Thứ nhất, suy nghĩ chín chắn, phục vụ chu đáo.
Thứ hai, không tham dự chính sự, không đưa chuyện ra ngoài. Thứ ba, am hiểu tâm lý, giỏi làm vừa lòng.
Dân gian truyền miệng Lý Liên Anh là thái giám giả do xuất phát từ việc Lý Liên Anh massage chân cho Từ Hy thái hậu. Trên thực tế, đây hoàn toàn là điều nói mà thiếu suy xét. Một người từng là cung nữ luôn phục vụ bên cạnh Từ Hy thái hậu đã nghiêm túc tường thuật lại việc này như sau:
“Theo quan niệm của người Hán, đôi chân cần phải được kín đáo, khi rửa chân, thay tất đều không được để người khác nhìn thấy. Người phụ nữ đã có chồng cũng phải đóng cửa để rửa chân trước khi đi ngủ. Nếu con cái đã lớn thì khi mẹ rửa chân cũng không được để cho con cái nhìn thấy. Lão thái hậu để thể hiện bản chất có giáo dục, sự cao quý và tôn nghiêm của mình, đã vô cùng chú ý đến điều này, không cho phép các thái giám tham dự vào. Có người đã đồn nhảm rằng, lão thái hậu đau chân, đặt chân trên ghế, duỗi ra để Lý Liên Anh massage. Điều này không đúng sự thật”. Điều này đã rất rõ ràng. Câu chuyện Lý Liên Anh massage chân cho Từ Hy thái hậu hoàn toàn là sai sự thật.
Trong dân gian còn đồn đại Lý Liên Anh là thái giám giả. Điều này là do người nói không hiểu biết về các quy định đối với thái giám. Những quy định này cực kỳ hoàn chỉnh, hệ thống, nghiêm ngặt. Bất kể vì lý do gì thái giám giả cũng không thể vào cung được. Lão thái giám Trương Phúc từng kể: “Nếu là thái giám giả thì tuyệt đối không được phép vào cung. Nếu đã vào được trong cung mà khi kiểm tra thấy không đạt tiêu chuẩn là thái giám thì sẽ bị xử trảm. Hơn 200 năm của triều Đại Thanh, trong cung đình cực kỳ sạch sẽ. Mỗi năm các thái giám đều trải qua một đợt kiểm tra. Đây là quy tắc của phòng Kính Sự. Nhưng những thái giám già, có thân phận rồi thì chỉ đến đây tán chuyện, uống trà, điểm danh mà thôi. Bởi vì họ đã trải qua mười mấy lần kiểm tra rồi nên không thể có sai sót được. Ở đây cũng có sẵn các thợ dao để kiểm tra các thái giám, không có các lang trung bình thường”.
Có cơ quan chuyên môn sẽ tiến hành kiểm tra định kỳ các thái giám ở đây. Nếu phát hiện ra vấn đề thì các thợ dao sẽ tiến hành xử lý hậu kỳ tức là tiếp tục rà soát. Vì vậy, trong cung nhà Thanh không thể có thái giám giả. Vì vậy, tin đồn Lý Liên Anh-thái giám giả là sai sự thật.
Nguyễn Hồng Nhung
