EU phát triển hệ thống giám định hải quan

Biểu tượng nhóm phòng giám định EU

Bên cạnh những cải tiến về quy trình thủ tục hải quan, EU đã xây dựng được một hệ thống các Trung tâm giám định hải quan tại hầu hết các thành viên. Các cơ sở giám định có vai trò quan trọng trong hỗ trợ đấu tranh chống buôn lậu và gian lận thương mại bằng cách cung cấp kết quả giám định mang tính khoa học nhằm thực thi các quy định của châu Âu về thu thuế hải quan, phân loại hàng hóa.

Trong số các Trung tâm giám định, một số cơ sở mới được thành lập những năm gần đây nhưng phần lớn đã có lịch sử hình thành từ lâu, chủ yếu từ giữa thế kỷ 20. Cơ sở có tuổi đời lâu nhất được thành lập năm 1848, tại Vienna (Áo). Do đó, có thể khẳng định công tác giám định hải quan của EU đã có bề dày truyền thống với nhiều kinh nghiệm tích lũy.

Vai trò của cơ quan Hải quan nói chung và giám định hải quan nói riêng gắn liền với những thay đổi của môi trường thương mại và vượt ra ngoài phạm vi các vấn đề truyền thống về thuế gián thu và hải quan. Việc xác định tính chân thực và xuất xứ của sản phẩm; phát hiện hàng buôn lậu như tiền chất ma túy, vũ khí để bảo vệ người tiêu dùng trước những loại hàng nguy hại cũng như bảo vệ môi trường luôn là những thách thức hàng đầu đối với quản lý hải quan. Hệ thống giám định hải quan luôn được coi là công cụ đắc lực giúp thực thi hiệu quả các nhiệm vụ của cơ quan Hải quan trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

Các dịch vụ do hệ thống giám định hải quan cung cấp thường liên quan đến những vụ việc nghiêm trọng như gian lận về thuế, đe dọa sức khỏe hoặc sự an toàn của người dân. Công việc giám định hải quan thường mang tính hỗ trợ nên được thực hiện thầm lặng, thường không được biết đến so với các nhiệm vụ khác của cơ quan Hải quan. Tuy nhiên, điều đó không làm giảm ý nghĩa và tầm quan trọng của công việc này trong lịch sử phát triển của Hải quan EU.

Bản đồ hệ thống giám định hàng hóa hải quan EU.

Hiện nay, các trung tâm giám định EU đang được điều phối trong khuôn khổ Nhóm các Trung tâm giám định hải quan Châu Âu (tên gọi tắt là GCL). Cơ quan thường trực của GCL là Ủy ban điều phối thường trực. Ủy ban điều phối thường trực của GCL có 4 nhóm công tác đảm nhận thực hiện.

Nhóm công tác thứ nhất phụ trách các vấn đề thu thập cơ sở dữ liệu về phân tích hàng hóa trong lĩnh vực hải quan. Nhóm công tác thứ hai phụ trách về các vấn đề phát triển phương pháp phân tích và đánh giá kết quả giám định/ phân loại. Nhóm thứ ba chịu trách nhiệm về các hệ thống chất lượng, chất lượng của mạng lưới giám định và nhóm thứ tư chịu trách nhiệm về các hoạt động đào tạo, phổ biến thông tin về lĩnh vực phân loại, giám định tới các thành viên của GCL.

GCL chịu trách nhiệm đưa ra dự đoán về những thay đổi trong môi trường thương mại quốc tế và trong quản lý hải quan nhằm đảm bảo các trung tâm giám định Hải quan được chuẩn bị sẵn sàng cho việc giải quyết các thách thức mới. Hiện nay, có hơn 80 trung tâm giám định hải quan châu Âu tham gia vào các hoạt động dưới sự điều phối của GCL. Mục tiêu của GCL là hài hòa, điều phối và tối đa hóa việc sử dụng nguồn nhân lực và kỹ thuật của các trung tâm giám định hải quan Châu Âu. Thông qua mạng lưới thành viên và phương pháp làm việc trực tiếp giữa các thành viên, GCL thành công trong việc tạo ra giá trị gia tăng bằng cách thực hiện nhiều chủ đề hoạt động cụ thể.

Ngoài ra, GCL còn tiến hành nhiều hoạt động khác như nghiên cứu về những thách thức và cách giải quyết các vấn đề đặt ra đối với hoạt động giám định hải quan và các lĩnh vực khác hỗ trợ công việc này. Có thể kể đến những hội thảo về công nghệ sinh học hoặc các công cụ nhận dạng khác (để xác định phân loại thuế, các loài trong CITES hoặc nhận biết tem sưu tầm). GCL còn xây dựng một danh mục quản lý hải quan (ECICS) về các hóa chất đặt dưới sự quản lý chung của Tổng cục Thuế quan và Hải quan EU. Mục đích của danh mục này là xác định chính xác tên gọi hóa chất và phân loại chính xác hóa chất (ở cấp độ 8 số theo danh mục HS) trong Danh mục kết hợp của GCL kể từ năm 2009. Chính vì mã số tuân thủ theo danh mục HS nên ECICS cũng có thể được sử dụng trên phạm vi quốc tế.

Trong thời gian tới, mục tiêu tổng quát của GCL là tạo ra một mạng lưới các trung tâm giám định thống nhất và được trang bị hiện đại, có đủ khả năng giải quyết những khó khăn trong tương lai. Một trong những mục tiêu mà EU hướng tới là quản lý hiệu quả một khu vực lãnh thổ không có biên giới giữa các thành viên nên cần có sự thống nhất hài hòa trong mọi lĩnh vực. Do đó, việc công nhận chéo các kết quả và thủ tục giám định, áp dụng một chính sách chất lượng thống nhất hay cùng chia sẻ công nghệ khoa học chính là những bước đi quan trọng nhằm thực hiện mục tiêu phát triển của EU./.

Khánh Minh