Elon Musk đang đối mặt với khó khăn chồng chất

Elon Musk – tỷ phú giàu nhất thế giới và là CEO hãng xe điện Tesla đã có khởi đầu năm 2024 khá khó khăn.

Có vẻ như Musk đã phải chịu đựng hết trận đòn này tới trận đòn khác trong năm nay - từ việc bị thẩm phán hủy gói trả thưởng 55 tỷ USD vào tháng 1 cho đến quý đầu tiên đầy khó khăn của Tesla.

Tesla - “đứa con vàng” của Musk đã phải đối mặt với những trở ngại trong những tháng gần đây. Vào thứ ba, công ty công bố kết quả kinh doanh cho thấy số lượng xe giao trong quý đầu tiên sụt giảm đáng kể - thấp hơn nhiều so với ước tính thấp nhất của Phố Wall.

Số lượng giao hàng của Tesla trong Q1 đã giảm 20% so với quý trước và hơn 8% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu sự sụt giảm doanh số hàng năm đầu tiên của công ty kể từ năm 2020.

Ngay lập tức, giá cổ phiếu của Tesla đã giảm 5,5% xuống chỉ còn 165,54 USD/cổ. Tính từ đầu năm đến nay, giá cổ phiếu hãng xe điện này đã mất 33% giá trị.

Trong một thông cáo báo chí, Tesla cho rằng sự sụt giảm trong lượng giao hàng là do quá trình sản xuất Model 3 được làm mới, cũng như vụ tấn công đốt phá nhà máy của họ ở Berlin và các vấn đề về chuỗi cung ứng do xung đột Biển Đỏ gây ra.

Tuy nhiên điều khiến nhà đầu tư thực sự lo lắng là nhu cầu thị trường xe điện. Mức lãi suất cao đã khiến nhiều khách hàng từ chối lựa chọn Tesla, qua đó chuyển sang các dòng xe giá rẻ hay thậm chí là xe Hybrid.

Số lượng giao hàng của Tesla trong Q1 đã giảm 20% so với quý trước và hơn 8% so với cùng kỳ năm trước.

Trước tình hình này, Tesla đã phải liên tục giảm giá, khuyến mãi và thậm chí là chi tiền quảng cáo, điều mà Elon Musk trước đây vô cùng căm ghét khi tự tin cho rằng nhu cầu thị trường đủ lớn để không phải marketing theo phương pháp truyền thống.

Mặc dù Tesla không công bố doanh số theo quý cho từng khu vực nhưng Mỹ và Trung Quốc vốn là 2 thị trường lớn nhất của hãng này nên nhà đầu tư có thể đoán ra tình hình.

Hiện Tesla đang sản xuất mẫu Model S-X-3-Y tại California-Mỹ trong khi mẫu Model 3-Y thì ở Thượng Hải-Trung Quốc. Tại Berlin-Đức, hãng sản xuất mẫu Model Y.

Bên cạnh đó, Tesla dù mới ra mắt dòng xe điện bán tải Cybertruck nhưng hãng không công bố doanh số của sản phẩm này.

Nhà phân tích công nghệ Dan Ives của Wedbush cho biết trong một ghi chú hôm thứ ba rằng quý đầu tiên của nhà sản xuất ô tô này là một “thảm họa không thể giải quyết được” và là “cơn ác mộng” đối với Tesla khi nhà sản xuất ô tô này phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gia tăng trên thị trường xe điện Trung Quốc.

Trên thực tế, BYD vốn đang cạnh tranh khốc liệt với Tesla cho danh hiệu hãng xe điện hàng đầu. Ives, một người ủng hộ Tesla lâu năm, đã cảnh báo trong lưu ý của mình rằng công ty có thể phải đối mặt với “những ngày đen tối phía trước” nếu Musk không thể xoay chuyển tình thế và lấy lại niềm tin của nhà đầu tư.

Tại Mỹ, công ty của Musk cũng đang phải đối mặt với nhu cầu ngày càng giảm từ những khách hàng dường như ngày càng mệt mỏi với những chiêu trò của Musk. Một báo cáo gần đây của công ty tình báo thị trường Calibre cho thấy số người được khảo sát cân nhắc mua một chiếc Tesla đã giảm xuống 31% trong tháng 2 - giảm từ mức cao 70% vào tháng 11/2021.

Nhà phân tích chứng khoán Colin Rusch của Oppenheimer nói với CNBC hôm thứ ba:

Về phần mình, Musk cho biết Tesla đang “ở giữa hai làn sóng tăng trưởng lớn”. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ khi nào hãng xe này sẽ thoát khỏi tình trạng suy thoái. Giám đốc điều hành Tesla đã cảnh báo "chúng tôi đã tự đào mồ chôn mình" khi tăng cường sản xuất chiếc xe tải đầu tiên Cybertruck, và ông đã lên kế hoạch cho một chiếc Tesla Roadster thế hệ thứ hai ngày càng tham vọng hơn.

Cũng bởi tình hình kinh doanh xe điện không thuận lợi, Elon Musk đã lần đầu tiên trong lịch sử phải làm điều mình rất ghét: Quảng cáo.

"Tôi ghét quảng cáo", Elon Musk từng tuyên bố thẳng trên Twitter-X vào năm 2019 khi tự tin cho rằng thị trường xe điện có đủ cầu để Tesla chẳng cần quảng cáo truyền thống như các hãng xe khác.

Thế nhưng tờ Wall Street Journal mới đây lại cho hay Tesla đã chi 6,4 triệu USD cho quảng cáo riêng tại thị trường Mỹ năm 2023, cao hơn rất nhiều so với 175.000 USD năm 2022.

Vốn nổi tiếng "sang chảnh" khi cho rằng khách hàng sẽ tự tìm đến trang web của mình để đặt mua, giờ đây Tesla đã phải chào bán sản phẩm Model Y của mình trên các nền tảng Meta (Facebook) hay Alphabet (Google).

DỒN DẬP TIN XẤU

Tesla không phải là tin xấu duy nhất đối với Musk. Tỷ phú này đã phải đối mặt với những cơn gió ngược trên nhiều mặt trận. Kể từ đầu năm, tài sản của Musk, chủ yếu dựa vào cổ phần Tesla của ông, đã giảm 40,5 tỷ USD, tương đương 17,7%, theo Bloomberg Billionaires Index.

Cho đến nay, việc mua Twitter của Musk dường như không diễn ra theo đúng kế hoạch. Vào tháng 2, Fidelity một lần nữa hạ giá trị cổ phần của mình trong công ty truyền thông xã hội của Musk - mức giảm này khiến giá trị của Twitter giảm khoảng 73% kể từ khi Musk mua Twitter vào năm 2022 với giá 44 tỷ USD.

X đang loại bỏ các nhà quảng cáo và phải đối mặt với các vụ kiện trị giá hàng chục triệu USD từ các nhân viên cũ mà Musk đã sa thải khi ông cắt giảm một nửa lực lượng lao động của công ty.

Trên thực tế, X vẫn đang xếp sau các nền tảng như YouTube, TikTok và Instagram của Meta Platforms như một điểm đến của nhiều người sáng tạo. Một số bày tỏ lo ngại về tình trạng kinh doanh quảng cáo của X. Số khác thì phàn nàn về việc không được thanh toán nhất quán.

X vẫn đang xếp sau các nền tảng như YouTube, TikTok và Instagram của Meta Platforms.

Musk và Giám đốc điều hành X Linda Yaccarino trước đó đã nỗ lực thu hút các nhà sáng tạo nội dung để lôi kéo phía doanh nghiệp quảng cáo, trong bối cảnh X phải đối mặt với sự sụt giảm số lượng người dùng hàng ngày. Lối điều hành gây tranh cãi của Musk cũng khiến mất lòng nhiều đối tác từng được coi là trung thành.

X cho biết họ có trung bình khoảng 250 triệu người dùng hoạt động hàng ngày trong năm nay. Hơn 45 triệu USD đã được chi trả cho hơn 150.000 người sáng tạo nội dung kể từ khi chương trình chia sẻ doanh thu quảng cáo bắt đầu vào năm ngoái. Ba triệu kênh cũng ghi nhận tham gia Chương trình đối tác của YouTube dành cho người sáng tạo, bắt đầu từ năm 2007.

Trên thực tế, ngay cả trước khi được Musk tiếp quản, X (trước đây là Twitter) đã tụt hậu so với những nền tảng khác như YouTube trong nền kinh tế sáng tạo.

Công ty tiếp thị Aspire đã khảo sát hơn 450 người sáng tạo vào tháng 10 và chỉ ra rằng chỉ 5% dự định sử dụng X làm nền tảng chính vào năm 2024. Chưa đến 1% trong số hơn 200 thương hiệu công nhận X mang lại lợi tức đầu tư lớn nhất.

Trong khi đó, các chuyên gia pháp lý cho rằng vụ kiện của chính Musk chống lại Sam Altman và OpenAI có thể sẽ thua và thậm chí có thể không được đưa ra xét xử.

Một thẩm phán gần đây đã đâm đơn kiện X của Musk chống lại một nhóm nhà nghiên cứu, nói rằng vụ kiện này là một nỗ lực nhằm buộc những người chỉ trích trang mạng xã hội phải im lặng.

X đã lập luận rằng Trung tâm chống thù hận kỹ thuật số phi lợi nhuận đã vi phạm chính sách của X bằng cách thu thập dữ liệu cho các báo cáo cho thấy sự gia tăng lời nói căm thù trên nền tảng - điều có thể khiến các nhà quảng cáo tên tuổi không chi tiêu cho nền tảng này.

NHỮNG ĐIỂM SÁNG

Mặc dù đây chắc chắn là một năm khó khăn đối với Musk nhưng vẫn có một số điểm sáng.

Đáng chú ý nhất là SpaceX đã phóng thành công Starship vào vũ trụ vào tháng trước trong lần phóng thử nghiệm thứ ba. Cuộc thử nghiệm đánh dấu một sự kiện đã được thực hiện trong nhiều năm, bị ám ảnh bởi nhiều chuyến bay thử nghiệm thất bại, phát nổ và các rào cản pháp lý.

Công ty khởi nghiệp tham vọng cấy chip vào não người của Musk, Neuralink, cũng đã vượt một cột mốc quan trọng vào đầu năm nay. Sau nhiều năm Musk hứa rằng Neuralink sẽ sớm bắt đầu thử nghiệm trên người, công ty đã cấy thiết bị đầu tiên vào người và giới thiệu bệnh nhân đầu tiên vào năm 2024.

Neuralink đã cho thấy cách các thiết bị của họ có thể cho phép bệnh nhân đăng bài trên mạng xã hội, cuộn trên máy tính và chơi hàng giờ trò chơi điện tử chỉ bằng trí óc của mình.

Bảo Linh