Đường đến trường của trẻ em nhập cư Sài Gòn

Nằm khuất trong con hẻm trên đường Phạm Thế Hiển (quận 8, TP.HCM), Trung tâm phát huy Bình An là nơi dạy học cho hơn 200 trẻ em nhập cư, trẻ có hoàn cảnh khó khăn. Phần lớn trẻ em ở đây không có giấy khai sinh, lớn hơn so với độ tuổi đến trường hoặc không được đi học.

Sơ Đặng Thị Thu Hạnh (40 tuổi) - quản lý trung tâm - cho biết "ngôi trường đặc biệt" này hoạt động được 7 năm. Các nhà hảo tâm giúp đỡ từ bàn ghế, đồng phục, sách vở, cặp sách cho tới cây bút, que tính, bảng đen.

Điểm chung của các em là gia đình quá nghèo, cha mẹ ly hôn, mới 4-5 tuổi đã phải đi nhặt ve chai, bắt ốc, hái rau. Sơ Hạnh phải đến tận nhà vận động các bé đi học. Các cô còn xin xe đạp cho bé nhà xa, cấp gạo, thậm chí cho tiền đi xe buýt. Không ít trẻ tới trường vài ngày lại nghỉ ở nhà trông em, đi làm mướn. Thậm chí, cha mẹ còn bán cả xe đạp trung tâm tặng các bé.

Bé My (7 tuổi) từng không được gia đình cho đến lớp. Ba ngày liền, sơ Hạnh đến tận nhà “năn nỉ”, em mới được đi học. “Mình hiểu nhà các con quá nghèo nên phải nói hết lý, tình để thuyết phục bố mẹ cho các em học được cái chữ”, sơ Hạnh chia sẻ.

Lương Vũ Linh (ngoài cùng bên phải) 13 tuổi, đang học chương trình lớp 1. Em theo cậu mợ lên Sài Gòn sinh sống, cha mẹ vẫn ở quê. Buổi sáng, Linh đi học, chiều đi nhặt ve chai kiếm tiền. Khi được hỏi vì sao không ở với gia đình để khỏi phải đi làm, em hồn nhiên nói: "Không nhặt ve chai bây giờ, mai mốt con cũng phải làm thôi".

Yến Nhi (6 tuổi) vừa đến lớp vừa phải trông em. Các cô ở trung tâm phải vận động nhiều lần, cha mẹ mới đồng ý cho Nhi đi học với điều kiện phải trông em gái. Tại lớp này, một nhà 6 anh chị em tuổi xấp xỉ nhau cùng đi học và một số bạn đưa em đi cùng giống Yến Nhi.

Trung tâm có 7 cô giáo, đa số đều là giáo viên nghỉ hưu, thấy thương hoàn cảnh của các em nhỏ nên dạy chữ. Hàng tháng, mỗi cô được trợ cấp 2 triệu đồng. Cô Minh Khanh (29 tuổi) cho biết giáo viên ở đây buổi sáng dạy tại trung tâm, chiều đi làm tạp vụ, nhận đan giỏ, sửa quần áo thuê để kiếm thêm thu nhập.

Nếu chỉ nhìn qua gương mặt xinh xắn và đồng phục sạch sẽ bé Cẩm Hương đang mặc, không ai biết em có hoàn cảnh khó khăn thế nào. Bố mẹ Hương bỏ đi, để con lại cho bà ngoại nuôi. Em không có giấy khai sinh, không biết tuổi chính xác của mình.

Hai bà cháu hiện sống cùng chú ruột trong túp lều giữa cánh đồng dưa. Hương cùng anh họ học tại Trung tâm phát huy Bình An, đồng phục và cặp của hai em được các sơ phát.

Căn lều tạm bợ không có điện, nước sạch lấy cách đó 2 km. Hai đứa trẻ thường dùng sàn nhà thay bàn học. Bữa ăn chỉ có cơm trắng. Khi các cô đến nhà hỏi muốn được giúp gì, bà Hương nói chỉ mong nhà đủ gạo ăn.

Đồng phục, sách giáo khoa và chiếc cặp sách là những món đồ có giá trị nhất với Hương. Đó đồng thời cũng là cơ hội duy nhất cho em thay đổi suy nghĩ, thay đổi cả hiểu biết và tuyệt vời nhất là có cơ hội ước mơ về tương lai không chỉ quanh quẩn tại những túp lều giữa cánh đồng dưa.

Hải An - Ngân Giang - Minh Nhật