Đừng 'ngâm' trách nhiệm!

Phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh việc chất vấn, trả lời chất vấn trên tinh thần nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, tăng cường đối thoại, tranh luận, bám sát và đi đến cùng nhằm giải quyết những vấn đề bức xúc trong đời sống một cách thiết thực, đáp ứng yêu cầu của cử tri và nhân dân. Trên tinh thần này, phiên chất vấn đầu tiên của Quốc hội khóa XIV để lại nhiều dấu ấn về sự thẳng thắn của đại biểu Quốc hội cũng như bản lĩnh của các tư lệnh ngành.

Quang cảnh kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV.

Trước đó, bên hành lang Quốc hội nhiều đại biểu đã đưa ra những kì vọng về phiên chất vấn, trong đó nhấn mạnh đến vấn đề “ngâm” trách nhiệm. “Mỗi vấn đề chất vấn đưa ra không phải để mình Bộ trưởng phụ trách lĩnh vực đó trả lời mà là để cùng tìm lời giải đáp, cùng tìm giải pháp tháo gỡ. Nhưng vấn đề trách nhiệm thì phải làm rõ ràng, vấn đề thuộc bộ nào thì Bộ trưởng đó phải tập trung, xử lý được hay không làm nổi thì cũng phải trả lời cho cử tri biết chứ không thể “ngâm” trách nhiệm, chuyển, đẩy vòng vo mãi” – Đại biểu Bùi Sỹ Lợi bày tỏ nguyện vọng về hoạt động chất vấn. Đồng quan điểm đó, đại biểu Quốc hội Kim Thúy cho rằng, Bộ trưởng trả lời chất vấn cần có cam kết trước Quốc hội và cử tri để đại biểu giám sát việc thực hiện cam kết đó, vì nếu vẫn làm theo kiểu “giơ cao đánh khẽ”, “đánh trống bỏ dùi” sẽ không giải quyết được việc gì.

Tại nghị trường, 4 vị Bộ trưởng trả lời trong phiên chất vấn này đều là những người mới: Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh, Bộ trưởng Tài Nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà; Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân, Bộ trưởng Giáo dục & Đào tạo Phùng Xuân Nhạ. Các nhóm vấn đề đưa ra phần lớn là vấn đề khá hóc búa, được người dân quan tâm nhất cũng là lĩnh vực có nhiều bức xúc nhất. Đó là câu chuyện xung quanh các giải pháp xử lý đối với các dự án ngàn tỉ đầu tư thua lỗ hoặc “đắp chiếu”, hàng giả, hàng kém chất lượng, xả lũ thủy điện và bổ nhiệm cán bộ, ô nhiễm môi trường, vấn đề sinh viên thất nghiệp, bất cập trong chính sách tiền lương,… Đặc biệt là vấn đề trách nhiệm của người đứng đầu cũng được đặt ra khá gay gắt. Những câu hỏi “nóng bỏng” trong các lĩnh vực vừa như “cân não” các Bộ trưởng, vừa như nhắc nhở trách nhiệm của họ trong vai trò là người “cầm cân nẩy mực”.

Tất nhiên, phải công bằng rằng, các bộ trưởng dù là người mới nhưng đã nắm bắt về lĩnh vực của mình rất tốt thông qua các câu trả lời trước Quốc hội. Chẳng hạn như Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã trả lời lưu loát về những câu hỏi chất vấn và thể hiện thái độ thẳng thắn, không né tránh dù ông mới nhận nhiệm vụ được 7 tháng. Bộ trưởng Tài Nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà là người bị hỏi rất nhiều câu khó nhưng đã lần lượt trả lời trong tâm thế bình tĩnh, thận trọng.

Đánh giá về phiên chất vấn đầu tiên này, có thể nói, các đại biểu Quốc hội đã đi đúng, đi trúng vào những vấn đề bức xúc của đất nước mà cử tri đang quan tâm. Điều này bước đầu thể hiện chất lượng thực sự của đại biểu Quốc hội đã được sàng lọc kỹ đồng thời cũng thể hiện chất lượng cao của công tác nhân sự đối với các thành viên Chính phủ. Không khí chất vấn của QH ngày càng dân chủ, nhất là việc ĐBQH chưa hài lòng với phần trả lời có thể giơ biển tái chất vấn ngay tại hội trường, giúp các bộ trưởng ý thức trách nhiệm cao hơn trong từng phần trả lời.

Sau chất vấn sẽ là nhiều kỳ vọng. Sau chất vấn, ĐBQH và cử tri không muốn nhận được chỉ những lời hứa suông từ các Bộ trưởng. Đất nước đang có nhiều bước chuyển, đang quyết liệt xây dựng một Chính phủ hành động và liêm chính, vậy thì không lý gì, những lời hứa, những hành động để trả lời cho những vấn đề nóng được đặt ra trên nghị trường lại bị “ngâm” mãi thế! Trên nghị trường là một tinh thần trách nhiệm cao nhất khi trả lời chất vấn, trong thực tiễn, hy vọng là các Bộ trưởng vẫn giữ được “lửa” trách nhiệm cao nhất của những người ngồi “ghế nóng”.

Hà Vân