Đột phá nhờ đổi mới hoạt động

Hầu hết các hoạt động SX, kinh doanh, dịch vụ đều đạt hiệu quả gấp bội. Nhiều sản phẩm lúa giống uy tín trên thị trường vùng ĐBSCL. HTX hiện có hơn 80% hộ thành viên khá giàu, không còn hộ nghèo.

Tạo dựng uy tín

Khởi đầu từ nhu cầu nông dân quanh vùng phụ cận sử dụng lúa giống thuần chất lượng cao có xu hướng tăng mạnh, vào tháng 10/2008 nhóm nông dân giỏi tham gia cộng tác SX lúa giống với trại giống huyện Thốt Nốt (Cần Thơ) trước đây đã cùng nhau thành lập HTX GNN Thốt Nốt.

HTX có 17 thành viên, đa phần là nông dân, diện tích canh tác trên 50ha, tổng vốn điều lệ 500 triệu đồng. HTX chuyên SX lúa giống đáp ứng theo nhu cầu nông dân ở địa phương và các vùng lân cận; đồng thời thực hiện hỗ trợ các hộ thành viên trong HTX SX, bảo quản, sơ chế và tiêu thụ lúa giống.

Ông Nguyễn Minh Phương (ảnh), Giám đốc HTX GNN Thốt Nốt, nhớ lại: Nếu như trước đây SX nông hộ qui mô nhỏ lẻ, mạnh ai nấy làm thì từ khi vào HTX ngồi chung với nhau, bầu ra Ban Giám đốc (BGĐ), có kiểm soát viên, kế toán…

Bộ máy điều hành HTX hoạt động đi vào nề nếp, bài bản. HTX hỗ trợ các hộ thành viên SX lúa giống từ lập kế hoạch cho đến bắt tay thực hiện kế hoạch SX lúa giống đảm bảo đúng tiêu chuẩn; đồng thời lo đầu ra tiêu thụ lúa giống do các thành viên trong HTX. Do đó muốn thực hiện tốt các khâu trên, BGĐ HTX phải xúc tiến liên hệ, tạo lập mối liên kết chặt chẽ với Viện Lúa ĐBSCL để nhận giống lúa mới; liên kết các Trung tâm kiểm nghiệm, kiểm định chất lượng hạt giống và các cơ sở SX nông nghiệp trong và ngoài thành phố để tiêu thụ lúa giống.

Những năm đầu hiệu quả chưa cao, các thành viên BGĐ HTX làm việc không hưởng lương. Dần dần qua từng năm tích lũy, để đảm bảo các khâu SX, HTX đã đầu tư trên 3 tỷ đồng xây dựng cơ sở vật chất gồm nhà xưởng, máy móc thiết bị sơ chế (gồm 3 lò sấy, 2 máy sàn, hệ thống dây chuyền băng tải) lưu trữ bảo quản lúa giống theo tiêu chuẩn. Lúa giống SX ra có kiểm nghiệm chứng nhận và đăng ký nhãn hiệu hàng hóa. Năm 2009, HTX GNN Thốt Nốt đạt chứng nhận địa chỉ xanh giống lúa ĐBSCL.

Trong giai đoạn đầu chỉ đơn thuần tổng kết lợi nhuận cuối năm, sau đó tính ra chia lãi các thành viên theo tỷ lệ góp vốn. Sau khi Luật HTX sửa đổi, trong đó có ba nội dung cơ bản điều chỉnh: Điều chỉnh tỷ lệ góp vốn từ 30% xuống còn 20% theo qui định; điều chỉnh lại nhân sự trong hội đồng quản trị, kiểm soát và kế toán HTX không trái với qui định; tiếp tục hợp đồng dịch vụ giữa HTX với thành viên như đã thực hiện từ trước nhưng đã được điều chỉnh lại nội dung, thể thức cho đúng với qui định luật pháp về hợp đồng dịch vụ. HTX giữ nguyên số lượng thành viên nhưng tăng thêm mức góp vốn, tăng vốn điều lệ HTX lên 1 tỷ đồng và tăng diện tích SX lên 60ha.

HTX kiểu mới

Được Liên minh HTX TP Cần Thơ hướng dẫn, tổ chức tập huấn, từ năm 2012 HTX GNN Thốt Nốt là một trong những HTX ở TP Cần Thơ sớm tổ chức lại HTX theo Luật HTX năm 2012.

HTX GNN Thốt Nốt đảm bảo SX lúa giống đạt tỷ lệ nảy mầm trên 80-90%. Ảnh: PL

Ông Phương cho rằng, Luật HTX năm 2012 có nhiều qui định đổi mới, hướng HTX hình thành và phát triển đúng bản chất HTX, tạo điều kiện pháp lý để HTX phát huy vai trò của mình trong việc hỗ trợ thành viên, đáp ứng nhu cầu chung của thành viên thông qua các hoạt động dịch vụ.

“Tôi nghĩ HTX cần được tổ chức lại theo Luật HTX năm 2012 một cách thiết thực. Đây là cơ hội để HTX tự điều chỉnh, bổ sung những việc, những mặt chưa phù hợp để hoàn thiện về tổ chức và hoạt động. Điều đó trước hết là có lợi cho HTX cả về trước mắt lẫn lâu dài,” ông Phương nhận xét.

Từ nhận thức đó, HTX GNN Thốt Nốt tổ chức, sắp xếp lại thủ tục hồ sơ theo qui trình, rà soát lại những việc HTX cần điều chỉnh, bổ sung. Từ đó sửa đổi điều lệ, đại hội thành viên và việc cốt lõi là việc tổ chức lại hoạt động SX lúa giống từ đầu vào đến đầu ra và dịch vụ của HTX.

Nhờ đó trong 3 năm qua HTX không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động, ổn định SX 2 vụ lúa/năm và tiêu thụ lúa giống bình quân 700 tấn/năm, không để tồn kho. Các hộ thành viên HTX SX có lợi hơn bên ngoài HTX từ 15-20% và hiện có hơn 80% hộ thành viên đời sống khá giả, không có hộ nghèo. Sản phẩm lúa giống của HTX được nông dân các tỉnh trong vùng ĐBSCL sử dụng tín nhiệm, đặt hàng ngày càng nhiều.

Theo ông Phương, sắp tới HTX sẽ tiếp tục hoàn thiện một số mặt để bảo đảm tính thực chất của HTX như tăng cường nghĩa vụ của HTX và nghĩa vụ của thành viên HTX; nâng cao chất lượng các kỳ đại hội thành viên, thực hiện tốt phân phối thu nhập theo mức độ sử dụng sản phẩm, dịch vụ của thành viên. Đặc biệt vừa qua, Liên minh HTX TP Cần Thơ tổ chức đào tạo bồi dưỡng theo các lớp chuyên đề nâng cao nhận thức, trình độ quản lý điều hành HTX, kỹ năng chuyên môn; giúp HTX xây dựng kế hoạch SX, kinh doanh sát hợp với điều kiện, năng lực của HTX.

“BGĐ HTX và các thành viên phải xem trọng tính liên kết lâu dài, đồng thuận, nhất trí sau khi bàn bạc phương án thực hiện kế hoạch SX. Tài chính công khai minh bạch. Đó là điểm mấu chốt thành công của HTX kiểu mới,” ông Phương đúc kết.

Theo Sở NN-PTNT TP Cần Thơ, từ khi Luật HTX năm 2012 có hiệu lực đến nay thành phố có 50/92 HTX hoạt động theo Luật HTX, chiếm hơn 54%. Số HTX hoạt động khá giỏi chiếm hơn 37%. Đa số các HTX nông nghiệp hoạt động dịch vụ SX nông nghiệp và hỗ trợ cho các thành viên như cung ứng các dịch vụ đầu vào (giống, vật tư, phân bón, bơm tưới…). Một số HTX đã ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào đầu tư SX, liên kết với các DN để đầu tư SX, tiêu thụ nông sản, bước đầu nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX, thu nhập bình quân thành viên của 9 HTX có báo cáo tình hình hoạt động là 107 triệu đồng/người/năm.