ĐOÀN GIÁM SÁT CỦA QUỐC HỘI LÀM VIỆC VỚI 03 BỘ, NGÀNH VỀ VIỆC THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT SỐ 43/2022/QH15 VÀ CÁC NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI VỀ MỘT SỐ DỰ ÁN QUAN TRỌNG QUỐC GIA

Toàn cảnh buổi làm việc

Tham dự buổi làm việc, về phía Quốc hội có Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh – Phó Trưởng đoàn thường trực Đoàn giám sát; Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh - Phó Trưởng đoàn Đoàn giám sát và các đại biểu là thành viên Đoàn giám sát, khách mời tham gia Đoàn giám sát.

Cùng tham dự, về phía các bộ, ngành có Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng; Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Doãn Anh Thơ; Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Bùi Ngọc Lam cùng đại diện một số bộ, ngành trung ương.

Tại buổi làm việc, các đại biểu đã nghe đại diện Bộ Giao thông vận tải, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước báo cáo tóm tắt việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023 theo chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan.

Theo báo cáo của các bộ, ngành, sau gần 02 năm triển khai, Chính phủ, các bộ, cơ quan, địa phương đã nỗ lực, triển khai quyết liệt các nhiệm vụ được giao. Việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã đạt được các kết quả chủ yếu như: Kinh tế vĩ mô tiếp tục được giữ ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được đảm bảo; công tác phòng, chống dịch COVID-19 được thực hiện quyết liệt, tập trung, có hiệu quả nên dịch bệnh được kiểm soát, tạo điều kiện để hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần quan trọng thúc đẩy quá trình phục hồi kinh tế - xã hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải

Bên cạnh đó, nhờ có cơ chế đặc thù được Quốc hội thông qua, quá trình thực hiện được Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và UBND các tỉnh, thành phố quan tâm ủng hộ, chỉ đạo quyết liệt; các địa phương huy động toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc để kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc, được sự ủng hộ, đồng thuận của nhân dân. Với sự nỗ lực lớn của các cấp ngành từ Trung ương đến địa phương, đến nay, hầu hết các dự án đã khởi công, triển khai cơ bản đáp ứng tiến độ, tuân thủ trình tự, thủ tục theo quy định. Các cơ chế đặc thù được Quốc hội thông qua đã phát huy hiệu quả trên thực tế.

Việc Quốc hội kịp thời ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 và các cấp, các ngành tổ chức thực hiện Nghị quyết đã tạo động lực cho việc phục hồi, phát triển kinh tế sau đại dịch COVID-19 với nhiều kết quả quan trọng trong ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, cải thiện đời sống của Nhân dân, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển... Kết quả công tác của ngành thanh tra đã góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; hạn chế, không để xảy ra sai sót, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, nhất là trong bối cảnh việc bố trí nguồn lực lớn trong khoảng thời gian ngắn để thực hiện phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội...

Bên cạnh những kết quả đạt được, các báo cáo cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế, nêu rõ nguyên nhân tồn tại, hạn chế; bài học kinh nghiệm đồng thời đưa ra nhiều kiến nghị, đề xuất cụ thể trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng

Cho ý kiến tại buổi làm việc, các đại biểu đánh giá cao kết quả cũng như nỗ lực của các bộ, ngành trong công tác lãnh đạo chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, thống nhất nhiều kết quả đạt được, khó khăn/vướng mắc cũng như bài học kinh nghiệm và giải pháp các bộ, ngành kiến nghị.

Tuy nhiên, thành viên Đoàn giám sát nhận thấy, nhìn chung, 9/11 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017-2020 đều chậm khoảng một năm so với Nghị quyết của Quốc hội khi đưa vào vận hành có điều kiện; 02 dự án thành phần dự kiến trong quý II năm 2024 đưa vào khai thác. Do đó, đề nghị Bộ Giao thông vận tải cho biết rõ nguyên nhân và trách nhiệm khi tất cả các dự án thành phần đều chậm. Bên cạnh đó, công tác lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường cũng như báo cáo khả thi một số dự án, dự án thành phần còn chậm, chưa đảm bảo yêu cầu của Chính phủ, cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân.

Có ý kiến chỉ ra rằng, trong thực tế thời gian qua, nhiều dự án đang được đề nghị điều chỉnh chủ trương, tăng tổng mức đầu tư, có tình trạng bổ sung thiết kế hạng mục so với nghiên cứu khả thi. Vì vậy, Bộ Giao thông vận tải cần làm rõ việc kiểm soát tổng mức đầu tư đối với các dự án giao thông mà địa phương làm cơ quan chủ quản được thực hiện như thế nào?

Ngoài ra, tiến độ thực hiện công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế kỹ thuật, dự toán tại một số dự án, dự án thành phần còn chậm, chưa đảm bảo yêu cầu, tiến độ đề ra, thành viên Đoàn giám sát đề nghị cho làm rõ nguyên nhân, khả năng hoàn thành các dự án này theo nghị quyết của Quốc hội? Tiến độ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ tái định cư các dự án, dự án thành phần chưa đáp ứng yêu cầu; công tác xây dựng khu tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật, nhất là điện trung, cao thế, hạ tầng viễn thông, công trình thủy lợi còn chậm. Các đại biểu đề nghị Bộ Giao thông vận tải cho biết đã đề xuất giải pháp như nào để tham mưu cho Chính phủ để xử lý triệt để vấn đề này, đặc biệt là các dự án cao tốc trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Kim Sơn

Đối với công tác vận hành, khai thác, tổ chức thu phí, thành viên Đoàn giám sát chỉ rõ, Nghị quyết số 52 và các Nghị quyết của Quốc hội đã giao Chính phủ xây dựng đề án thu phí cao tốc do Nhà nước đầu tư nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được. Bộ Giao thông vận tải cho rằng, vướng mắc trên là do vướng Luật Phí, lệ phí, Luật giá. Đặt vấn đề khi vướng mắc trong thời gian dài như vậy nhưng không đề xuất Quốc hội xem xét, các đại biểu đề nghị Bộ Giao thông vận tải làm rõ việc chậm trễ trên có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến tai nạn trên cao tốc thời gian qua?

Ngoài ra, thành viên Đoàn giám sát cũng đánh giá cao báo cáo của Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước, báo cáo đã làm rõ nhiều nội dung, có nhiều kiến nghị liên quan đến hoàn thiện chính sách, xử lý trách nhiệm. Đồng thời nêu rõ, đây là những căn cứ quan trọng giúp Đoàn giám sát trong quá trình tổng hợp cũng như kiến nghị với Quốc hội nhiều nội dung quan trọng liên quan đến Nghị quyết số 43/2022/QH15 và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia.

Tuy nhiên, dưới giác độ là hai cơ quan giám sát việc thi hành pháp luật, các đại biểu cho rằng cần phải đánh giá tổng quát hơn về việc tuân thủ pháp luật trong việc thực hiện Nghị quyết 43/2022/QH15. Theo đó, các thành viên Đoàn giám sát đề nghị, từ hoạt động thực tế, Kiểm toán Nhà nước và Thanh tra Chính phủ bổ sung đánh giá về tính tuân thủ pháp luật trong thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 về: thời hạn thực hiện, nghĩa vụ được giao, phân bổ nguồn lực (có đúng trật tự ưu tiên, nguyên tắc phân bổ hay không); các dự án sử dụng nguồn vốn của Chương trình có đáp ứng yêu cầu về việc hấp thụ và vận hành ngay vào nền kinh tế hay không; quy định pháp luật nào tạo ra lỗ hổng, sơ hở trong quá trình thực hiện...

Với những nội dung trên, đại diện lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước đều đánh giá cao những ý kiến đóng góp, đề xuất của các thành viên Đoàn Giám sát; đồng thời đã làm rõ những câu hỏi, kiến nghị của thành viên Đoàn Giám sát đối với từng lĩnh vực do từng cơ quan phụ trách, quản lý và chịu trách nhiệm. Đại diện các Bộ, ngành cũng khẳng định, tiếp thu những ý kiến, đề xuất của Đoàn Giám sát và khẳng định sẽ khẩn trương trương bổ sung, hoàn thiện các nội dung báo cáo trên cơ sở bám sát yêu cầu Đề cương giám sát đề ra; đảm bảo chất lượng và các yêu cầu đề ra.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận buổi làm việc

Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải - Trưởng Đoàn giám sát nêu rõ, Đoàn giám sát đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, sự nỗ lực, nghiêm túc của Bộ Giao thông Vận tải, Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán nhà nước trong việc chuẩn bị tài liệu, báo cáo; các báo cáo đã bám sát yêu cầu của đề cương. Bộ Giao thông Vận tải, Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước đã báo cáo tóm tắt, thực hiện giải trình những nội dung thuộc chức năng nhiệm vụ của mình liên quan đến chuyên đề giám sát; các thành viên đoàn và các đại biểu tham dự đã có nhiều ý kiến trao đổi, thảo luận, đặt câu hỏi... qua đó, làm rõ thêm những vấn đề trong thực tiễn triển khai các Nghị quyết của Quốc hội.

Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát, đại diện các cơ quan, các chuyên gia và các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, có giá trị cho Đoàn giám sát. Các thành viên đoàn giám sát, các đại biểu dự họp đã phát biểu nhiều nhận định, đánh giá có căn cứ pháp lý và kinh nghiệm thực tiễn, là cơ sở quan trọng để Đoàn giám sát nghiên cứu, tiếp tục làm việc với các cơ quan, đơn vị và tổng hợp, xây dựng dự thảo Báo cáo kết quả giám sát, dự thảo Nghị quyết giám sát, trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7.

Trên cơ sở ý kiến của các thành viên Đoàn giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Giao thông Vận tải, Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán nhà nước hoàn thiện báo cáo. Lưu ý, tiếp tục cập nhật, bổ sung thông tin, số liệu, tài liệu theo ý kiến của các thành viên Đoàn giám sát. Gửi thông tin báo cáo bổ sung cho Đoàn giám sát và phối hợp với Tổ giúp việc hoàn thiện những nội dung Đoàn giám sát yêu cầu; Bộ Giao thông vận tải đánh giá kỹ hơn hiệu quả, khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các cơ chế đặc thù như: chỉ định thầu; khai thác mỏ vật liệu; giao các địa phương làm cơ quan chủ quản đầu tư dự án cao tốc trên địa bàn tỉnh, thành phố.../.

Trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:

Toàn cảnh buổi làm việc

Các đại biểu tham dự buổi làm việc

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng

Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Doãn Anh Thơ

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Bùi Ngọc Lam

Các thành viên Đoàn giám sát thảo luận, cho ý kiến đối với báo cáo của Bộ Giao thông vận tải, Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận buổi làm việc

Minh Hùng - Minh Thành