Điều khiến Mỹ khó hiểu trong chiến dịch phản công 2 mặt trận của Ukraine

Mỹ khó hiểu khi Ukraine dồn lực cùng lúc vào 2 mặt trận

Mục tiêu chính của cuộc phản công là cắt đứt tuyến hậu cần của Nga ở phía Nam bằng cách chia cắt hành lang trên đất liến nồi Nga với Bán đảo Crimea. Tuy nhiên, thay vì tập trung vào điều đó, các chỉ huy Ukraine đã chia đôi binh lính và hỏa lực ngang nhau ở phía Đông và phía Nam.

Binh lính Ukraine khai hỏa lựu pháo tự hành ở khu vực Donetsk. Ảnh: Reuters

Kết quả là số binh lính Ukraine ở gần Bakhmut và các thành phố phía Đông nhiều hơn cả ở khu vực gần Melitopol và Berdiansk ở phía Nam - hai mặt trận có giá trị chiến lược lớn hơn nhiều.

Các chiến lược gia Mỹ đã cố vấn cho Ukraine nên tập trung vào mặt trận theo hướng Melitopol - ưu tiên hàng đầu của Kiev và xuyên qua các bãi mìn cũng như phòng tuyến của Nga thậm chí cả khi tổn thất nhiều lực lượng và trang thiết bị trong quá trình này.

Theo một quan chức Mỹ, chỉ một thay đổi chiến thuật và một động thái quyết định có thể thay đổi nhịp độ cuộc phản công. Một quan chức Mỹ khác thì cho rằng Ukraine đang phân tán lực lượng quá rộng và cần củng cố sức mạnh chiến đấu tại một vị trí.

Trong một cuộc họp trực tuyến qua video ngày 10/8, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley và người đồng cấp Anh Tony Radakin cùng Chỉ huy quân đội Mỹ ở châu Âu - Tướng Christopher Cavoli đã hối thúc Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Ukraine - Tướng Valeriy Zaluzhnyi tập trung vào một mặt trận chính. Theo 2 quan chức tham gia cuộc họp, ông Valeriy Zaluzhnyi đã nhất trí với đề xuất này,

Các quan chức Mỹ cho biết có những dấu hiệu cho thấy Ukraine bắt đầu di chuyển một số lực lượng tác chiến giàu kinh nghiệm hơn từ phía Đông sang phía Nam. Tuy nhiên, ngay cả các đơn vị giàu kinh nghiệm nhất cũng phải tổ chức lại sau khi chịu thương vong nặng nề.

Ukraine đã xuyên qua ít nhất một lớp phòng thủ của Nga ở phía Nam trong những ngày gần đây và tăng cường sức ép lên phòng tuyến của đối phương, các quan chức Mỹ và Ukraine cho hay. Kiev gần kiểm soát được Robotyne - một ngôi làng ở phía Nam gần lớp phòng thủ tiếp theo của Nga. Theo các quan chức Mỹ, việc giành được ngôi làng này là một dấu hiệu tốt.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích đánh giá tiến triển cuộc phản công của Ukraine quá chậm và quá muộn. Giao tranh chủ yếu diễn ra ở những khu vực bằng phẳng đem lại lợi thế cho bên phòng thủ. Nga đang chiến đấu từ những vị trí ẩn nấp mà các binh lính Ukraine chỉ có thể thấy họ khi họ di chuyển. Vài giờ sau khi Ukraine dọn sạch một bãi mìn, Nga sẽ phóng tên lửa rải mìn vào những vị trí đó.

Theo học thuyết chiến tranh của Mỹ, cần phải tập trung một nỗ lực chính để đảm bảo tăng cường tối đa nguồn lực tại một vị trí, thậm chí cả khi các lực lượng ở những khu vực khác đứng trên bờ vực thất bại hoặc đối thủ mở rộng phòng tuyến.

Nga và Ukraine đang chiến đấu theo học thuyết quân sự Liên Xô, đó là tìm cách làm suy giảm tối đa sức mạnh của đối thủ bằng cách bố trí lực lượng và trang thiết bị ngang bằng nhau tại các vị trí theo mệnh lệnh của chỉ huy. Cả hai đội quân đều không đặt ra mục tiêu quan trọng nhất của mình.

Việc Ukraine hiện vẫn tiếp tục tập trung vào Bakhmut - nơi từng chứng kiến một trong những cuộc giao tranh dài nhất và đẫm máu nhất trong xung đột, đã gây khó hiểu cho giới chức quân sự và tình báo Mỹ. Ukraine đã dồn nguồn lực lớn vào việc bảo vệ khu vực xung quanh Donbass và Tổng thống Volodymyr Zelensky dường như không muốn từ bỏ nỗ lực giành lại các vùng lãnh thổ đã mất.

Ukraine bảo vệ chiến lược bào mòn binh lực Nga

Các chiến lược gia Mỹ cho rằng chỉ nên duy trì một lực lượng nhỏ gần Bakhmut để cầm chân Nga và ngăn cản họ sử dụng nó như một căn cứ để tấn công. Tuy nhiên, Ukraine tập trung đủ số binh lính ở đây cho nỗ lực giành lại thành phố này, một động thái mà các quan chức Mỹ cho rằng Kiev sẽ tổn thất số lượng lớn lực lượng chỉ để đạt được thành quả hầu như không có giá trị về mặt chiến lược.

Các quan chức Mỹ đã nói với giới lãnh đạo Ukraine rằng họ nên duy trì lực lượng ở Bakhmut ít hơn và triển khai thêm binh lính tại các mục tiêu ở phía Nam.

Dù vậy, giới lãnh đạo Ukraine bảo vệ chiến lược và kế hoạch phân tán lực lượng của mình, cho rằng họ đang chiến đấu hiệu quả ở cả phía Đông và phía Nam. Theo đó, việc duy trì số lượng lớn binh lính ở Bakhmut là cần thiết để gây sức ép cho Nga và bảo vệ phía Đông Bắc trước các cuộc tấn công của Moscow.

Giới quan sát cho rằng trên thực tế, sự chỉ trích của Mỹ về nhịp độ phản công chịu ảnh hưởng từ lăng kính của một thế hệ quan chức quân đội chưa từng trải qua một cuộc xung đột ở quy mô và mức độ như cuộc xung đột ở Ukraine.

Hơn nữa, học thuyết quân sự của Mỹ chưa bao giờ được thử nghiệm trong môi trường giống như ở Ukraine - nơi Nga sở hữu các hệ thống gây nhiễu và tác chiến điện tử hiện đại và chưa bên nào giành được ưu thế trên không.

Các quan chức Mỹ cho rằng Ukraine sẽ có thêm 1 tháng đến 6 tuần nữa trước khi mùa mưa đến cản trở cuộc phản công của họ.

"Điều kiện địa hình luôn là nhân tố chi phối căn bản. Mùa thu và mùa xuân không phù hợp cho các chiến dịch binh chủng hiệp đồng", Tướng Milley nhận định.

Quan trọng hơn, ngoài thời tiết, lực lượng tấn công chính của Ukraine có thể sẽ mất đà tiến công vào giữa đến cuối tháng 9, giới quan sát đánh giá. Cách đây 1 tháng, Ukraine đã xoay vòng lực lượng lần 2 để thay thế lực lượng ban đầu không thể xuyên thủng phòng tuyến Nga.

Ukraine cũng thay đổi chiến thuật, chuyển sang lối đánh cũ làm hao hụt các lực lượng của Nga bằng pháo và tên lửa tầm xa thay vì lao vào các bãi mìn dưới hỏa lực. Trong những ngày gần đây, Ukraine đã bắt đầu đưa vào trận lực lượng dự trữ chiến lược cuối cùng - các lữ đoàn tấn công trên không để tìm kiếm đột phá. Trong khi giao tranh có thể tiếp diễn trong nhiều tháng tới, các quan chức phương Tây cho rằng cuộc phản công của Ukraine không có đủ hỏa lực quyết định để giành lại 20% lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát.

Các quan chức Mỹ cho biết họ không cho là cuộc phản công thất bại nhưng phải thừa nhận rằng Ukraine đã không đạt được thành công như kỳ vọng.

"Chúng tôi không cho là cuộc xung đột đã rơi vào bế tắc. Chúng tôi tiếp tục ủng hộ Ukraine trong nỗ lực giành lại lãnh thổ như một phần của cuộc phản công", cố vấn an ninh Nhà Trắng Jake Sullivan cho hay.

Phát biểu với báo giới, Tướng Milley cũng cho rằng 2 tháng phản công của Ukraine là một khoảng thời gian "dài, đẫm máu và chậm".

"Cuộc phản công sẽ kéo dài hơn Ukraine dự tính. Nhưng họ đang đạt được tiến triển hạn chế", ông Milley nhận định.

Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: New York Times