Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất trong 30 năm

Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Trung Quốc đạt 33 tỷ USD trong năm 2023, giảm khoảng 80% so với năm2022. Ảnh minh họa: Bloomberg/TTXVN

Theo số liệu mới nhất từ Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước Trung Quốc (SAFE), tài khoản nợ đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Trung Quốc trong bảng cán cân thanh toán quốc gia chỉ tăng 33 tỷ USD trong năm ngoái, thấp hơn 82% so với mức năm 2022 và là mức thấp nhất kể từ năm 1993. Đây là một thước đo về lượng vốn FDI mới chảy vào Trung Quốc trong 1 năm thông qua đo dòng tiền kết nối với các thực thể thuộc sở hữu nước ngoài ở Trung Quốc.

Dữ liệu chỉ ra rằng, tác động của lệnh phong tỏa nghiêm ngặt vì COVID-19 và khả năng phục hồi yếu kém trong năm ngoái đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng vốn FDI chảy vào Trung Quốc. Lần đầu tiên kể từ năm 1998, khoản đầu tư này đã giảm trong quý III/2023, trước khi phục hồi nhẹ để trở lại trạng thái tăng trưởng trong quý cuối của năm 2023.

Theo các nhà kinh tế, dữ liệu của SAFE có thể phản ánh xu hướng lợi nhuận của các công ty nước ngoài tại Trung Quốc, cũng như những thay đổi về quy mô hoạt động của những doanh nghiệp này. Theo dữ liệu của Cục Thống kê Quốc gia, lợi nhuận của các công ty công nghiệp nước ngoài ở Trung Quốc đã giảm 6,7% trong năm ngoái so với năm 2022.

Giới chuyên gia cho rằng, những nỗ lực của chính phủ nhằm kêu gọi các công ty nước ngoài quay trở lại sau COVID-19 chưa thực sự hiệu quả và sẽ cần làm nhiều hơn nữa nếu Bắc Kinh muốn đạt được mục tiêu thu hút dòng vốn FDI. Rõ ràng, sự suy giảm của vốn FDI vào Trung Quốc cho thấy các doanh nghiệp nước ngoài đang rút vốn khỏi nước này do căng thẳng địa chính trị và sức hút của lãi suất cao hơn ở các nền kinh tế khác.

Có nhiều động cơ khiến các công ty đa quốc gia muốn giữ tiền mặt ở nước ngoài hơn là ở Trung Quốc, bởi vì trong khi các nền kinh tế tiên tiến đã tăng lãi suất để chống lạm phát thì Trung Quốc vẫn hạ lãi suất để kích thích tăng trưởng. Một cuộc khảo sát gần đây với các công ty Nhật Bản tại Trung Quốc cho thấy, hầu hết các công ty này đều cắt giảm đầu tư hoặc giữ nguyên đầu tư như năm ngoái và phần lớn không có triển vọng tích cực cho năm 2024.

Lượng tiền ròng mới mà các công ty Nhật Bản đầu tư vào Trung Quốc trong năm ngoái đã rơi xuống mức thấp nhất trong ít nhất một thập kỷ qua, với chỉ 2,2% vốn đầu tư mới ra nước ngoài của Nhật Bản đổ vào đại lục. Theo số liệu của chính phủ Nhật Bản công bố hồi đầu tháng này, số tiền đó thấp hơn số tiền đầu tư vào Việt Nam hoặc Ấn Độ, và chỉ bằng khoảng 1/4 khoản đầu tư vào Australia.

Tuy nhiên, vẫn có một số điểm sáng. Theo báo cáo của Viện Kinh tế Đức dựa trên dữ liệu từ Bundesbank, đầu tư trực tiếp vào Trung Quốc của các công ty Đức đã đạt kỷ lục gần 12 tỷ euro (17,4 tỷ USD) vào năm ngoái, cho thấy các doanh nghiệp Đức đang thể hiện sự háo hức mở rộng hoạt động ở nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, ngay cả khi Liên minh châu Âu (EU) đang tăng cường giám sát các khoản đầu tư chảy ra nước ngoài vì lo ngại về an ninh.

Báo cáo cũng cho thấy, đầu tư vào Trung Quốc trong tổng vốn đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của Đức trong năm ngoái đã tăng lên 10,3% - mức cao nhất kể từ năm 2014.

TỐ QUYÊN (Lược dịch từ Bloomberg)