Đất nước đang rất cần sự dấn thân và lòng dũng cảm của văn nghệ sĩ

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tại Lễ trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật. Ảnh: Vietnamplus.

Ngày 19/5 - Kỷ niệm 133 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Lễ trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật diễn ra tại Hà Nội. Chủ tịch nước và các lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã đến dự và trao tặng giải thưởng.

Phát biểu tại Lễ trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cho rằng đất nước ta đang rất cần sự dấn thân và lòng dũng cảm của văn nghệ sĩ. Những tác phẩm văn học, nghệ thuật cần phản ánh được thực tiễn sinh động của đời sống xã hội, tầm vóc của công cuộc đổi mới ở mọi lĩnh vực, thúc đẩy một đời sống dân chủ lành mạnh, phản ánh vẻ đẹp tâm hồn con người Việt Nam và khát vọng lớn lao của toàn dân tộc.

Không được “bỏ sót” các tác phẩm thực sự có giá trị

Về Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật, Chủ tịch nước ghi nhận thời gian qua, các cơ quan đã cố gắng trong việc đổi mới công tác xét tặng hai giải thưởng này đáp ứng yêu cầu, mục đích của giải thưởng cao quý, phù hợp với thực tiễn văn học, nghệ thuật thời kỳ mới.

Chủ tịch nước biểu dương, chúc mừng những thành tựu to lớn mà đội ngũ văn nghệ sĩ Việt Nam đã đạt được trong những năm qua; chúc mừng các tác giả, thân nhân các tác giả có tác phẩm, cụm tác phẩm được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật năm 2022.

Ông cũng đề nghị thời gian tới, với tinh thần tôn vinh những văn nghệ sĩ đã dâng hiến trọn đời cho Cách mạng, cho nền văn học nghệ thuật nước nhà, thấu hiểu sự sáng tạo đặc biệt, sự đóng góp vô giá và ảnh hưởng rộng lớn của các văn nghệ sĩ cho Cách mạng và cho dân tộc, để đúng với tấm lòng biết ơn chân thành và sâu sắc của chúng ta, không được “bỏ sót” các tác phẩm thực sự có giá trị, không để các văn nghệ sĩ xứng đáng nhưng chưa được vinh danh.

"Đất nước ta đang từng bước vững vàng trong giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi phải phát huy mạnh mẽ sức mạnh con người Việt Nam, nền văn hóa Việt Nam - động lực và là nguồn lực nội sinh quan trọng cho phát triển bền vững", Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nhận định.

Có 128 tác giả, đồng tác giả được trao tặng, truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Trong đó có 16 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, 112 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng Giải thưởng Nhà nước năm 2022. Tại buổi lễ, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã trực tiếp trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho 16 tác giả, đồng tác giả hoặc người nhà tác giả với những văn nghệ sĩ đã qua đời.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho đại diện gia đình tác giả Bùi Hiển với các tập truyện: Trong gió cát, Hoa và thép, Tâm Tưởng. Ảnh: Vietnamplus.

Thiết lập môi trường dân chủ, tôn trọng sáng tạo nghệ thuật

Cũng trong bài phát biểu của mình, chủ tịch nước nhấn mạnh rằng trước những biến động của thời đại, các văn nghệ sĩ cần có bản lĩnh vững vàng và sự tỉnh táo để vượt qua những thách thức bên ngoài và vượt lên chính mình.

Ông mong người làm nghệ thuật sẽ tiếp tục khám phá và phản ánh những chiều kích đa dạng của đời sống xã hội, khẳng định những dòng chảy chủ lưu, tích cực; khám phá chiều sâu thế giới nội tâm của con người, giải mã các tầng nấc phong phú của cảm xúc, giải quyết xung đột về nhận thức của cuộc đấu tranh giữa cái tốt và cái xấu, cái cao thượng và thấp hèn, giữa phụng sự nhân dân bằng tình yêu, trách nhiệm và những toan tính lợi ích cá nhân vị kỷ…

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nói: "Chúng ta đang đứng ở bên thềm Kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước. Cùng với việc nhìn nhận lại thành tựu chung của 50 năm qua, đây cũng là một dịp để đánh giá toàn diện, sâu sắc 50 năm nền văn học nghệ thuật nước nhà".

Từ đây, ông đề nghị các cơ quan, tổ chức, bộ, ngành, địa phương nhận thức sâu sắc vai trò của văn hóa, văn học, nghệ thuật và tiếp tục tập hợp, đoàn kết lực lượng văn nghệ sĩ người Việt Nam, kịp thời tôn vinh, biểu dương các văn nghệ sĩ có nhiều thành tựu, cống hiến cho đất nước.

Quan trọng là phải thiết lập được môi trường dân chủ, tôn trọng đặc trưng sáng tạo nghệ thuật mở rộng biên độ tự do trong sáng tác hơn nữa, phát huy tài năng văn học nghệ thuật.

Lớp trẻ tài năng cũng cần được khuyến khích dấn thân vào hoạt động nghệ thuật, khám phá những vẻ đẹp con người Việt Nam. Chúng ta cần đổi mới tư duy sáng tạo, tìm kiếm những thủ pháp nghệ thuật mới mẻ nhằm truyền tải một cách thuyết phục chiều sâu tư tưởng và nhân văn, phù hợp với giới trẻ, hấp dẫn được công chúng, đưa văn hóa truyền thống đi cùng với thời đại, lan tỏa tình yêu cuộc sống và những khát vọng đẹp đẽ.

Chủ tịch nước đề nghị các cơ quan nghiên cứu, xây dựng cơ chế quảng bá, giới thiệu tác phẩm hay đến công chúng trong và ngoài nước một cách hiệu quả. Thông qua văn học, nghệ thuật, ta có thể quảng bá được hình ảnh quốc gia ra quốc tế, với tầm nhìn xây dựng Việt Nam trở thành địa chỉ hấp dẫn về giao lưu văn hóa quốc tế.

Lê Lam