Dạo phố Thanh ăn quà vặt
Chao ôi! vào cái lúc đói điên đói đảo, mệt đứ đừ sau một ngày học hành vất vả, ta nán lại thêm một chút trước khi về nhà mà ghé vào hàng quán ven đường Hàn Thuyên làm vài cái bánh khoái tép, bánh khoái trứng chấm với nước mắm chua chua ngọt ngọt đỏ au ớt bột thì còn cái ngon nào bằng. Kể cũng khéo món quà bánh đơn giản đó sao lại rõ hợp vị những thực khánh lúc chiều tối.
Đồ nướng là một trong những thức quà vặt được nhiều thực khách chọn lựa. Ảnh: Minh Ngọc
Món này phải ăn nóng mới thẩm được hết cái vị giòn của bột gạo lót đáy, của tép nhỏ và rắc lên trên cùng là rau bắp cải, rau cần hoặc sang hơn chút là thêm quả trứng gà. Để nguội chút thì bánh bớt giòn không còn ngon nữa. Từng tốp người sà vào quán là chị chủ luôn tay đảo qua lại giữa 3 - 4 chiếc chảo gang lúc nào cũng đỏ lửa. Thao tác nhìn thật thích mắt. Giữa ánh lửa bập bùng chị một lúc làm bao nhiêu việc: châm lửa cho bếp này, thêm mỡ cho chảo kia; vào bột, rắc rau, thêm tép vào chảo bên cạnh. Thao tác thuần thục uyển chuyển như được lập trình sẵn. Có lẽ món này ngon một phần là phải... đợi. Đợi đến khi tứa hết nước miếng ra thì mới tới lượt mình ăn, do quán lúc nào cũng đông khách.
Món bánh khoái chảo gang giờ là thương hiệu của Thanh Hóa. Tôi không biết còn nơi nào, xứ nào làm món này không. Miền Nam có đổ bánh xèo, Vũng Tàu bánh khọt, Quảng Ngãi cũng có, nhưng miếng bánh khoái, cái tên rõ khéo chọn, của xứ Thanh có nét và có vị riêng. Mỗi gia vị mỗi chút, giòn, thơm, tan trong miệng, tạo cảm giác khoan khoái khi ăn. Món này ở Thanh Hóa thì hồi học sinh chúng tôi hay ăn ở đường Hàn Thuyên ngay góc trường Lam Sơn cũ hoặc mấy đường ngõ cạnh đó. Còn truyền tai nhau ngon thì có ở chợ Vườn Hoa cũ, ở chợ Tây Thành hay ở Tống Duy Tân.
Ở Thanh Hóa có một phố café nổi tiếng là Hàng Than, nổi tiếng với cả các hàng quà vặt như bánh lá, bún đậu mắm tôm, gần cuối phố có quán phở xào lăn cũng khá ngon. Nhưng tôi nhớ nhất là đi tới cuối phố đoạn đầu ve bên phải là hàng quán mà không học sinh nào ở đây không biết: chả tôm Thanh Hóa. Món này thì nổi tiếng lắm, được lên ti vi, sách báo nhiều rồi. Chiều chiều tầm 3 - 4 giờ, lúc bụng réo và thấy đói một chút mà chưa tới giờ cơm tối, đạp xe tới cuối phố Hàng Than làm hai xiên chả tôm nướng nóng giòn thì ngon hết sảy. Chả tôm này còn bán nhiều ở khu ăn vặt gần Nhà Thờ nhưng tôi thấy ở Hàng Than vẫn là ngon nhất.
Đêm khuya đón bạn ở Hà Nội về, rủ nhau ra phố Nhà Thờ làm bát cháo lươn, thêm đĩa miến xào lươn nữa, thật ấm lòng, ấm dạ. Cháo lươn Thanh Hóa loãng chứ không đặc như cháo lươn Nghệ An. Lươn được lọc thịt, tao vàng khô và thơm phức, xương lươn giã nhỏ lọc lấy nước cho vào nồi cháo. Gạo nấu cháo là gạo lật, nở xòe đặc trưng, có nhà còn nấu cháo bằng cơm nguội, cơm rang. Bát cháo thật nhiều lươn, đậu phụ rán vàng cắt miếng dài nhỏ, thêm hành, mùi, rau ngổ, hành phi, ai ăn được hành tươi thì thái lát mỏng thêm vào. Rắc tiêu bắc, ăn nóng, ngon hết nấc.
Người sành ăn thì còn gọi thêm đĩa bánh cuốn khi ăn kèm cháo lươn nóng, bánh cuốn thêm vào thì chắc dạ, bánh ngấm vị nước cháo lươn thêm ngon đậm đà, cũng như món quẩy của phở, thấm vị nước dùng thơm ngon. Bánh cuốn tôm bà Lành, bánh cuốn tôm dưới khu cầu Sâng... con tôm “rõ to” được cuốn trong lớp bánh gạo mỏng mềm và dẻo cùng với thịt băm, rắc chút hành phi thơm nức, ăn kèm với cháo lươn hoặc chấm nước mắm chua ngọt và chả hoặc giò lụa, rau sống thì miễn chê.
Và tất nhiên, nói tới Thanh Hóa là nói tới nem chua. Người Hà Nội cứ bảo Thanh Hóa bọn mày mang lá chuối ra vứt ngoài thủ đô. Cái nem bé tý tẹo sao mà nhiều lá chuối thế. Ấy là nói oan rồi, không nhiều lá chuối thì sao ủ được cái nem chua ngon thế kia. Bây giờ thì nem rõ ít lá, chắc vì lá chuối không còn dễ kiếm như trước nữa. Chứ tôi vẫn nhớ hồi sinh viên có lần mua nem chua loại đắt nhất ở quán Cây Đa cho thằng bạn quê Nam Định. Nó bảo: tôi ăn nem chua rồi nhưng không ngờ lần này ăn ngon thế, khác hẳn mấy lần trước tôi ăn. Thì nem chua cũng ba bảy loại, phải chọn đúng hàng, đúng nơi, mới ngon được. Chứ mấy cái nem bán cho khách dừng xe dọc đường thì bảo ngon cũng khó.
Thanh Hóa giờ nở rộ các quán ăn theo kiểu thời đại hội nhập. Nào là Dimsum của Đài Loan, là Sushi Sashimi của Nhật, BBQ nướng, Tokbokki của Hàn, rồi quán đồ cay Thái... chắc còn thiếu món Halal đạo Hồi, quán Ấn là chưa thấy bán. Nhưng chắc tôi quê mùa, mấy quán đó tôi ăn cho biết thôi chứ không thấy ham. Mà cũng có lẽ bởi mình lỡ trót yêu và có kỷ niệm với các món dân dã quê mình rồi nên bảo chuyển sang mấy món Tây hay Tàu kia thấy sao mà khó quá.
