Dân Gambia ăn mừng 'tổng thống tỷ năm' bị lật đổ

Hôm 2/12, Tổng thống Gambia Yahya Jammeh công bố kết quả cuộc bầu cử diễn ra một ngày trước đó. Ông thua cuộc trước Adama Barrow, một nhà phát triển bất động sản.

Việc nhận thua của ông Jammeh là một diễn biến bất ngờ trong bối cảnh nhiều nhà lãnh đạo lâu năm ở châu Phi từng sử dụng chiêu trò gian lận trong bầu cử cũng như đàn áp các cuộc biểu tình chống đối để tiếp tục nắm quyền.

Những người ủng hộ doanh nhân Barrow đổ ra đường ăn mừng chiến thắng. Họ giẫm đạp lên tấm bạt in hình tổng thống đương nhiệm Jammeh.

Họ hô vang: "Chúng ta tự do rồi. Chúng ta sẽ không còn là nô lệ của bất kỳ ai nữa". Đương kim tổng thống Jammeh được cho là một nhà lãnh đạo độc đoán, từng tống giam và tra tấn nhiều người chống đối.

Nhiều người thậm chí không tin vào kết quả bầu cử. "Ngay cả trong mơ, tôi cũng chưa từng tin rằng ông ấy (tổng thống Jammeh) sẽ phải nhận thua. Điều này quả là ngoài sức tưởng tượng", Ramzia Diab, thành viên phe đối lập, nói với Reuters.

Ông Jammeh đã lãnh đạo quốc gia Tây Phi trong suốt 22 năm và từng tuyên bố sẽ nắm quyền trong "một tỷ năm". Trước thềm cuộc bầu cử, ông Jammeh nói "sự lãnh đạo và quyền lực của tôi nằm trong tay Thánh Allah và chỉ Thánh Alhah mới có thể tước nó khỏi tay tôi".

Doanh nhân Barrow từng là nhân viên bảo vệ của hệ thống bán lẻ Argos. Ông giành được 45,5% sự ủng hộ, đánh bại đương kim tổng thống với 36,7%.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Barrow cam kết hồi phục nền kinh tế Gambia, một trong những nước nghèo nhất châu Phi. Vị tổng thống đắc cử cũng cam kết sẽ dẹp bỏ các vụ vi phạm nhân quyền đồng thời nói sẽ từ chức sau 3 năm như một cách để thúc đẩy nền dân chủ ở Gambia.

Cuộc bầu cử ở Gambia cũng diễn ra dưới hình thức "có một không hai": bầu chọn bằng bi ve. Hình ảnh ứng viên sẽ được dán lên các thùng được đục lỗ để "bỏ bi" với màu sắc khác nhau. Trong mỗi thùng đều có lắp chuông để báo hiệu quá trình bầu chọn hoàn tất, tránh hiện tượng gian lận "bỏ bi" nhiều lần.

Sau khi cử tri bầu chọn, toàn bộ số bi trong thùng sẽ được đổ ra những chiếc khay đặc biệt có 200-500 lỗ để kiểm đếm. Truyền thống này có từ những năm 1960 và được xem là hình thức bầu cử "minh bạch, công khai và đáng tin cậy" vì cho phép người mù chữ tham gia.

Đông Phong