Đại sứ Liên minh châu Âu: Việt Nam nỗ lực lớn để được gỡ thẻ vàng IUU

Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Guerrier trong cuộc gặp các phóng viên ngày 3/5. (Ảnh: Thu Loan)

Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Guerrier cho biết như vậy trong cuộc gặp gỡ một số phóng viên Việt Nam sáng 3/5, nhân dịp Ngày châu Âu (9/5).

Khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) là quy định về đánh bắt hải sản được Ủy ban châu Âu ban hành tại Quy định số 1005/20081, có hiệu lực từ ngày 1/10/2010.

Xin Đại sứ cho biết khả năng Việt Nam sẽ được gỡ thẻ vàng IUU trong thời gian tới?

Đại sứ Julien Guerrier: Cách đây vài tuần, chúng tôi có buổi làm việc với Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Phía Việt Nam thể hiện quyết tâm chính trị rất cao, có những nỗ lực rất lớn để có thể được gỡ thẻ vàng càng sớm càng tốt. Chúng tôi thấy Việt Nam đã tạo được một khuôn khổ pháp lý về vấn đề này, đã có những nỗ lực như lắp đặt thiết bị giám sát hành trình của tàu để theo dõi. Tuy nhiên, vẫn còn vấn đề thực thi, vì ngư dân tắt máy đi để tránh bị giám sát khi họ đi vào vùng cấm hay sang quốc gia khác để đánh bắt. Đó là hành động trái phép nhưng không bị xử lý nghiêm. Đó là vấn đề về thực thi.

Chúng tôi thấy có một số điểm sáng, như ở Kiên Giang, đã đạt được tiến bộ nhất định. Việt Nam đã ban hành những nghị định, quy định pháp lý về xử phạt hành vi vi phạm của ngư dân và tàu cá. Tôi hy vọng hai phía sớm có đánh giá về tiến bộ đạt được, dựa trên những nỗ lực của Việt Nam.

Chúng tôi đang tích cực phối hợp với Bộ NN&PTNT để trao đổi cụ thể về kết quả đạt được cho đến nay. Sắp tới có đoàn thanh tra sang, tôi hy vọng sẽ có kết quả tích cực, làm cơ sở để gỡ thẻ vàng. Tôi không thể khẳng định ngày cụ thể nào thẻ vàng sẽ được gỡ, chỉ có thể nói rằng chúng tôi đang tích cực phối hợp với Bộ NN&PTNT.

Đại sứ có thể cho biết còn những tỉnh thành nào chưa làm đủ tốt?

Tôi không có danh sách nhưng tôi nghĩ danh sách đó tương đối dài.

Khi nào đoàn thanh tra EU đến Việt Nam?

Thời điểm chưa được quyết định. Chúng tôi đang trao đổi chặt chẽ với Bộ NN&PTNT. Để đạt được kết quả tốt nhất có thể sau khi đoàn thanh tra vào, chúng tôi muốn phía Bộ đề xuất thời điểm, khi họ cảm thấy sẵn sàng nhất và có thể đạt được kết quả tích cực nhất. Khi đó, chúng tôi sẽ thông báo để đoàn vào. Chúng tôi hy vọng sớm có kết quả cụ thể, đặc biệt là với nghị định về xử phạt sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 19/5. Cần một khoảng thời gian để nghị định được triển khai trên thực tế và mang lại kết quả. Khi đó hai bên sẽ ấn định thời điểm đoàn thanh tra sẽ vào.

Dự án kiểu mẫu và cú hích lớn

Ông đánh giá như thế nào về quá trình phê chuẩn hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA) và tác động sau khi được thông qua?

Đại sứ Julien Guerrier: Cho đến nay đã có 17 quốc gia thành viên EU phê chuẩn EVIPA, còn chờ 10 quốc gia nữa. EVFTA chỉ cần EU phê chuẩn, nhưng EVIPA là lĩnh vực đòi hỏi sự chia sẻ chung về chuyên môn và trách nhiệm của cả EU và mỗi thành viên. Trong mỗi quốc gia lại cần từng vùng của họ phê chuẩn, vì thế càng cần nhiều thời gian. Chúng tôi vẫn thúc đẩy các thành viên đẩy nhanh tốc độ xem xét phê chuẩn.

Chúng tôi đánh giá EVIPA sẽ có những tác động hai chiều tích cực, với cả EU và Việt Nam. Các công ty sẽ được bảo vệ tốt hơn với những khoản đầu tư của họ sau khi hiệp định có hiệu lực. Nhưng bản thân các quốc gia thành viên EU đã có nhiều khoản đầu tư vào Việt Nam, trước khi có hiệp định. Tôi vẫn nói với các doanh nghiệp rằng sau khi EVIPA có hiệu lực sẽ tạo nên cú hích lớn hơn nữa, mang lại lợi ích cho cả hai bên.

Chúng tôi kỳ vọng chính phủ hai bên sẽ luôn nhìn vào lợi ích để đẩy nhanh quá trình phê chuẩn. Chúng tôi luôn thúc đẩy các quốc gia thành viên, và chúng tôi biết Việt Nam cũng có kênh song phương của mình để thúc đẩy các thành viên sớm phê chuẩn phần việc của họ.

Đại sứ cho biết thông tin về Tuyến đường sắt số 3 và hợp tác Việt Nam – EU về hạ tầng và phát triển bền vững?

Về tuyến đường sắt số 3, chúng tôi coi đây là một dự án kiểu mẫu trong hợp tác về hạ tầng dành cho người dân Hà Nội và Việt Nam nói chung, để tạo nên sự thuận tiện về giao thông đường sắt đô thị. Chúng tôi hỗ trợ cho dự án này bằng nguồn vốn đến từ Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB), Pháp và một số quốc gia thành viên khác.

Qua dự án này, chúng tôi mang công nghệ tiên tiến của châu Âu để góp phần phát triển hạ tầng của Hà Nội. Chúng tôi mong muốn thúc đẩy sự phát triển bền vững của Hà Nội, của Việt Nam thông qua dự án này.

Bản thân tôi đã có cơ hội ngồi trên chuyến tàu này đi đến khu vực depot. Chúng tôi đang thúc đẩy để đoạn ngầm nối giữa khu vực Ba Đình nối với ga Hà Nội sớm được khởi công, dự kiến vào tháng 7. Chúng tôi đặt nhiều kỳ vọng vào dự án này.

EU sẽ bước vào một cuộc bầu cử quan trọng vào tháng 6. Theo Đại sứ, cuộc bầu cử có tác động ra sao đến chính sách của EU với Việt Nam?

Đây là cuộc bầu cử quan trọng, diễn ra 5 năm một lần. Khoảng 450 triệu cử tri trên toàn châu Âu sẽ lựa chọn ra các đại diện của Nghị viện châu Âu. Nghị viện châu Âu sẽ bầu ra chủ tịch Ủy ban châu Âu và các cao ủy. Các cao ủy sẽ do 27 thành viên đề xuất, thực hiện nhiệm kỳ 5 năm. Người nào lên và đảng nào nắm đa số sẽ ảnh hưởng nhiều đến quan hệ chính trị của châu Âu với thế giới.

Đặt trong bối cảnh chính sách của chúng tôi với khu vực Ấn Độ dương – Thái Bình dương, Việt Nam được coi là đối tác đang nổi lên rất mạnh mẽ về kinh tế và địa chính trị. Hai bên đã ký được nhiều hiệp định và thỏa thuận hơn những đối tác khác của chúng tôi, có thể kể đến EVFTA, EVIPA và nhiều thỏa thuận khác.

Về thứ hạng, Việt Nam đang là đối tác thương mại hàng đầu của EU tại ASEAN, là nước tiếp nhận ODA lớn nhất của chúng tôi ở khu vực. Hai bên đang phối hợp chặt chẽ trong nhiều vấn đề toàn cầu như chống biến đổi khí hậu và JETP. Trong những lĩnh vực đó đều có định hướng quan trọng từ Nghị viện châu Âu. Tôi nghĩ rằng với những định hướng lớn đó, sẽ không có thay đổi gì về chính sách trong quan hệ với Việt Nam sau cuộc bầu cử.

Cảm ơn Đại sứ.

Thu Loan (ghi)