Cựu quan chức Mỹ và Trung Quốc kêu gọi hàn gắn quan hệ

Các cựu quan chức từng phục vụ trong chính phủ Mỹ và Trung Quốc đã kêu gọi một chương mới trong quan hệ sau 4 năm căng thẳng - Ảnh: Reuters

Bài liên quan

Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung khiến 245.000 người Mỹ mất việc làm

Quan hệ Mỹ-Trung hậu bầu cử Mỹ: Giọng điệu sẽ đổi thay...

Bắc Kinh hy vọng 'làm ấm' quan hệ Mỹ-Trung với chính quyền kế tiếp của Washington

Cựu Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ, Carlos Gutierrez nói trên một diễn đàn ở Hồng Kông rằng: “Chúng ta không thể khôi phục tình bạn của mình bằng cách dí súng vào đầu nhau”.

Ông Gutierrez từng phục vụ trong chính quyền nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống George W. Bush. Cựu Bộ trưởng Thương mại nói rằng, Hoa Kỳ và Trung Quốc không nên liên kết các vấn đề thương mại với địa chính trị và an ninh quốc gia, để tránh phức tạp. Ông cũng bày tỏ sự thất vọng rằng hầu hết các trao đổi chính thức và cá nhân giữa hai nước đã ngừng trong những năm gần đây.

“Chúng ta cần khôi phục cơ chế đối thoại của mình”, ông nói. "Chúng ta đã đánh mất tình bạn và sự hiểu biết rất nhiều bởi vì chúng ta đã không ở cùng bàn".

Ông Gutierrez đã phát biểu qua hội nghị trực tuyến tại sự kiện do Tổ chức trao đổi Mỹ-Trung có trụ sở tại Hồng Kông và Trung tâm Trao đổi Kinh tế Quốc tế Trung Quốc có trụ sở tại Bắc Kinh (CCIEE), phối hợp tổ chức.

Nhiều quan chức tham gia khác gồm có các cựu lãnh đạo quốc gia như Jean Chretien của Canada, Romano Prodi của Ý và Yasuo Fukuda của Nhật Bản.

Ông Fukuda nhắc lại lời của ông Gutierrez nhấn mạnh sự ảnh hưởng của Hoa Kỳ và Trung Quốc do quy mô nền kinh tế của họ. Cựu thủ tướng Nhật Bản, người được biết đến với chính sách ôn hòa đối với Trung Quốc trong thời gian cầm quyền từ năm 2007 đến năm 2008, cho biết: “Nếu họ có thể giải quyết những khác biệt của mình, họ có thể mang lại hiệu ứng tích cực cho toàn thế giới”.

Tham gia tại hội nghị trực tuyến còn có bà Carla Hills, một cựu Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, người mô tả ông Joe Biden là một nhà đa phương với nhiều năm kinh nghiệm. Bà hy vọng Tổng thống mới của Mỹ sẽ có tài ngoại giao và chiến lược hơn nhiều so với ông Trump trong việc đối phó với tất cả các chính phủ, bao gồm cả Trung Quốc.

Cựu Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, Carla Hills hy vọng tân Tổng thống Joe Biden sẽ nối lại quan hệ song phương giữa Mỹ và Trung Quốc - Ảnh: AP

"Tôi tin rằng ông ấy sẽ ủng hộ việc gia nhập lại CPTPP", bà Hills nói, khi đề cập đến TPP sửa đổi - Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, bà Hills nói rằng việc quay trở lại hiệp ước, đã được một số trong số 11 nước ký kết phê chuẩn, sẽ đòi hỏi phải có những thay đổi và tác động chính trị trong nước tương tự như thỏa thuận thương mại tự do Mỹ-Canada-Mexico.

Bà Carla Hills, người phục vụ dưới thời George H.W. Bush từ năm 1989 đến năm 1993, nói trên diễn đàn về cuộc gặp Mỹ-Trung sắp tới mà bà hy vọng sẽ giúp tạo dựng mối quan hệ trong một bầu không khí chính trị "tăm tối".

Bà Hills ám chỉ rằng cá nhân "hiện đang giữ chức ngoại trưởng Trung Quốc và là thành viên Bộ Chính trị, dự kiến sẽ đến thăm các quan chức ở Washington D.C. trong tuần này, có lẽ chỉ là qua hình thức trực tuyến" – nói về Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị.

Carla Hills có quan điểm khác với ông Gutierrez khi không kỳ vọng ông Biden sẽ dỡ bỏ các mức thuế hiện có áp lên Trung Quốc, nhưng bà cho rằng việc nối lại quan hệ song phương sẽ giúp cả hai nước đối phó với những thách thức, bao gồm cả lo ngại về việc Bắc Kinh sẵn sàng duy trì "một quốc gia, hai hệ thống" ở Hong Kong và quá trình quân sự hóa Biển Đông.

Ông Zeng Pei-yan, cựu phó thủ tướng Trung Quốc và chủ tịch CCIEE, nhắc lại lập trường chính thức của Bắc Kinh rằng đó không phải là mối đe dọa đối với bất kỳ quốc gia nào bởi vì Trung Quốc muốn cùng tồn tại.

Tung Chee-hwa, cựu trưởng đặc khu Hồng Kông, đã chỉ ra những trường hợp trong quá khứ khi Hoa Kỳ và Trung Quốc hợp tác trong các vấn đề toàn cầu.

“Rất tiếc, tinh thần hợp tác này đã bị thay thế bằng sự bất bình và lo lắng”, ông Tùng nói. "Thế giới cần sự hợp tác lại, không chỉ để thoát khỏi COVID-19 và biến động kinh tế mà nó đã mang lại, mà còn khỏi sự thiếu trung thực, phi lý và mất lòng tin".

Ngoài những ý kiến về mối quan hệ Mỹ-Trung, các quan chức cũng đưa ra các đề xuất khác cho chính quyền Tổng thống Joe Biden như: tái gia nhập Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương mà ông Donald Trump đã từ bỏ vào ngày đầu tiên nhậm chức cách đây 4 năm, và loại bỏ thuế quan đối với Trung Quốc.