Cổng làng ở phố

Nét đẹp cổ kính của cổng làng Đông Xã tại ngõ 444 Thụy Khuê. (Ảnh PHẠM HIẾU)

Điều thú vị là bây giờ đi giữa phố đông, ta vẫn bắt gặp những cổng làng còn lại với thời gian, giữa một Hà Nội đang ngày một hiện đại, đổi mới, như cổng làng Yên Phụ, làng Tương Mai, làng Trung Tự, làng Đại Từ, làng Mễ Trì Thượng… Và còn rất nhiều những cổng làng không tên nữa.

Mỗi cổng làng được xây dựng, trang trí khác nhau nhưng đều toát lên sự uy nghiêm mà gần gũi. Những cổng làng ấy xuất hiện bên cạnh những công trình hiện đại như một sự khẳng định về vị thế, uy quyền của cộng đồng dân cư, nhưng ta cũng thấy ở đó một cảm giác thân thuộc, ấm áp vô cùng. Nếu là người sống bên trong cổng làng ấy ta sẽ hiểu được hình ảnh cổng làng quan trọng như thế nào.

Mọi công việc lớn nhỏ, mọi thông tin cần biết, chỉ cần ra đến cổng làng là đủ để biết tất cả. Những hàng nước bên cổng làng luôn là lựa chọn lý tưởng cho tất cả mọi người để thư giãn nghỉ ngơi, để nói chuyện trao đổi, hay chỉ đơn giản là để thấy được cảm giác làng ở phố như thế nào.

Trong những dịp đặc biệt như hội hè, lễ, Tết, hay trong làng có việc hiếu, việc hỷ, thì cổng làng đều là nơi thể hiện điều đó. Ngày xưa thế và bây giờ cũng vẫn thế. Ở những nơi còn giữ được cổng làng thì gần như người dân cũng giữ được cái nếp của làng.

Cũng nhờ có những cổng làng mà giữa phố đông ta vẫn có cảm giác mình không bị cuốn phăng đi trong nhịp sống hối hả này. Những cổng làng vẫn neo giữ tâm thức chúng ta vào ý nghĩ mình còn có những nền tảng văn hóa nhất định.

Nội thành Hà Nội vẫn còn rất nhiều những cổng làng như thế, ngoại thành lại càng nhiều hơn. Cho dù đó là những cổng làng từ xưa còn lại hay là những cổng làng mới được tu sửa, thì cũng là một nét đẹp văn hóa không thể thiếu khi chúng ta nhắc về Hà Nội.

Đằng sau mỗi cổng làng là biết bao câu chuyện của làng ấy, đất ấy, những con người nơi ấy. Cổng làng im lìm đứng đó mà nghe được tất cả, hiểu được tất cả, giữ gìn tất cả và cũng chia sẻ được với chúng ta bao nhiêu nỗi niềm của nhân gian, thời cuộc.