Cộng đồng quốc tế thúc giục Israel và Iran kiềm chế

Tiếp tục tuyên bố răn đe lẫn nhau

AP cho biết, Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Trung tướng Herzi Halevi, cho biết, Israel vẫn đang xem xét các bước đi của mình. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh cuộc tấn công của Iran “sẽ bị đáp trả” và Israel sẽ chọn phản ứng phù hợp. Reuters dẫn nguồn tin chính phủ Israel cho biết, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu triệu tập nội các thời chiến lần thứ hai trong vòng chưa đầy 24 giờ để cân nhắc cách phản ứng đáp trả Iran. Kênh N12 News của Israel đưa tin, một loạt phương án đã được thảo luận trong cuộc họp nội các và nội các Israel đã đồng ý thực hiện một số phương án hành động. Theo đó, hành động trả đũa sẽ cần phải được Mỹ chấp thuận và tuân thủ các quy tắc do đồng minh này đặt ra; đồng thời cũng được tính toán theo cách không biến thành cuộc chiến toàn diện.

Trong khi đó, một quan chức Iran tiết lộ với Al Jazeera về kế hoạch tấn công Israel lần thứ hai sau vụ cuộc tập kích ngày 14-4. Theo đó, Iran được cho là sẽ sử dụng các loại vũ khí “chưa từng được sử dụng trước đây” để bắt đầu đợt tấn công này. Ngày 15-4, Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian nói với người đồng cấp Anh rằng, Iran không muốn căng thẳng gia tăng nhưng sẽ đáp trả ngay lập tức và mạnh mẽ hơn nếu Israel có động thái trả đũa. Cùng ngày, Tư lệnh Quân đội Iran, tướng Abdolrahim Mousavi, cũng tuyên bố Iran sẽ không ngần ngại đưa ra phản ứng mạnh mẽ và thống nhất nếu đối thủ vượt qua lằn ranh đỏ. “Cuộc tấn công gần đây cho thấy các hệ thống phòng không của Israel và Vòm Sắt hoàn toàn không có tác dụng ngăn chặn tên lửa của Iran”, RT dẫn lời tướng Mousavi nói.

Lời kêu gọi “xuống thang”

Những diễn biến mới nhất làm gia tăng lo ngại về cuộc chiến công khai giữa Iran và Israel, sau đó diễn biến thành chiến tranh toàn khu vực. Theo Reuters, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi ngày 15-4 nêu ra quan ngại về nguy cơ Israel có thể tấn công cơ sở hạt nhân Iran. Ông kêu gọi các bên hết sức kiềm chế.

Ngày 15-4, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Nhà Trắng, ông John Kirby, tuyên bố trằng Mỹ không muốn chứng kiến cuộc chiến với Iran cũng như không muốn cuộc xung đột khu vực nổ ra. Đồng quan điểm, nhiều đồng minh, đối tác khác của Israel cũng lên tiếng kêu gọi nước này kiềm chế. Cao ủy phụ trách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), ông Josep Borrell, cho rằng Trung Đông đang đứng “trên bờ vực” và kêu gọi giảm leo thang căng thẳng Israel - Iran. Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Olaf Scholz và Ngoại trưởng Anh David Cameron cũng đưa ra lời kêu gọi tương tự. Bộ Ngoại giao Pháp đang làm việc với các đối tác để giảm leo thang tình hình.

Trong khi đó, Nga hạn chế chỉ trích công khai Iran về các cuộc tấn công nhưng bày tỏ lo ngại về nguy cơ leo thang và cũng kêu gọi kiềm chế. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói: “Việc leo thang hơn nữa không có lợi cho bên nào”. Trung Quốc đã tiến hành hàng loạt điện đàm và gặp gỡ với giới chức ngoại giao Iran, Saudi Arabia và Israel về tình hình Trung Đông. Theo Tân Hoa xã, ngày 15-4, trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói rằng, Trung Quốc lên án mạnh mẽ và kiên quyết phản đối vụ tấn công vào lãnh sự quán Iran ở Syria hồi đầu tháng 4-2024, coi đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng luật quốc tế và không thể chấp nhận được.

Ông cũng đánh giá cao việc Iran tuyên bố không nhắm mục tiêu vào các nước láng giềng và khu vực, cũng như việc nước này nhắc lại sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách thân thiện. Iran có thể xử lý tốt tình hình và giúp khu vực tránh bất ổn thêm trong khi bảo vệ chủ quyền của mình.

Theo CNN, Israel dự định tiến hành các bước đầu tấn công trên bộ vào thành phố Rafah ở Dải Gaza trong tuần này, nhưng cuộc tấn công của Iran khiến Israel phải trì hoãn kế hoạch này. Quan chức Israel khẳng định nước này vẫn quyết tâm thực hiện cuộc tấn công nhưng hiện chưa xác định thời điểm.

NGHI VĂN