Cộng đồng khoa học công nghệ cần chia sẻ và hợp tác để cùng phát triển

Còn nhiều khó khăn trong tiếp cận cơ sở vật chất khoa học và công nghệ

Bên cạnh yếu tố con người, cơ sở vật chất đóng vai trò vô cùng quan trọng trong các hoạt động khoa học công nghệ (KH&CN) cũng như đổi mới sáng tạo (ĐMST) và khởi nghiệp. Nhưng thực tế hiện nay, các nguồn lực cơ sở vật chất phục vụ cho KH&CN còn thiếu và tản mác ở nhiều cơ sở, đơn vị gây nhiều khó khăn cho các tổ chức, cá nhân hoạt động KH&CN.

Nhằm khắc phục hạn chế trên, sáng 4.8 Sở KH&CN TP.Hồ Chí Minh tổ chức hội nghị lấy ý kiến dự thảo “Quy chế quản lý và sử dụng tài sản, cơ sở vật chất đầu tư từ ngân sách nhà nước trong lĩnh vực KH&CN” (gọi tắt là dự thảo). Đại diện Sở Tư pháp, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính cùng nhiều đơn vị, trường viện và doanh nghiệp đã có mặt góp ý cho dự thảo.

Đại diện nhiều đơn vị, doanh nghiệp, trường viện tham gia góp ý cho dự thảo

Theo ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở KH&CN, tình trạng khó tiếp cận được các phòng thí nghiệm, cơ sở vật chất như hiện nay đang gây hạn chế rất nhiều cho kết quả hoạt động KH&CN và phong trào khởi nghiệp.

Khởi nghiệp dựa trên đổi mới sáng tạo, dựa trên các ý tưởng đột phá. Tuy nhiên, các startup dù có ý tưởng hay mà không có sản phẩm thì cũng rất khó gọi được vốn đầu tư. Trên thực tế, “cộng đồng khởi nghiệp đang gặp nhiều khó khăn vì dù có nhiều vườn ươm nhưng phòng thí nghiệm, cơ sở vật chất, khu chế tác lại rải rác ở các nơi khác”.

Để giải quyết tình trạng này, ông Dũng nhấn mạnh hợp tác và chia sẻ là một trong những yếu tố quan trọng tạo ra sự thành công trong phát triển KH&CN. Việc hợp tác, chia sẻ các dịch vụ, trang thiết bị của mình giúp các đơn vị tận dụng giá trị sử dụng thiết bị đồng thời đem lại những lợi ích to lớn cho cộng đồng.

Hợp tác vì lợi ích chung

Với tinh thần đó, Quy chế được đưa ra nhằm tạo khung pháp lý cho việc sử dụng chung và hiệu quả các tài sản, cơ sở vật chất được đầu tư bằng nguồn tiền ngân sách Nhà nước đồng thời giảm thiểu đầu tư dàn trải, không hiệu quả.

Bên cạnh đó, nội dung dự thảo cũng hướng tới mục tiêu tăng cường trao đổi, hợp tác giữa các tổ chức KH&CN, các trường đại học, viện nghiên cứu cũng như các tổ chức khác trong lĩnh vực KH&CN.

Ông Nguyễn Việt Dũng chia sẻ về khó khăn Startup gặp phải do khó tiếp cận cơ sở vật chất phục vụ KH&CN

Dự thảo quy định bên quản lý ngoài sử dụng tài sản, cơ sở vật chất phù hợp theo đúng nhu cầu, mục đích của nhiệm vụ khoa học và công nghệ còn có trách nhiệm sắp xếp, tạo điều kiện cho các cá nhân, tổ chức khác được sử dụng tài sản, cơ sở vật chất theo quy định.

Đổi lại, bên sử dụng được sử dụng tài sản, cơ sở vật chất nhưng phải theo sự quản lý, sắp xếp phù hợp của bên quản lý. Bên sử dụng cũng có nghĩa vụ hoàn trả tài sản, cơ sở vật chất trong tình trạng tương tự như lúc nhận trừ những hao mòn tự nhiên hoặc có thỏa thuận khác bằng văn bản với bên quản lý.

Ngoài ra, bên sử dụng có trách nhiệm thanh toán phí sử dụng cho bên quản lý nhưng mức phí này không mang tính thương mại mà xây dựng đảm bảo chi phí khấu hao, vận hành, duy trì, bảo dưỡng tài sản, cơ sở vật chất.

Đồng tình với mục tiêu của bản dự thảo và nhận định của ông Nguyễn Việt Dũng, PGS. TS. Huỳnh Quyền, Phó Trưởng ban KH&CN Đại học Quốc gia TP.HCM chia sẻ, việc sử dụng chung các phòng thí nghiệm, cơ sở vật chất ngay trong trường ĐH Quốc gia TP.HCM cũng còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Ông Quyền cho rằng trong quy chế nên có quy định về những mục đích sử dụng nào sẽ được hỗ trợ, chia sẻ dịch vụ, cơ sở vật chất để tránh lạm dụng quy chế này thực hiện những mục đích không phù hợp với tiêu chí.

Đại diện Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam đề xuất ban xây dựng quy chế nên mở rộng thu hút, hợp tác với các đơn vị chưa được quy định trong dự thảo. Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam cũng sẵn sàng tham gia chia sẻ dịch vụ và cơ sở vật chất vì sự phát triển chung của cộng đồng.

Bổ sung ý kiến trên, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng cho rằng đối tác công tư, xã hội hóa các nguồn lực đang là xu thế được khuyến khích hiện nay và đề nghị ban soạn thảo bổ sung các quy định về các trang thiết bị từ nguồn xã hội hóa.

Ngoài ra, nhiều đại biểu cũng nêu ý kiến nên đưa danh mục thiết bị, dịch vụ được chia sẻ lên cổng thông tin điện tử để các cá nhân, tổ chức có nhu cầu có thể dễ dàng tra cứu.

Dù vẫn còn những chi tiết cần điều chỉnh để phù hợp với các văn bản pháp luật cũng như nhu cầu và khả năng thực tế của xã hội nhưng dự thảo Quy chế này là bước tiến quan trọng hướng tới xây dựng cho cộng đồng KH&CN và khởi nghiệp thành phố một hạ tầng khởi nghiệp bền vững, đem lại cơ hội rộng mở cho các startup hiện thực hóa những ý tưởng sáng tạo của mình.

Phạm Sơn