Công cuộc đổi mới ở Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo - những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử

Kiên trì quan điểm: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân có vai trò quan trọng trong việc tập hợp, vận động, đoàn kết rộng rãi các tầng lớp nhân dân; đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, đưa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các chương trình kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh vào cuộc sống. Nhà nước đã thể chế hóa các nghị quyết của Đảng, ban hành Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Thanh niên, Luật Bình đẳng giới và nhiều đạo luật khác liên quan đến vai trò, hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể nhân dân, như: Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, các luật tổ chức bộ máy nhà nước; Luật Hôn nhân và gia đình; Luật Bảo vệ và chăm sóc trẻ em... Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân đã có nhiều đổi mới về tổ chức, bộ máy; về nội dung và phương thức hoạt động, đa dạng hóa các hình thức tập hợp các tầng lớp nhân dân; phát huy dân chủ; chăm lo và bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân; tham gia xây dựng và củng cố chính quyền; hướng mạnh về cơ sở, địa bàn dân cư; tập hợp, vận động, đoàn kết các tầng lớp nhân dân vừa bằng phong trào, vừa bằng tổ chức, tăng cường sự đồng thuận trong nhân dân. Việc thực hiện nhiệm vụ giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở một số đối tượng đã được quy định trong chính sách, luật pháp. Các cấp ủy đảng và chính quyền đã thực hiện chế độ tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân, lắng nghe ý kiến của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân về những vấn đề xây dựng chủ trương, chính sách, pháp luật. Tám là, gần 25 năm qua, kiên trì xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Công tác đổi mới, chỉnh đốn Đảng đã đạt nhiều thành tựu quan trọng. Đảng kiên định bản chất cách mạng và khoa học, trung thành với giai cấp và dân tộc. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được tăng cường, coi trọng, bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; tiếp tục đổi mới tư duy, khắc phục khuyết điểm chủ quan, duy ý chí. Dân chủ và đoàn kết thống nhất trong Đảng tiếp tục được phát huy. Cùng với việc cụ thể hóa nguyên tắc tập trung dân chủ, các đại hội Đảng đã có nhiều quyết định về phát huy dân chủ trong Đảng, vừa phát huy dân chủ, vừa xác định rõ trách nhiệm và quyền hạn của mỗi cấp lãnh đạo, của mỗi người trong cấp lãnh đạo đó để cán bộ, đảng viên có thể giám sát hoạt động của cấp ủy, ngăn ngừa và khắc phục tình trạng Đảng độc đoán, chuyên quyền, mất dân chủ hoặc dân chủ hình thức. Đảng luôn quan tâm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, phù hợp với yêu cầu của công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới. Coi trọng việc nâng cao chất lượng phát triển Đảng và xây dựng đội ngũ đảng viên. Chú trọng phát triển đảng viên mới trong công, nông, trí thức và trong các tổ chức kinh tế. Thực hiện nhất quán nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ đi đôi với phát huy trách nhiệm của tổ chức và người đứng đầu của tổ chức trong hệ thống chính trị về công tác cán bộ. Triển khai tương đối đồng bộ các khâu trong công tác cán bộ, từng bước nâng cao chất lượng công tác cán bộ và đội ngũ cán bộ. Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị, sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan tư pháp, với chính quyền địa phương có nhiều đổi mới, phát huy ngày càng tốt hơn vai trò của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân. Phong cách, lề lối làm việc của các cấp ủy đảng đã từng bước được đổi mới theo hướng khoa học, công khai, dân chủ, sát cơ sở hơn. Khái quát lại, với sự nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, công cuộc đổi mới gần 25 năm qua ở nước ta đã đạt những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển, có sự thay đổi cơ bản và toàn diện. Kinh tế tăng trưởng khá nhanh, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được đẩy mạnh. Đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt. Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường. Chính trị - xã hội ổn định. Quốc phòng và an ninh được giữ vững. Vị thế nước ta trên trường quốc tế không ngừng nâng cao. Sức mạnh tổng hợp của quốc gia đã tăng lên rất nhiều, tạo ra thế và lực mới cho đất nước tiếp tục vững bước phát triển theo con đường xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, nước ta mới bắt đầu ra khỏi nước kém phát triển. Kinh tế còn tụt hậu so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị còn nhiều yếu kém. Việc huy động và sử dụng các nguồn lực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước chưa tương xứng với tiềm năng. Tình trạng quan liêu, tham nhũng, lãng phí còn nghiêm trọng, chưa được ngăn chặn, đẩy lùi. Những thành tựu to lớn của gần 25 năm đổi mới bắt nguồn từ đường lối đúng đắn, sáng tạo của Đảng; con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Sau gần 25 năm lãnh đạo công cuộc đổi mới, Đảng và Nhà nước ta ngày càng tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm; nhận thức về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng sáng tỏ hơn. Khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng được tăng cường, nhân dân ta không ngừng phát huy truyền thống yêu nước, lao động cần cù và sáng tạo. Những hạn chế, yếu kém do nhiều nguyên nhân cả khách quan và chủ quan: mô hình chủ nghĩa xã hội mà chúng ta xây dựng còn mới mẻ, chưa có tiền lệ; công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn chưa đáp ứng kịp yêu cầu phát triển; việc tổ chức chỉ đạo thực hiện còn có những khuyết điểm. 3. Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi trọng rút ra những bài học kinh nghiệm lớn Đại hội VI nêu lên 4 bài học lớn, Đại hội VII nêu lên 5 bài học lớn, Đại hội VIII nêu lên 6 bài học lớn, Đại hội IX nêu lên 4 bài học lớn và Đại hội X nêu lên 5 bài học. Xuyên suốt gần 25 năm đổi mới là những bài học lớn sau: Một là, trong quá trình đổi mới phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đổi mới không phải từ bỏ mục tiêu chủ nghĩa xã hội mà là làm cho chủ nghĩa xã hội được nhận thức đúng đắn hơn và được xây dựng có hiệu quả hơn. Đổi mới không phải xa rời mà là nhận thức, vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động cách mạng. Hai là, luôn luôn đổi mới, đổi mới toàn diện, đồng bộ, có kế thừa, có bước đi, hình thức và cách làm phù hợp. Đổi mới không ngừng phù hợp với tình hình thế giới và trong nước biến đổi nhanh chóng, phức tạp. Phải đổi mới từ nhận thức, tư duy đến hoạt động thực tiễn; từ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội đến tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội; từ hành động lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đến hoạt động cụ thể trong từng bộ phận của hệ thống chính trị. Đổi mới tất cả các mặt của đời sống xã hội nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm, có những bước đi thích hợp; bảo đảm sự gắn kết chặt chẽ và đồng bộ giữa 3 nhiệm vụ: phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt và phát triển văn hóa - nền tảng tinh thần của xã hội, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước và từng chính sách. Ba là, đổi mới phải vì lợi ích của nhân dân, dựa vào nhân dân, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của nhân dân, xuất phát từ thực tiễn, nhạy bén với cái mới. Cách mạng là sự nghiệp của nhân dân, vì nhân dân và do nhân dân. Những ý kiến, nguyện vọng và sáng kiến của nhân dân có vai trò quan trọng trong việc hình thành và hoàn thiện đường lối của Đảng. Dựa vào nhân dân, xuất phát từ thực tiễn và thường xuyên tổng kết thực tiễn, phát hiện nhân tố mới, từng bước tìm ra lý luận phát triển, đó là chìa khóa của thành công. Bốn là, phát huy cao độ nội lực, đồng thời tranh thủ tối đa ngoại lực, kết hợp sức mạnh dân tộc, với sức mạnh thời đại trong điều kiện mới. Phát huy nội lực đó là nhân tố quyết định đối với sự phát triển; đồng thời coi trọng tranh thủ các nguồn ngoại lực, thông qua hội nhập và hợp tác quốc tế, tranh thủ các nguồn lực bên ngoài để phát huy nội lực mạnh hơn nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp để phát triển nhanh và bền vững, trên cơ sở giữ vững độc lập dân tộc và định hướng xã hội chủ nghĩa. Năm là, thường xuyên nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, không ngừng đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm tất cả quyền lực thuộc về nhân dân. Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là khâu then chốt, nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp đổi mới. Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân là yêu cầu bức thiết của xã hội; Nhà nước phải thể chế hóa và tổ chức thực hiện có hiệu quả quyền công dân, quyền con người. Phát huy vai trò Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân trong việc tập hợp các tầng lớp nhân dân, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc để thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới. 4. Tiếp tục đổi mới toàn diện, mạnh mẽ theo con đường xã hội chủ nghĩa Thực tiễn phong phú và những thành tựu đạt được qua gần 25 năm đổi mới, đã chứng tỏ đường lối của Đảng ta là đúng đắn, sáng tạo; đi lên chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn phù hợp với quy luật khách quan và thực tiễn cách mạng Việt Nam. Cả về lý luận và thực tiễn đã khẳng định: chỉ có chủ nghĩa xã hội mới bảo đảm cho dân tộc ta có độc lập, tự do thực sự, đất nước phát triển phồn vinh, nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Để xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, phải tiếp tục đổi mới toàn diện, mạnh mẽ với chất lượng và hiệu quả cao hơn; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức; phát triển kinh tế thị trường gắn với giải quyết hài hòa các vấn đề xã hội, môi trường; xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc làm nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia; thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố và mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Với thế và lực hiện nay, với quyết tâm và khả năng, đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại và sẽ trở thành nước công nghiệp hiện đại theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào khoảng giữa thế kỷ 21 và vững bước đi tới tương lai. Công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã mang lại những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Tương lai sẽ ngày càng tốt đẹp hơn. Đó là một điều chắc chắn. PGS, TS Nguyễn Viết Thông Tổng Thư ký Hội đồng Lý luận T.Ư (*) Xem Báo Nhân Dân, từ số ra ngày 23-9-2010.