Cơ hội chính trị và thách thức an ninh khi Tổng thống Biden thăm Israel
Một cuộc gặp trực tiếp sẽ cho phép Tổng thống Biden thảo luận riêng về những lo ngại và những ranh giới đỏ với cuộc tấn công trên bộ tiềm tàng của Israel vào Gaza.
Tổng thống Mỹ Joe Biden gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bên lề Đại hội đồng Liên hợp quốc lần thứ 78 tại Thành phố New York, Mỹ ngày 20/9/2023. Ảnh: Reuters
Hãng tin Reuters ngày 17/10 dẫn lời Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết, Tổng thống Joe Biden sẽ tới thăm Israel vào ngày 18/10 để hội đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và làm rõ rằng "Israel có quyền tự vệ".
Ông Blinken thông báo sau cuộc đàm phán kéo dài với Thủ tướng Netanyahu rằng, Tổng thống Biden sẽ tái khẳng định tình đoàn kết với Israel, quốc gia được cho là sẽ tiến hành một cuộc tấn công trên bộ ở Gaza.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ nêu rõ Israel sẽ thông báo ngắn gọn cho Tổng thống Biden về mục tiêu và chiến lược cũng như cách thức tiến hành các hoạt động "theo cách giảm thiểu thương vong cho dân thường và cho phép hỗ trợ nhân đạo đến với người dân ở Gaza nhưng không có lợi cho Hamas".
Theo Ngoại trưởng Blinken, Mỹ và Israel đã đồng ý phát triển một kế hoạch cho phép viện trợ nhân đạo từ các quốc gia tài trợ và các tổ chức đa phương đến được với dân thường ở Gaza.
Tuy nhiên, Reuters cho rằng Chính quyền Mỹ của Tổng thống Joe Biden sẽ phải vật lộn với một loạt thách thức chính trị và an ninh gai góc khi các quan chức Nhà Trắng lên kế hoạch cho một chuyến thăm như vậy tới Israel, nhưng chuyến đi cũng có thể mang lại lợi thế ngoại giao lâu dài cho nhà lãnh đạo Mỹ.
Thủ tướng Netanyahu trước đó đã mời ông Biden thăm Israel, đồng minh thân cận nhất của Washington ở Trung Đông và vẫn đang tức giận đáp trả sau cuộc tấn công xuyên biên giới của lực lượng Hamas người Palestine hôm 7/10.
Chuyến thăm tiềm năng của ông Biden tới Israel có thể được hiểu là sự ủng hộ cho các lựa chọn chính trị và quân sự đối với Thủ tướng Netanyahu ở Gaza, đồng thời nó cũng có thể mang lại cho Tổng thống Mỹ đòn bẩy mới để tác động đến các sự kiện trên thực địa.
Một cuộc gặp trực tiếp sẽ cho phép Tổng thống Biden thảo luận riêng về những lo ngại và những ranh giới đỏ với chiến dịch tấn công trên bộ tiềm tàng của Israel vào Gaza.
Trong khi đó, còi báo động đã vang lên ở cả Tel Aviv và Jerusalem ngày 16/10, làm nổi bật những mối nguy hiểm về an ninh ở hai thành phố mà các tổng thống Mỹ đã đến thăm kể từ thời Richard Nixon năm 1974. Cánh vũ trang của Hamas cho biết họ đã bắn một loạt tên lửa, bao gồm cả về phía sân bay Ben Gurion, cửa ngõ quốc tế chính của Israel.
Về phần mình, Israel đang lên kế hoạch cho một chiến dịch trên bộ ở Gaza dự kiến sẽ làm gia tăng cuộc khủng hoảng nhân đạo ở đó, đồng thời các tên lửa đã được phóng đi giữa Liban và Israel, trong bối cảnh người Israel trên khắp cả nước tiếp tục trú ẩn trước các cuộc tấn công bằng tên lửa của Hamas.
Do đó, một chuyến đi tiềm năng tới Israel sẽ này đặt ra cho Nhà Trắng những thách thức và câu hỏi phức tạp hơn cả chuyến đi hồi tháng 2 của ông tới Ukraine, nơi cũng đang có xung đột với Nga, khi phải thảo luận, lên kế hoạch và làm công tác chuẩn bị với thời gian dài hơn nhiều.
Một số nhà lãnh đạo phương Tây khác như Thủ tướng Đức Olaf Scholz và những nghị sĩ Mỹ cũng đang lên kế hoạch thăm Israel tương tự. Nhưng các tổng thống Mỹ hiếm khi đến thăm các đồng minh ngay sau khi xung đột bùng nổ, thường giao công việc này cho một nhà ngoại giao cấp cao hoặc quan chức quốc phòng.
Jon Alterman, Phó Chủ tịch cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho biết: “Các chuyến thăm của tổng thống được lên kế hoạch chặt chẽ, nhưng các cuộc xung đột thường rất khó lường và không thể dự đoán trước được tất cả các tình huống có thể xảy ra”.
Trong những ngày gần đây, Tổng thống Biden vừa công khai ủng hộ vô điều kiện cho phản ứng của Israel trước các cuộc tấn công của Hamas, đồng thời thể hiện mối lo ngại nhân đạo đối với người Palestine ở Gaza bị Israel ném bom.
Chuyên gia Alterman nêu quan điểm: “Có lẽ ông Biden cho rằng hoạt động chính trị cũng mang tính cá nhân và tin rằng nếu bạn muốn có bất kỳ ảnh hưởng nào đến việc đưa ra quyết định của Israel trong vài tháng tới thì họ (Israel) phải cảm thấy bạn đang đồng hành cùng họ và hiểu được sự tức giận cũng như nỗi đau của họ”.
Về phần mình, Alon Pinkas, cố vấn chính sách đối ngoại lâu năm ở Israel, người từng phục vụ dưới thời cựu Thủ tướng Israel Ehud Barak, cho biết ông Biden có thể kết hợp chuyến thăm với cuộc gặp Tổng thống Chính quyền Palestine Mahmoud Abbas ở Bờ Tây, như ông đã làm trong chuyến thăm Israel vào năm ngoái.
Chuyên gia Pinkas nói: “Nó rất, rất nhạy cảm và Nhà Trắng đang phải giải quyết những lĩnh vực rất nhạy cảm”.
Ông Biden đã đến thăm Israel 10 lần: lần đầu tiên với tư cách thượng nghị sĩ vào năm 1973, trước Chiến tranh Yom Kippur liên quan đến Israel, Ai Cập và Syria.
