Chướng ngại vòng nước rút của tỷ phú Donald Trump

Một dòng trong tài liệu kê khai thuế của ông Trump năm 1995. Ảnh: New York Times.

Tiết lộ gây sốc

Ngày 1/10, tờ báo New York Times đưa tin ứng cử viên Tổng thống Mỹ Donald Trump từng báo lỗ tới 916 triệu USD trên tờ khai thuế thu nhập vào năm 1995. Theo đó, không loại trừ khả năng Trump đã sử dụng thủ thuật trong sổ sách kế toán và sự đổ vỡ của nhiều doanh nghiệp của mình để chứng minh khoản thua lỗ trên trong hồ sơ thuế cá nhân.

Các chuyên gia độc lập cho biết, theo luật pháp Mỹ khoản tiền này đủ lớn để tỷ phú Trump tránh bị đánh thuế thu nhập liên bang trong vòng 18 năm tiếp theo, dù ông này luôn lớn tiếng chỉ trích những kẻ trốn thuế. Năm 2012, Trump từng phê phán rằng một nửa người Mỹ không nộp thuế thu nhập trong khi nợ chính phủ đang rơi vào tình cảnh tê liệt.

Về phần mình, tỷ phú Donald Trump không thừa nhận những kết luận của tờ New York Times. Thậm chí, ông còn cao giọng đe dọa sẽ kiện tờ báo này ra tòa. Phía chiến dịch tranh cử của ông Trump cho rằng những gì mà New York Times đưa ra là một tài liệu cáo buộc về thuế đã hơn 20 năm tuổi và dường như tờ báo này cùng các phương tiện thông tin đại chúng đang trở thành một bộ phận trong chiến dịch tranh cử của bà Clinton.

Chiến dịch ông Trump cũng đã bắt tay vào việc hạn chế những thiệt hại của cáo buộc thông qua các động thái như cử đại diện xuất hiện trên chương trình truyền hình với lập luận rằng ông là người thông minh trong việc hóa giải kinh doanh thất bại trong quá khứ bằng cách tuyên bố phá sản. Chiến dịch của ông Trump cũng cho biết tỷ phú 70 tuổi đã nộp hàng trăm triệu USD tiền thuế tài sản, doanh thu, thuế tiêu thụ đặc biệt,… cũng như đóng góp cho từ thiện rất đáng kể. Tuy nhiên, đại diện của chiến dịch tranh cử không chỉ ra cụ thể những khoản này là bao nhiêu và được chi trả vào khoảng thời gian nào.

Phe ủng hộ Trump còn ca ngợi ông là một doanh nhân giỏi và có trách nhiệm nên sẽ không để doanh nghiệp cũng như người lao động của mình phải đóng nhiều hơn những khoản thuế theo luật định. Ngay cả Trump cũng quả quyết hiểu rõ về thuế hơn bất cứ ai từng tranh cử tổng thống và sẽ là “người duy nhất biết cách khắc phục các vấn đề trong luật thuế”.

Giả thiết Trump “lách” luật thuế

Có thể lý giải việc ông Trump có những khoản lỗ khổng lồ nhưng vẫn có thể tiếp tục kinh doanh là nhờ vào cấu trúc doanh nghiệp. Trên thực tế, khó có thể biết được lĩnh vực kinh doanh nào mà Trump đã gặp thua lỗ vào năm 1995. Tuy nhiên, với mục đích nộp càng ít thuế càng tốt, ông Trump có thể đã thành lập các doanh nghiệp dưới hình thức các công ty trách nhiệm hữu hạn hay một số hình thức khác. Do vậy, doanh nhân này có thể dùng những khoản lỗ từ một công việc kinh doanh bất kỳ để giảm lợi nhuận chịu thuế của một lĩnh vực kinh doanh khác.

Mặt khác, trong lĩnh vực bất động sản, ông trùm này có nhiều cách lách thuế hợp pháp ví dụ như được ưu đãi cái khoản vay đối với mua bán và phát triển bất động sản. Hơn nữa, mặc dù giá trị thị trường của các bất động sản được đánh giá rất cao theo thời gian, nhưng khi kê khai thuế thì ông được phép ghi nhận giá trị của nó sau nhiều năm khấu hao. Tuy vậy, vẫn sẽ cần thêm nhiều thời gian để giải thích cho việc một doanh nhân làm ra hàng trăm triệu USD như Trump chỉ phải trả rất ít thuế.

Ông Trump dọa sẽ đệ đơn kiện tờ New York Times sau sự việc vừa qua. Ảnh: Guardian.

Châm lửa nghi ngờ

Được biết, biên tập viên của tờ New York Times đã tuyên bố sẵn sàng mạo hiểm khi công bố các bản kê khai thuế bí mật của ông Trump. Mặt khác, tờ báo này cũng khẳng định những tài liệu thu thập được không cáo buộc ông Trump làm bất cứ điều gì bất hợp pháp. Tính xác thực của tài liệu cũng đã được xác nhận bởi cựu kế toán của ông Trump Jack Mitnick - người đã biên soạn tài liệu này.

Trong cuộc tranh luận trực tiếp của 2 ứng cử viên tổng thống hồi tuần trước, bà Clinton đã tỏ ý nghi ngờ về việc Trump che giấu kê khai thuế bởi ông không nộp thuế liên bang. Quy mô của khoản thua lỗ năm 1995 có thể củng cố cho nhận định của đảng Dân chủ về việc ông Trump “không trả một khoản thuế nào và không công khai hồ sơ thuế như truyền thống 40 năm nay của các ứng cử viên tổng thống”.

Lãnh đạo thiểu số trong Thượng viện của đảng Dân chủ Harry Reid tuyên bố: “Ông Trump là một tỷ phú thất bại, không công khai hồ sơ thuế vì nó sẽ chỉ ra rằng ông ta chỉ là một người được thừa hưởng và đã làm mất nhiều triệu USD từ khoản thừa kế mà cha ông ta để lại”.

Tác động đến cuộc đua

Việc hồ sơ thuế của ông Trump bị công bố chỉ trước cuộc bầu cử trọng đại của xứ cờ hoa vỏn vẹn 36 ngày có thể coi là một bất lợi cho ứng cử viên này. Chỉ trong tuần vừa rồi, ông Trump đã lần lượt trải qua nhiều sóng gió, bao gồm một cuộc tranh luận trực tiếp đầy khó khăn với bà Clinton, tranh cãi về một hoa hậu gốc Latinh và cả việc đăng tải những thông tin bóng gió về cuộc hôn nhân của bà Clinton mà chưa được xác thực.

Đặt trong bối cảnh như thế, câu chuyện về thuế sẽ có thể làm suy yếu đi hình ảnh một doanh nhân thành công mà ứng cử viên đảng Cộng hòa đã dày công gây dựng. Những câu hỏi về thuế cũng là một trong những mối quan tâm hàng đầu của cử tri Mỹ, bởi thế trong những ngày tới vụ việc chắc chắn vẫn sẽ nhận được sự theo dõi sát sao của họ, nhất là đối với những ai đang lưỡng lự, phân vân với lựa chọn Tổng thống mới của nước Mỹ.

Phan Vũ