Chính trường Nhật Bản và khả năng hình thành 'cuộc đua tam mã'

Các ứng cử viên đã tuyên bố ra tranh cử chiếc ghế lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản từ trái sang bao gồm: Fumio Kishida, Taro Kono, Shigeru Ishiba và Sanae Takaichi. (Nguồn: Nikkei Asia)

Theo Nikkei Asia, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shigeru Ishiba đang tỏ ra dè dặt về việc ra tranh cử chức Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền trong bối cảnh sự ủng hộ trong nội bộ đảng này cho Bộ trưởng Cải cách Hành chính Taro Kono đang gia tăng.

Giới quan sát cho rằng, nếu ông Ishiba không ra tranh cử, cuộc đua vào chiếc ghế chủ tịch LDP có thể trở thành "cuộc đua tam mã" giữa Bộ trưởng Cải cách hành chính Taro Kono với cựu Bộ trưởng Ngoại giao Fumio Kishida và cựu Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông Sanae Takaichi.

Cuộc đua tranh gay gắt

Phát biểu trên chương trình truyền hình hồi đầu tuần này, ông Ishiba,người từng được coi là một trong những ứng cử viên tiềm năng nhất, nói: “Nếu tôi tham gia cuộc đua này mà không có bất kỳ cơ hội thắng cử nào, tôi sẽ không đạt được gì cả”.

Nhật báo Nikkei nhận định, ông Kono sẽ là người hưởng lợi từ việc ông Ishiba rút khỏi cuộc đua.

Lý do là trong các cuộc thăm dò dư luận gần đây, ông Ishiba có mức độ ủng hộ của công chúng gần bằng ông Kono, và các đảng viên bình thường của LDP đang ủng hộ cho ông Ishiba có thể sẽ quay sang ủng hộ ông Kono.

Cuộc thăm dò dư luận gần đây của Nikkei cũng cho thấy, ông Ishiba đứng thứ hai trong số những ứng cử viên thích hợp nhất để dẫn dắt LDP, chỉ thấp chưa đầy 1 điểm % so với đối thủ Kono.

Tuy nhiên, triển vọng ông Ishiba nhận được sự ủng hộ từ phía các nghị sỹ trong LDP khá ảm đạm.

Ông Ishiba có thể không nhận được đủ sự ủng hộ của tối thiểu 20 nghị sỹ trong chính phái để ra tranh cử, buộc chính trị gia này phải cố gắng tìm kiếm sự ủng hộ từ các phái khác trong LDP, trong đó có phái Shisuikai của Tổng Thư ký LDP Toshihiro Nikai.

Một thành viên cấp cao của phái Ishiba thừa nhận: “Tôi sẽ không ủng hộ ông Ishiba vào thời điểm này. Nếu ông Ishiba ra tranh cử bây giờ, ông ấy sẽ mất đi cơ hội cho lần kế tiếp”.

Trong khi đó, ông Masaaki Taira, Hạ nghị sỹ phụ trách quan hệ với công chúng của phái Ishiba, nói với ông Ishiba ngày 5/9 rằng ông sẽ ủng hộ cho ông Kono, người đang phụ trách chương trình tiêm vaccine ngừa Covid-19 của chính phủ.

Trong khi đó, mặc dù đang nhận được sự ủng hộ của công chúng, nhưng ông Kono đang phải đối mặt với sự chỉ trích.

Ngày 7/9, cựu Bộ trưởng Chính sách Kinh tế Akira Amari phát biểu: “Tôi không hiểu làm thế nào Bộ trưởng phụ trách chương trình tiêm chủng lại có hình ảnh tốt như vậy khi chương trình tiêm chủng là một trong những lý do chính khiến người dân đang tấn công Thủ tướng Suga”.

Ông Amari và ông Kono đều là thành viên của phái Shikokai, nhưng ông Amari lại ủng hộ cho ông cựu Bộ trưởng Ngoại giao Kishida.

Ứng cử viên có kinh nghiệm dày dặn

Trước đó, ngày 3/9, Thủ tướng Suga, người đang giữ chức Chủ tịch LDP, đã bất ngờ thông báo sẽ không ra tranh cử chức Chủ tịch đảng.

Điều đó đồng nghĩa với việc ông sẽ không tiếp tục giữ chức Thủ tướng sau khi kết thúc nhiệm kỳ Chủ tịch đảng cầm quyền vào ngày 30/9.

Đảng cầm quyền LDP dự kiến sẽ tổ chức bỏ phiếu bầu lãnh đạo mới vào ngày 29/9 tới, một ngày trước khi nhiệm kỳ Chủ tịch LDP của Thủ tướng Suga kết thúc. Chiến dịch tranh cử dự kiến sẽ bắt đầu từ ngày 17/9.

Khác với cuộc chạy đua vào chiếc ghế Chủ tịch LDP năm 2020, vốn chỉ có sự tham gia của các đảng viên là nghị sỹ, cuộc bỏ phiếu sắp tới có sự tham gia của cả các đảng viên không phải là nghị sỹ và đại diện của các tổ chức ủng hộ đảng này.

Người chiến thắng phải giành được ít nhất 50% trong số 766 phiếu, trong đó có 383 lá phiếu của các nghị sỹ LDP.

Trong trường hợp không có ứng cử viên nào giành đa số phiếu trong vòng bỏ phiếu thứ nhất, LDP sẽ phải tổ chức bỏ phiếu lần thứ hai để chọn ra Chủ tịch mới từ hai ứng viên có số phiếu cao nhất ở vòng một. Vòng bỏ phiếu thứ hai sẽ có sự tham dự của 383 nghị sỹ và 47 đảng bộ của LDP ở 47 tỉnh, thành.

Ông Ishiba là đối thủ không chỉ của cựu Thủ tướng Abe Shinzo, mà còn là người đối địch của Phó Thủ tướng Aso Taro, đồng minh lâu năm của ông Abe và đứng đầu phái lớn thứ hai trong LDP.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ishiba có thể cho rằng, cơ hội của ông sẽ rất thấp nếu cuộc đua bước vào vòng hai, trong đó các lá phiếu của các nghị sỹ có trọng lượng lớn hơn.

Khi Thủ tướng Suga vẫn có ý định ra tranh cử, ông Ishiba đã định đứng ngoài cuộc đua này. Tuy nhiên, sau khi ông Suga thông báo không ra tranh cử ngày 3/9, ông Ishiba đã để ngỏ khả năng tham gia cuộc đua.

Chính trị gia này cho biết sẽ "tham khảo ý kiến của các đồng minh và đưa ra quyết định vào thời điểm thích hợp”.

Kể từ năm 2008, ông Ishiba đã bốn lần ra tranh cử chức chủ tịch LDP. Trong cuộc đua gần đây nhất vào tháng 9/2020 với Thủ tướng Suga và cựu Bộ trưởng Ngoại giao Kishida, ông Ishiba chỉ về thứ ba.

Trước đó, trong cuộc đua vào ghế chủ tịch LDP năm 2012, ông Ishiba đã đứng đầu ở vòng bỏ phiếu đầu tiên, nhưng lại bị ông Abe đánh bại ở vòng thứ hai. Sau đó, ông tiếp tục đối đầu với cựu Thủ tướng Abe một lần nữa vào năm 2018 nhưng vẫn thua cuộc.

Ông Ishiba đã trúng cử vào Hạ viện 11 nhiệm kỳ liên tiếp và đã từng giữ chức Bộ trưởng Nông Lâm Ngư nghiệp cũng như Tổng Thư ký LDP.

(theo Nikkei Asia)