Chính sách Châu Á của Trump

Tuy nhiên, lấp lánh dòng chủ lưu vẫn là an ninh và thịnh vượng của nước Mỹ trên hết. Việc ông Trump nhấn mạnh mục tiêu ưu tiên là đánh bại IS và chủ nghĩa khủng bố làm dấy lên lo ngại ông Trump sẽ không đặt ưu tiên quan tâm đến châu Á – Thái Bình Dương, một khu vực có triển vọng phát triển kinh tế tốt nhất nhưng cũng gây ra nhiều thách thức lớn đối với Mỹ trong quan hệ với Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đến Châu Á vào tháng 11 tới. Ảnh AP.

Với ASEAN, Nhật và Hàn Quốc

Ngày 4/5/2017, tất cả ngoại trưởng của 10 nước trong Hiệp hội ASEAN được mời tới thủ đô Hoa Kỳ để dự một phiên họp với ngoại trưởng Rex Tillerson. Mục đích của cuộc gặp mặt là để giải tỏa những quan ngại của khu vực đối với chính sách của tân chính phủ Hoa Kỳ.

Trước đó, ngày 30/4, Tổng thống Donald Trump cho thấy dấu hiệu muốn tăng cường hợp tác với các nước đồng minh châu Á trong hồ sơ hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Ông Trump đã điện đàm với thủ tướng Thái Lan Chan O-Cha và thủ tướng Singapore Lý Hiển Long. Nội dung cuộc điện đàm tập trung vào chương trình phát triển hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Bình Nhưỡng.

Có thể nói, tần suất các chuyến thăm cấp cao và mức độ trao đổi giữa chính quyền Trump với các lãnh đạo châu Á – Thái Bình Dương cho thấy Mỹ tiếp tục chú trọng châu Á.

Hồi đang tranh cử, ông Trump nhiều lần tuyên bố sẽ yêu cầu Hàn Quốc và Nhật Bản phải chi trả nhiều hơn để duy trì quan hệ đồng minh. Tuy nhiên, sau khi ông Trump lên nắm quyền, các quan chức Nhà Trắng đã có những chuyến thăm trấn an các đồng minh châu Á.

Trong chuyến thăm Hàn Quốc, Ngoại trưởng Mỹ Tillerson, Bộ trưởng quốc phòng Mattis và Phó Tổng thống Pence đều tái khẳng định quan hệ đồng minh với Hàn Quốc. Cả ba quan chức cấp cao này đều tái bảo đảm Mỹ sẽ bảo vệ Hàn Quốc trước mối đe dọa ngày càng tăng từ Triều Tiên và bảo đảm sẽ triển khai hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) đến Hàn Quốc.

Phó Tổng thống Pence còn nói rằng cam kết của Mỹ với Hàn Quốc sẽ không thay đổi bất chấp kết quả bầu cử tổng thống Hàn Quốc diễn ra vào tháng 5 như thế nào.

Đối với Nhật Bản, ông Trump đã bảo đảm với Thủ tướng Abe và khẳng định cam kết của Mỹ đối với quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật. Bằng chứng là hai người có đến 5 cuộc điện đàm với nhau tính đến ngày 24/4. Ở mức độ cá nhân, ông Trump có vẻ đã thiết lập một mối quan hệ thân thiết với ông Abe thông qua chuyến thăm của Thủ tướng Nhật Bản trước và sau khi ông Trump lên nắm quyền.

Trong các chuyến thăm Tokyo, cả ông Pence, lẫn hai vị Bộ trưởng Mattis và Tillerson đều khẳng định Mỹ sẽ bảo vệ quần đảo Senkaku mà Nhật Bản đang kiểm soát nhưng Trung Quốc cũng đòi chủ quyền và gọi là Điếu Ngư. Về vấn đề chi phí, ông Mattis nói khác hẳn với giọng ông Trump lúc tranh cử, rằng liên minh Mỹ - Nhật là hình mẫu trong việc chia sẻ gánh nặng.

Vẫn là tập hợp “mờ”

Khi Thứ trưởng Ngoại giao tạm quyền phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương Susan Thornton tuyên bố ngày 17/3 rằng, “xoay trục sang châu Á” là khái niệm mô tả chính sách của chính quyền Obama và chính quyền Trump sẽ sử dụng công thức riêng, báo chí diễn giải một cách vội vàng rằng chính sách “xoay trục sang châu Á” đã chết.

Khó có khả năng chính quyền Trump sẽ tiếp tục sử dụng khái niệm “xoay trục sang châu Á”, nhưng những bước đi ban đầu ở khu vực này cho thấy, Washington sẽ tiếp tục nhấn mạnh chiến lược vào châu Á-TBD.

Tuy nhiên, đánh giá một cách khách quan, chính sách đối ngoại của Trump, sau 100 ngày, vẫn còn là một tập hợp “mờ”. Trên trang web Nhà Trắng, ưu tiên cao nhất trong chính sách đối ngoại của chính quyền Trump dường như là để “đánh bại IS và các nhóm khủng bố Hồi giáo cực đoan khác”.

Chính sách đối với Trung Quốc là một trong ba trụ cột tạo nên chiến lược châu Á của tân chính quyền. Hai trụ cột còn lại là cách tiếp cận mới đối với vấn đề Triều Tiên khi “kiên nhẫn chiến lược” của Mỹ đã cạn và quan điểm của Mỹ đối với Biển Đông-Biển Hoa Đông tới đây như thế nào.

Vẫn cần xem liệu sự chú trọng vào châu Á – Thái Bình Dương của chính quyền Trump chỉ là một phản ứng tự nhiên trước mối đe dọa ngày càng tăng từ Triều Tiên hay đó là một sáng kiến chiến lược rộng lớn hơn nhằm thay thế chính sách của cựu Tổng thống Barack Obama.

Tuy nhiên, bất kể ý định chiến lược của chính quyền Trump như thế nào, sự chú trọng rất sớm vào châu Á – Thái Bình Dương có thể đã trấn an nhiều nước châu Á – Thái Bình Dương vốn lâu nay lo ngại trước những tuyên bố hùng hồn lúc tranh cử của ông Trump và khả năng chính quyền của ông ưu tiên Trung Đông hơn châu Á – Thái Bình Dương.

Theo DĐDN