Chiếc phao 'Avatar 2'

Với doanh thu vượt mốc 1,4 tỷ USD và đang trên đà tăng nhanh, Avatar 2 đã vào top 15 phim ăn khách nhất mọi thời đại sau hơn hai tuần công chiếu. Từ sự lạc quan về bom tấn này cũng như nhiều tác phẩm khác, ngành kinh doanh điện ảnh cuối cùng đã có thể vui vẻ trở lại.

Trong năm 2022, các chủ hệ thống rạp chiếu kỳ vọng vào các bom tấn Top Gun: Maverick, Jurassic World: Dominion, Doctor Strange in the Multiverse of Madness, Black Panther 2 và đặc biệt cam kết Avatar: The Way of Water - một trong những siêu phim đắt nhất từng được thực hiện - như bằng chứng cho thấy khán giả đã sẵn sàng quay trở lại trước màn hình lớn.

Khi các cuống vé cuối cùng được tính, phòng vé Vương quốc Anh tăng gần 950 triệu bảng (1,13 tỷ USD) trong năm 2022 và dự kiến tăng 1,12 tỷ bảng (1,33 tỷ USD) vào năm 2023, chỉ kém hơn 100 triệu bảng (119 triệu USD) so với trước đại dịch.

Vấn đề của điện ảnh

Theo The Guardian, ẩn sau đà khôi phục đó, ngành điện ảnh vẫn đối mặt khó khăn trong việc bán vé. Đối với bộ phận khán giả trên 55 tuổi, họ đã quá quen xem nội dung trực tuyến nên không có nhu cầu đến rạp. Trong khi, các chủ rạp chiếu tin chắc rằng vấn đề nằm ở sự chậm trễ trong quá trình sản xuất và cung cấp phim.

Tim Richards - Giám đốc điều hành của Vue, chuỗi rạp chiếu tư nhân lớn nhất châu Âu - chia sẻ: "Vấn đề do nguồn cung. Từ đây cho đến cuối năm 2023, chúng tôi không thể nào quay lại mức độ phát hành phim như trước đại dịch".

Có 92 phim được phát hành ở Anh từ năm 2017 đến 2019, con số khả quan hơn nhiều so với 62 phim của năm 2022, theo Vue. Số lượng phim ít hơn 1/3, và việc mất đi khoản lợi nhuận bổ sung cực kỳ quan trọng cho đồ ăn nhẹ và thức uống đang gây khó khăn cho các chủ rạp.

Avatar 2 và nhiều bộ phim tiềm năng xuất hiện như sự cứu cánh phần nào cho điện ảnh sau đại dịch. Ảnh: The Direct.

Vào tháng 9/2022, chuỗi rạp chiếu lớn thứ 2 thế giới Cineworld Group đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản tại Tòa án Phá sản Mỹ để giảm bớt khoản nợ 5 tỷ USD. Trong khi đó, Vue buộc phải trải qua cuộc tái cấu trúc tài chính và loại bỏ các cổ đông nắm giữ cổ phần.

AMC Entertainment - chủ sở hữu của chuỗi rạp chiếu Odeon lớn nhất Vương quốc Anh - chứng kiến giá trị thị trường giảm mạnh 80% và phải gánh khoản nợ dài hạn 9,5 tỷ USD. "Chúng tôi cần nhiều phim ra rạp hơn", Giám đốc điều hành của AMC, ông Adam Aron, nói.

Theo The Guardian, chủ hệ thống rạp chiếu hãy tỏ ra lạc quan hơn vì mức độ phát hành phim dự kiến đạt khoảng 85% của mức trước đại dịch vào năm 2023, khi những "ông lớn" như Disney, Universal, Warner Bros, Sony và Paramount đua nhau sản xuất phim hàng loạt.

Có thể thấy những bom tấn kinh phí lớn đầy tiềm năng phòng vé đang lần lượt lộ diện. Trước mắt, đạo diễn James Cameron kỳ vọng Avatar 2 vào top 3 hoặc 4 phim ăn khách nhất mọi thời đại để hòa vốn và chạm vào thành công mới. Nghĩa rằng, doanh thu phim phải vượt qua 2 tỷ USD.

Ở phân khúc phim thương mại quy mô nhỏ hơn, The Lost City (190,8 triệu USD), Ticket to Paradise (152,6 triệu USD) hay tác phẩm kinh dị Smile (216,1 triệu USD) cũng là điểm sáng phòng vé năm 2022. Những con số này chứng minh chủ rạp có thể kỳ vọng vào các tác phẩm kinh phí không quá cao nhưng vẫn thu lợi nhuận khả quan.

Điện ảnh đang chuyển mình nhưng chưa hoàn toàn hồi phục

Ở thời dịch, điểm nổi bật của ngành kinh doanh điện ảnh là các hãng phim đã thành công trong việc đẩy mạnh nền tảng phát trực tuyến và tạm bỏ qua hệ thống rạp chiếu truyền thống.

"Chiến lược này giúp họ thu hẹp khoảng cách tài chính vì rạp chiếu không mang về lợi nhuận. Các mô hình kinh doanh OTT của họ đang thay đổi - từ kiểu phô trương thua lỗ nặng nề được thiết kế để giữ chân người xem ở nhà, sang một trong những mô hình kinh doanh bền vững và có lãi", The Guardian nhận định.

Tuy nhiên, tồn tại thực tế không ngờ rằng khi rạp chiếu đã mở cửa rộng rãi trở lại, các phim vốn được sản xuất cho OTT lại cực kỳ ăn khách khi được chiếu thử nghiệm ngắn ngủi ở phòng vé. Glass Onion: A Knives Out Mystery là ví dụ.

CEO Reed Hastings của Netflix đã bất ngờ trước sự phổ biến của tác phẩm do Daniel Craig đóng chính sau một tuần ra rạp, và ông kết luận: "Tôi sẽ có thêm rất nhiều tiền nếu chiếu phim này trên màn ảnh rộng lâu hơn".

Netflix không công bố số liệu phòng vé, nhưng giới quan sát dự đoán Glass Onion có thể kiếm thêm 60 triệu USD (trong khi chi phí sản xuất chỉ 40 triệu USD) và dẫn đầu thị trường Bắc Mỹ nếu "yên vị" ngoài rạp thêm một thời gian nữa.

Daniel Craig (giữa) và dàn diễn viên của Glass Onion: A Knives Out Mystery. Ảnh: Netflix.

David Hancock - người đứng đầu bộ phận nghiên cứu về điện ảnh tại công ty Omdia - nhận định: "Những gì xảy ra trong cú bắt tay giữa Glass Onion và Netflix là điều không tưởng. Việc phát hành Glass Onion tại rạp có thể cực kỳ sinh lợi và giúp phân biệt nó với các bản phát hành trực tuyến thông thường".

Cuối năm 2022, Amazon - gã khổng lồ trong ngành bán lẻ trực tuyến cũng như tập đoàn sở hữu nền tảng Prime Video - tuyên bố chi 1 tỷ USD để sản xuất 8-10 bộ phim chiếu rạp mỗi năm. Theo Bloomberg, công ty vừa mua lại MGM muốn bước vào cuộc cạnh tranh khốc liệt với các hãng lớn khác.

Cùng với Amazon, những hãng phim truyền thống đang xem xét lại cách thức sản xuất phim để tối đa hóa lợi nhuận trong tương lai.

The Guardian nhận định rằng có thể Avatar 2 và những tác phẩm ăn khách hiện tại khó đưa điện ảnh trở lại thời đỉnh cao, nhưng không thể phủ nhận chúng đã đạt được những thành công đáng khen ngợi.

"Con số quan trọng nhưng không có nghĩa ngành này thất bại nếu không trở lại mức 40 tỷ USD. Sau đại dịch, chúng tôi hướng tới ngành công nghiệp điện ảnh tinh gọn, ý nghĩa và hiệu quả hơn", Paul Dergarabedian, nhà phân tích truyền thông cấp cao của Comscore, kết luận.

Quốc Minh