Câu chuyện 'thuận thiên' của người dân vùng hạn, mặn ĐBSCL

Trong chưa đầy một thập kỷ, người dân nơi đây đang phải đối diện đợt hạn, mặn lớn lần thứ ba, sau các năm 2015-2016, 2019-2020, và câu chuyện hạn, mặn luôn là vấn đề thời sự suốt hơn hai thập kỷ qua.

Nhiều giải pháp cấp bách, trung hạn hay dài hạn đã được triển khai, nhưng có một thực tế, qua nhiều mùa hạn, mặn, người dân vùng hạn, mặn “đến hẹn lại lên” vẫn phải sống chung với… hạn, mặn.

Hàng chục năm về trước, các nhà khoa học từng nói: Bài học của bà con bản địa là thuận thiên, thiên nhiên thế nào thì sống thế ấy. Hạn, mặn đã, đang và sẽ lặp đi lặp lại, nên về cần có quy trình xử lý và phải coi đó như trường hợp bình thường để xử lý.

Câu chuyện "thuận thiên" càng trở nên thiết thực ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Mô hình đưa màu xuống ruộng đang là giải pháp mà nhiều nông dân vùng ngọt hóa huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau áp dụng để thích ứng với điều kiện hạn hán sẽ còn gay gắt hơn. Ảnh: Huỳnh Anh -TTXVN

Trung bình mỗi lần thu hoạch, ruộng bí hồ lô của gia đình anh Nguyễn Ngọc Hưng (ấp 5, xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau) đều cho sản lượng từ 1-2 tấn. Ảnh: Huỳnh Anh -TTXVN

Nguồn nước ngọt phía bên trong đập Minh Hà (huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau) đã cạn khô. Đây cũng là một trong nhiều hệ thống thủy lợi giúp ngăn mặn giữ ngọt cho gần 90.000 ha là vùng ngọt hóa Bắc Cà Mau. Ảnh: Huỳnh Anh -TTXVN

Hệ thống rạch nước, tưới tiêu sầu riêng trong vườn nhà ông Lê Ngọc Sơn (ấp Sơn Phụng, xã Sơn Định, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre). Ảnh: Hồng Đạt -TTXVN

Mô hình đưa màu xuống ruộng đang là giải pháp mà nhiều nông dân vùng ngọt hóa huyện Trần Văn Thời (Cà Mau) áp dụng để thích ứng với điều kiện hạn hán sẽ còn gay gắt hơn. Ảnh: Huỳnh Anh-TTXVN

Áp dụng mô hình tưới tiêu tiết kiệm kết hợp nhà lưới hở nhằm tránh thất thoát nước, lưới tối màu giảm nắng ở ấp Thân Bình, xã Thân Cửu Nghĩa, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Ảnh: Hồng Đạt-TTXVN

Cống âu Nguyễn Tấn Thành (xã Song Thuận, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) kiểm soát nguồn nước kênh Nguyễn Tấn Thành đã thi công được hơn 80% khối lượng hợp đồng. Ảnh: Hồng Đạt -TTXVN

Khẩn trương thi công âu thuyền Cống âu Nguyễn Tấn Thành, xã Song Thuận, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Ảnh: Hồng Đạt -TTXVN

Cống âu Nguyễn Tấn Thành hiện đã hoàn thành tháp van, dầm van, buồng âu 3 và lắp đặt hệ thống cửa van cống để bắt đầu ngăn mặn từ ngày 1/3/2024. Các công việc còn lại đang được đẩy nhanh tiến độ và phấn đấu hoàn thành trong tháng 8 năm nay. Ảnh: Hồng Đạt -TTXVN

Cống Cái Lớn - Cái Bé (thuộc địa bàn các huyện An Biên và Châu Thành, tỉnh Kiên Giang) siêu công trình thủy lợi lớn nhất Việt Nam kinh phí trên 3.300 tỷ đồng, kiểm soát nguồn nước mặn, lợ, ngọt, tạo điều kiện sản xuất ổn định cho các mô hình sản xuất theo hệ sinh thái (ngọt, mặn - lợ, ngọt - lợ luân phiên) trên vùng diện tích hơn 384.000 ha, tác động đến 4 tỉnh Kiên Giang, Hậu Giang và một phần Cà Mau, Bạc Liêu. Dự án giai đoạn 1 đi vào hoạt động tháng 3/2022. Ảnh: Hồng Đạt -TTXVN

Hồ trữ nước để tưới vườn sầu riêng gần 7.000 m2 của gia đình ông Lê Ngọc Sơn (ấp Sơn Phụng, xã Sơn Định, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre), bảo đảm 1 tháng tưới nước trong mùa hạn mặn. Ảnh: Hồng Đạt-TTXVN

Gia đình chị Võ Thị Liên có 4 công (4.000 m2) trồng hoa màu, 3 vụ/năm, nếu trúng mùa, được giá, thu hoạch 3 tấn/công/vụ, sau trừ chi phí thu lợi nhuận 20 triệu đồng/vụ/công. Ảnh: Hồng Đạt-TTXVN

Hồng Đạt - Huỳnh Anh (TTXVN)