Cảnh báo ngộ độc khí CO khi đốt than củi sưởi ấm

Những trường hợp tử vong thương tâm do đốt than trong phòng kín để ngủ là hồi chuông cảnh báo đến mọi người dân về những hậu quả khôn lường, nhất là ở những gia đình có phụ nữ sau sinh, người cao tuổi hoặc trẻ nhỏ, những người hệ hô hấp yếu, sức đề kháng kém.

Gần đây nhất, ngày 2/1/2024, khi người thân đến nhà vợ chồng ông H.V.Q. (sinh năm 1967) và bà L.T.N. (sinh năm 1971), cùng trú tại xã Hoằng Xuân (huyện Hoằng Hòa, tỉnh Thanh Hóa) gọi cửa nhưng không thấy ai trả lời.

Ảnh minh họa.

Thấy các cửa ngôi nhà vẫn đóng kín bên trong, nghi ngờ có sự việc bất thường, người dân xung quanh đã tìm cách mở cửa thì phát hiện ông Q. và bà N. đã tử vong trên giường ngủ, bên cạnh giường có một chậu than củi đã tàn.

Nguyên nhân được xác định do hai vợ chồng đốt than sưởi ấm trong phòng kín, gây ngạt khí dẫn đến tử vong. Ngày 31/12/2023, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận một bệnh nhân (nam, 31 tuổi, trú tại xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La) chuyển đến trong tình trạng hôn mê, suy thận, tổn thương cơ, được chẩn đoán ngộ độc khí CO, tổn thương não.

Khai thác thông tin từ người nhà bệnh nhân được biết, vào đêm ngày 29/12 do thời tiết giá lạnh, bệnh nhân có đốt than hoa trong phòng kín để sưởi ấm rồi đi ngủ. Đến khoảng 4h sáng người nhà nghe thấy có tiếng động trong phòng nên vào kiểm tra thì phát hiện bệnh nhân đã bất tỉnh, nên vội đưa đến bệnh viện.

Trước đó, ngày 4/12/2023, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh cũng tiếp nhận 3 bệnh nhân trong một gia đình nhập viện tình trạng lơ mơ, khó thở sau khi sử dụng than để sưởi ấm trong phòng kín. Qua qua cấp cứu và điều trị, các bệnh nhân được chẩn đoán là ngộ độc khí CO.

Theo TS.Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, đốt than, củi hoặc dùng khí gas trong phòng kín sẽ đốt hết ô xy và hình thành ngày càng nhiều khí CO, gây ngộ độc.

Khí CO có đặc điểm là không màu, không mùi vị nên rất khó nhận biết và khó phát hiện, nhất là khi đang ngủ. Quá trình nhiễm độc khí CO xảy ra rất nhanh. Khi hít phải, khí CO sẽ nhanh chóng ngấm vào máu và lấy mất ô xy trong máu, khiến nạn nhân đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn, đau ngực và lẫn lộn.

Khi bệnh nhân bắt đầu cảm thấy bất thường cũng là lúc không còn khả năng kháng cự rồi lịm dần. Trường hợp người hít phải lượng lớn khí CO có thể bị ngộ độc nặng, gây bất tỉnh và tử vong nhanh, đặc biệt ở phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người già mắc bệnh tim, phổi mạn tính.

40% số người ngạt khí CO để lại các di chứng như giảm trí nhớ, giảm tập trung, cơ mặt liệt, vận động bất thường, đi đứng khó khăn, tay, chân cứng và run, liệt nửa người…

Để phòng tránh ngộ độc khí CO, theo Cục Quản lý môi trường, Bộ Y tế, người dân cần trang bị các thiết bị sưởi ấm an toàn thay vì đốt than, đốt củi để sưởi ấm.

Ở những vùng kinh tế khó khăn chưa trang bị được các loại máy móc hiện đại, người dân cũng không nên sử dụng than củi, than tổ ong để đốt và sưởi ấm trong phòng kín.

Nếu thời tiết quá lạnh, buộc phải sử dụng than thì chỉ sử dụng trong thời gian ngắn, cần mở hé cửa để bảo đảm thông khí và chỉ sưởi ấm khi mọi người còn thức; không dùng sưởi qua đêm và đóng kín cửa phòng.

Trường hợp thường xuyên phải dùng bếp than để đun nấu, người dân nên đặt bếp ở những nơi thông thoáng; không đốt than, củi trong nhà, trong lều, không cho động cơ xe máy, ôtô... nổ máy trong phòng kể cả khi mở cửa cũng rất nguy hiểm để đảm bảo an toàn.

Trong trường hợp phát hiện có nạn nhân bị ngộ độc khí than, người nhà cần khẩn trương làm thông thoáng không khí bằng cách mở rộng cửa.

Người dân phải mang khẩu trang ẩm, nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi nơi nguy hiểm. Nếu bệnh nhân thở yếu, ngừng thở phải thổi ngạt ngay bằng hô hấp nhân tạo và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Đối với những phương pháp sưởi ấm hiện đại hơn, không dùng than cũng nên cẩn trọng. Khi sử dụng máy sưởi bức xạ hồng ngoại như quạt sưởi, đèn sưởi, lò sưởi… cũng không nên để gần trẻ nhỏ và người già, khoảng cách đặt máy sưởi cách từ 1 đến 2m, để chế độ quay, không chiếu sưởi trực tiếp. Khi sử dụng chăn điện cũng phải kiểm tra kĩ trước khi dùng, bật chế độ ấm vừa đủ, khi đủ ấm thì tắt trước khi sử dụng, không đem giặt ướt.

D.Ngân