Cần xây dựng mạng lưới phối hợp thực hiện công tác công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về

Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân vùng cao tại tỉnh Lào Cai về tội phạm mua bán người

Chị Nguyễn Thị H, SN 1978, trú tại Hà Nội, được Công an PC45 Hà Nội giao chuyển đến Ngôi nhà Bình yên của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (LHPNVN) tháng 6-2015. Trước đó, chị bị lừa bán sang Trung Quốc làm gái mại dâm. Nhân khi chủ sơ hở, người phụ nữ này đã trốn thoát và đến Đồn công an Trung Quốc trình báo. Chị H may mắn được đưa về Việt Nam. Về tới nhà, việc đầu tiên chị làm là báo cơ quan công an. Sau đó, chị H được hỗ trợ đưa vào Ngôi nhà Bình yên để được hỗ trợ...

Đây chỉ là 1 ví dụ rất nhỏ trong số những vụ phụ nữ bị lừa bán. Con số thống kê của cơ quan chức năng cho thấy, năm 2018, cả nước phát hiện 211 vụ mua bán người, 276 đối tượng, các lực lượng chức năng giải cứu, tiếp nhận 386 nạn nhân. Đáng nói, nạn nhân bị bán thường là những phụ nữ, trẻ em vùng nông thôn đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng giáp biên giới. Nạn nhân bị bán với nhiều mục đích khác nhau, có thể: bị cán làm vợ, làm con nuôi; thậm chí là bị bán vào "động" mại dâm...

Cũng như chị H, các nạn nhân bị mua bán trở về bị tổn thương nặng nề về sức khỏe, cả về thể chất lẫn tinh thần. Sức khỏe giảm sút do bị ép buộc lao động làm việc quá sức, bị đánh đập, tra tấn, bị giam giữ, bị bóc lột tình dục, bị mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục và các bệnh xã hội khác. Họ bị hoảng loạn tinh thần, luôn sợ hãi và sống trong tâm trạng bất an. Ngay cả người thân của họ cũng phải gánh nhiều hậu quả.

Đáng nói, mức hỗ trợ tiền ăn cho nạn nhân bị mua bán trong thời gian tạm trú tại các cơ sở bảo trợ xã hội theo quy định hiện nay là rất thấp, chỉ 30.000 đồng/người/ngày, bằng mức ăn của các đối tượng tại cơ sở bảo trợ xã hội. Hỗ trợ tiền thuốc thông thường 50.000 đồng/người. Ngoài ra, thủ tục làm hồ sơ để thực hiện ban đầu còn nhiều, gây khó khăn cho nạn nhân.

Theo quy định tại Nghị định 09/2013 thì để nhận được 1 triệu đồng tiền trợ cấp khó khăn ban đầu thì hồ sơ đề nghị gồm: Đơn theo mẫu, phải có xác nhận của ủy ban nhân dân cấp xã và văn bản của cơ quan có thẩm quyền xác nhận người đề nghị hỗ trợ là nạn nhân. Ở một số địa phương do thủ tục nhiều bước như vậy nên nhiều nạn nhân đã bỏ không làm thủ tục để nhận khoản hỗ trợ này.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về trong thời gian tới, các chuyên gia cho rằng, cần tập trung thực hiện một số giải pháp: Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cộng đồng các khu dân cư tự giác chấp hành pháp luật, tích cực tham gia công tác phòng, chống tội phạm về phòng, tránh mua bán người;

Cung cấp các kiến thức, kỹ năng cho người lao động trước khi đi làm ăn xa, hoặc xuất khẩu lao động và các dịch vụ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán; coi trọng công tác xây dựng mô hình chuyên sâu, mô hình lồng ghép trong phòng, chống mua bán người;

Tăng cường sự phối hợp của các ban, ngành trong công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán, từ các cơ quan Trung ương đến địa phương, các tổ chức phi chính phủ, tổ chức quốc tế, cán bộ và nạn nhân bị mua bán; đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ trực tiếp thực hiện công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về; trao đổi kinh nghiệm, xây dựng cơ chế trao đổi thông tin liên lạc giữa các cơ quan chức năng để phối hợp kịp thời và chặt chẽ, đáp ứng yêu cầu công việc;

Cải thiện các thủ tục để nạn nhân nhanh chóng được hỗ trợ về tài chính; Xây dựng mạng lưới phối hợp thực hiện công tác công tác phòng ngừa, tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về từ cấp cơ sở và cuối cùng là xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan, đồng bộ, có tính khả thi, tạo khung pháp lý thuận lợi cho công tác tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về hòa nhập cộng đồng.

Phương Hoa