Các bên tham chiến tại Gaza cẩn trọng trước các thảo luận về đình chiến

Hamas đang cân nhắc một đề xuất đã được Israel chấp thuận trong một cuộc đàm phán với các nhà thương lượng tại Paris trong tuần vừa rồi, với nội dung đề ra thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 40 ngày. Đây sẽ là thỏa thuận đình chiến dài hạn đầu tiên trong cuộc chiến kéo dài năm tháng qua này. Cả hai phe đã đưa phái đoàn tới Qatar trong tuần này để nhất trí về các chi tiết của thỏa thuận.

Theo một nguồn tin có thông tin về các cuộc đàm phán, đề xuất tại Paris sẽ yêu cầu các nhóm dân quân giải phóng một phần trong số các con tin mà họ đang bắt giữ, để đổi lấy sự tự do cho hàng trăm tù nhân người Palestine, đẩy mạnh hàng hóa cứu trợ gửi tới Gaza và binh lính Israel rút khỏi những khu vực đông dân tại khu nội phận này.

Tuy nhiên, thỏa thuận này có vẻ không thỏa mãn yêu cầu chính của Hamas về việc đề ra một kế hoạch rõ ràng dẫn tới kết thúc cuộc chiến và rút quân của Israel vô thời hạn, và cũng không thỏa mãn những yêu cầu giải phóng con tin là nam giới người Israel đang trong độ tuổi có thể tham chiến.

Trong các phát biểu được phát trên truyền hình, ông Biden cho biết, Israel đã đồng ý ngừng chiến đấu tại Gaza trong tháng Ramadan, tháng ăn chay của người Hồi giáo, dự kiến sẽ bắt đầu vào ngày 10 tháng 3 tới.

“Tháng Ramadan đang tới gần và phía Israel đã đồng ý sẽ không thực hiện hoạt động chiến tranh trong tháng Ramadan để cho phép các bên có thời gian trao đổi tù nhân”.

Trong ngày thứ Hai trước đó, ông Biden cho biết, ông mong rằng thỏa thuận ngừng bắn có thể được ký kết trước ngày 4 tháng 3: “Cố vấn an ninh quốc gia của tôi đã cho tôi biết, các bên đang gần đi tới thống nhất thỏa thuận. Họ đang tới rất gần. Họ chưa nhất trí. Tôi mong rằng chúng ta sẽ chứng kiến thỏa thuận được ký kết trước ngày thứ Hai”.

Trong một phát biểu mà Văn phòng Tổng thống cho biết là phản hồi tới ông Biden, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết, ông đã phản đối “những áp lực yêu cầu kết thúc cuộc chiến quá sớm” và nhờ đó bảo vệ quan điểm của người Mỹ về Israel.

“Chúng tôi đã đạt được những thành quả đáng quan tâm. Những thành quả này sẽ giúp chúng tôi tiếp tục chiến dịch cho tới khi giành được chiến thắng”.

“Yêu cầu quái đản”

Trước đó, phát ngôn viên chính phủ Israel Tal Heinrich cho biết, việc ký kết thỏa thuận vẫn cần Hamas phải từ bỏ “những yêu cầu quái đản, ngoài hành tinh”. Bà cho biết: “Chúng tôi sẵn sàng ký kết. Nhưng câu hỏi vẫn cần đặt ra là Hamas có sẵn sàng chấp nhận hay không”.

Qatar, quốc gia đảm nhiệm vai trò là phe thương lượng chính, cho biết vẫn chưa có quyết định mang tính đột phá.

Majed Al Ansari, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Qatar cho biết: “Chúng tôi vẫn chưa có được sự nhất trí sau cùng về bất cứ vấn đề nào đang ngăn cản ký kết thỏa thuận. Chúng tôi vẫn kỳ vọng sẽ đi đến một thỏa thuận ở mức nào đó”.

Ảnh: REUTERS/Mohammed Salem.

Hai quan chức Hamas chia sẻ Reuters, bình luận của ông Biden có vẻ được đưa ra quá sớm.

Một người trong đó cho biết vẫn còn “nhiều khác biệt về quan điểm cần được giải quyết. Vấn đề chính và tiên quyết về thỏa thuận ngừng bắn và rút lui lực lượng Israel không hề được đưa ra một cách rõ ràng, và điều đó đang làm trì hoãn quá trình đi tới thỏa thuận sau cùng”.

Hamas từ lâu khẳng định sẽ trả tự do cho toàn bộ con tin chỉ khi có được một thỏa thuận kết thúc cuộc chiến hoàn toàn. Israel khẳng định sẽ chỉ chấp nhận tạm ngừng chiến và sẽ không ngừng chiến đấu cho tới khi tiêu diệt tổ chức dân quân Hồi giáo này.

Theo một nguồn tin cấp cao có thông tin về các đàm phán, đề xuất dự thảo được đưa ra có nội dung đề ra một cuộc đình chiến kéo dài 40 ngày, trong thời gian này Hamas sẽ giải phóng 40 con tin – gồm phụ nữ, những người dưới 19 tuổi hoặc trên 50 tuổi và người ốm – để đổi lấy sự tự do của 400 tù nhân người Palestine.

Israel sẽ di chuyển binh lính khỏi các khu vực đông dân. Người dân Gaza, ngoài những nam giới trong tuổi có thể tham chiến, sẽ được cho phép trở về quê nhà, và lượng hàng cứu trợ sẽ được tăng cường, bao gồm vật tư xây dựng có tầm quan trọng khẩn cấp.

“Bản danh sách của Schindler năm 2024”

Chính Israel cũng đang cảm thấy báo động về một thỏa thuận không thể giải phóng toàn bộ con tin đang bị bắt giữ. Phần lớn con tin mà Hamas còn bắt giữ là nam giới Israel trong độ tuổi có thể tham chiến, sau khi Hamas trả tự do cho 100 phụ nữ, trẻ em và người nước ngoài trong đợt ngừng bắn vào tháng 11 vừa rồi.

Shelly Shem Tov, người có con trai 21 tuổi là Omer bị bắt làm con tin trong cuộc tấn công tại lễ hội âm nhạc vào ngày 7 tháng 10 khẳng định, các nhà thương lượng phải hối thúc trả tự do cho toàn bộ con tin.

Trên Kênh 13 của truyền hình Israel, bà đã so sánh những cuộc thương lượng này với một bộ phim về một chủ nhà xưởng lên danh sách để cứu những người Do Thái khỏi nạn diệt chủng Holocaust: “Đây là tình huống vô nhân đạo. Tôi liên tục khẳng định đây là ‘Bản danh sách của Schindler’ năm 2024”.

“Ai là người được lọt vào danh sách? Họ đếm từng người một, để biết trong đó có bao nhiêu phụ nữ, và làm gì có ai biết được có bao nhiêu người bị thương, khả năng nào cho con trai tôi được lọt vào danh sách đó?”

Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)