Bức tranh chống dịch 'ngược dòng' của Trung Quốc so với láng giềng

Từ Australia, Hàn Quốc cho đến khắp các nơi khác tại châu Á - Thái Bình Dương, những "thành trì" cuối cùng của chiến lược "Zero Covid-19" đang nới lỏng các biện pháp hạn chế và mở cửa biên giới khi khu vực chuẩn bị sống chung với dịch bệnh, ngoại trừ một quốc gia.

Trung Quốc, quốc gia đầu tiên phát hiện ca mắc Covid-19 vào gần hai năm trước, vẫn quyết tâm loại bỏ hoàn toàn virus SARS-CoV-2 trong nước. Giới chức nước này cũng không có dấu hiệu thay đổi chiến thuật trong thời gian ngắn, kể cả khi thế giới mở cửa.

Mặc dù đã tiêm chủng đầy đủ cho hơn 75% dân số, Trung Quốc vẫn kiên trì với chiến lược "Zero Covid-19" nghiêm ngặt của mình, bao gồm các biện pháp như đóng cửa biên giới, cách ly trong thời gian dài với tất cả du khách quốc tế và phong tỏa địa phương khi dịch bệnh bùng phát, theo CNN.

Cuộc sống “bình thường mới” ở châu Á - Thái Bình Dương

Tuy nhiên, ở các nước láng giềng của Trung Quốc tại châu Á - Thái Bình Dương, mọi thứ đang diễn ra theo cách khác.

Hàn Quốc là một trong những quốc gia đầu tiên hứng chịu đợt bùng phát lớn của Covid-19, với hàng trăm ca được báo cáo mỗi ngày kể từ tháng 3/2020.

Thế nhưng, không giống như châu Âu và Bắc Mỹ chứng kiến làn sóng dịch nghiêm trọng sau đó, Hàn Quốc đã sớm thành công khống chế dịch bệnh. Vào năm 2020, nước này cùng các quốc gia như Trung Quốc, Thái Lan và Australia đã cố gắng duy trì tỷ lệ lây nhiễm ở mức có thể kiểm soát.

Tuy nhiên, sự bùng phát của biến chủng Delta dễ lây nhiễm vào giữa năm 2021 đã khiến các ca bệnh tăng vọt. Hầu hết quốc gia đã chuyển từ chiến lược loại bỏ virus sang tiêm vaccine và sống chung với dịch bệnh.

“Với biến chủng Delta, việc xóa sổ là hầu như không thể", Zhengming Chen, giáo sư dịch tễ học tại Đại học Oxford, cho biết. "Kinh nghiệm ở Australia và New Zealand cho thấy mặc dù cố gắng nhưng sẽ đến một thời điểm mà bạn không tiếp tục phong tỏa được nữa".

Trong bối cảnh đó, hôm 29/10, với ít nhất 73% dân số được tiêm chủng đầy đủ, Thủ tướng Hàn Quốc Kim Boo Kyum cho biết đã đến lúc nước này "thực hiện bước đầu tiên để khôi phục lại cuộc sống bình thường".

Từ ngày 1/11, Hàn Quốc bắt đầu sống chung với Covid-19 mặc dù vẫn có hàng nghìn trường hợp mới được ghi nhận mỗi tuần.

Lệnh giới nghiêm 22h đối với các cơ sở kinh doanh, bao gồm cả nhà hàng và quán bar, được dỡ bỏ, trong khi các sự kiện có thể tập trung tới 499 người nếu tất cả người tham gia đều được tiêm chủng. Học sinh sẽ đi học trở lại từ ngày 22/11, theo Bộ Giáo dục Hàn Quốc.

Thủ tướng Hàn Quốc cho biết đây không phải là sự kết thúc của cuộc chiến chống Covid-19, "mà là một sự khởi đầu mới". Bộ trưởng Y tế nước này cũng cảnh báo ca mắc có thể sẽ tiếp tục gia tăng khi mở cửa trở lại.

Nhân viên y tế đang tiến hành phun khử trùng các mặt tiền cửa hàng ở Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: AP.

Các quốc gia khác trong khu vực cũng có động thái tương tự, bất chấp sự bùng phát của dịch bệnh tại địa phương.

Trong tuần qua, Thái Lan đã báo cáo trung bình gần 9.000 ca mắc Covid-19 mỗi ngày. Mặc dù tỷ lệ lây nhiễm cao, nước này vẫn mở cửa trở lại cho du khách quốc tế nhằm cứu vãn ngành du lịch vốn chiếm hơn 11% GDP vào năm 2019, theo Reuters.

Từ ngày 1/11, công dân từ 63 quốc gia "có nguy cơ thấp" có thể đến Thái Lan mà không cần cách ly, miễn họ chứng minh được đã được tiêm chủng đầy đủ và có kết quả xét nghiệm âm tính với Covid-19.

Trong một tuyên bố ngày 12/10, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha cho biết nước này không thể bỏ lỡ dịp nghỉ lễ tháng 12.

“Chúng ta phải nhanh chóng hành động nhưng vẫn thận trọng và không bỏ lỡ cơ hội thu hút khách du lịch vào mùa lễ cuối năm và đầu năm mới”, ông cho biết.

Hai tiểu bang lớn nhất của Australia là New South Wales và Victoria cũng đã từ bỏ chiến lược "Zero Covid-19", bắt đầu sống chung với virus sau khi hơn 70% dân số trưởng thành được tiêm chủng đầy đủ.

Cho đến nay, tỷ lệ lây nhiễm vẫn chưa tăng. Vào hôm 1/11, Australia bắt đầu mở cửa một phần biên giới với những công dân đã tiêm vaccine đầy đủ, chấm dứt biện pháp kiểm soát biên giới nghiêm ngặt khiến nhiều gia đình bị chia cách gần 2 năm qua.

Theo giáo sư Chen, mặc dù số ca mắc sẽ gia tăng, việc tiêm chủng đã làm giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng của Covid-19 và cho các quốc gia cơ hội mở cửa trở lại.

"Ở một số giai đoạn phải mở cửa, bạn cần chấp nhận số ca mắc tăng lên nhưng theo cách có thể kiểm soát được”, ông nói. “Bạn không thể chỉ phong tỏa mãi mãi bởi virus vẫn tiếp tục lây lan".

Vì sao Trung Quốc vẫn giữ thành trì "Zero Covid-19"?

Không có dấu hiệu cho thấy Trung Quốc sẽ nới lỏng cách tiếp cận cứng rắn đối phó với Covid-19. Hiện nay, biên giới của nước này hầu hết đã bị đóng cửa, với việc đi lại bằng đường hàng không giảm mạnh, và du học sinh, khách du lịch bị cấm nhập cảnh. Công dân Trung Quốc và một số khách quốc tế nhất định có thể nhập cảnh nhưng phải cách ly ít nhất 2 tuần.

Ở trong nước, chỉ một số ít ca mắc trong thành phố cũng dẫn đến việc phong tỏa. Hôm 26/10, thành phố phía tây bắc Lan Châu, với dân số hơn 4 triệu người, đã bị phong tỏa sau khi chỉ có 6 ca mắc Covid-19 được báo cáo trong ngày.

Mặc dù một số quan chức y tế Trung Quốc đã đề nghị nới lỏng một phần khi tỷ lệ tiêm vaccine đạt 85% dân số, các nhà phân tích cho rằng hầu hết biện pháp hạn chế khó có thể giảm bớt trong vòng 12 tháng tới.

Các nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm cho người dân tại tỉnh Cam Túc, Trung Quốc. Ảnh: AFP.

Một phần lý do đằng sau việc Trung Quốc ngần ngại mở cửa biên giới là Thế vận hội mùa Đông sắp diễn ra ở Bắc Kinh vào tháng 2/2022. Sau khi chứng kiến sự hỗn loạn và trì hoãn của Thế vận hội mùa Hè Tokyo 2020, chính phủ Trung Quốc không muốn lặp lại sai lầm này.

Tuy nhiên, theo Steven Tsang, Giám đốc Viện SOAS Trung Quốc, Thế vận hội mùa Đông 2022 không phải là sự kiện lớn duy nhất ảnh hưởng đến chiến lược của Bắc Kinh.

Theo chuyên gia, đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ tổ chức Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 20 vào năm tới. Vì vậy, ông Tập không muốn có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy virus đã vượt khỏi tầm kiểm soát ở Trung Quốc trước khi ông tới Quốc hội.

Trong khi đó, giáo sư Chen nhận định cũng có thể sự không chắc chắn về hiệu quả của vaccine do Trung Quốc phát triển ảnh hưởng đến quyết định mở cửa.

Ngoài ra, ông cho biết vẫn chưa có nhiều thử nghiệm được thực hiện trên người cao tuổi. Điều này có nghĩa họ có khả năng dễ bị tổn thương trong trường hợp dịch bùng phát.

Dẫu vậy, ông Chen cho biết có khả năng Trung Quốc đang theo dõi xem điều gì sẽ xảy ra ở các nước khác trước khi quyết định phải làm gì với biên giới của mình. Nếu có ít vụ bùng phát dịch lớn ở các quốc gia sống chung với Covid-19 thì có thể Bắc Kinh sẽ cân nhắc việc mở cửa sớm hơn.

“Điều đó mang lại cho Trung Quốc thêm sự tự tin để nới lỏng", ông cho biết.

Minh An