Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Tính toán việc nhận chìm tại nhiệt điện Vĩnh Tân 70 năm

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 3/8, liên quan đến việc cấp phép cho nhận chìm 1 triệu tấn bùn nạo vét của Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trườngTrần Hồng Hà giãi bày: Đây là cơ hội để tôi chính thức trao đổi với báo chí vì đâu đó vẫn có người dân nhầm lẫn việc nạo vét bùn khu quay tàu là chất thải.

“Trên thực tế hiện nay, thuật ngữ Luật Biển và Công ước London, luôn quan niệm bùn nạo vét là tài nguyên và cố gắng xem xét tái sử dụng tài nguyên này”, ông Hà nói.

Ông Hà cho biết, theo Luật Tài nguyên môi trường biển, chúng ta xem xét việc nhận chìm này, thứ nhất là hài hoà với luật biển quốc tế, đặc biệt chú ý làm sao bảo đảm đánh giá tác động từ hoạt động này với biển, tài nguyên môi trường biển.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà.

Trước đó, theo ông Hà, các hoạt động nhận chìm các vật chất nạo vét ở biển vẫn diễn ra như quá trình xây dựng cảng Cái Lân, gần đây nhất là xây cảng Lạch Huyện, đều làm thế, có tính toán đánh giá tác động.

“Hàng năm việc nạo vét, duy tu bảo dưỡng các luồng lạch vẫn diễn ra, đây là vấn đề cần làm chặt chẽ hơn dưới góc độ môi trường và đánh giá tác động hệ sinh thái biển theo Luật biển”, ông Hà khẳng định.

“Quan điểm của Chính phủ, Bộ Tài nguyên và môi trường trước tiến là không đánh đổi môi trường, nhưng quan điểm nữa là trung tâm nhiệt điện đã quy hoạch từ năm 2007, môi trường cũng phải hài hoà với phát triển, để bảo đảm thực hiện quy hoạch bền vững. Bộ Tài nguyên và môi trường dựa trên pháp luật, các cơ sở khoa học xác đáng để tiến hành. Như vậy, giấy phép có mấy bước thực hiện nhận chìm”, ông Hà nói.

Bộ trưởng cho biết, dự án này đã được đánh giá tác động vào năm 2014, theo luật Bảo vệ môi trường 2005. Khi đó cũng đã hết sức quan tâm đến vấn đề môi trường, đều có tính toán tác động, tuy nhiên vấn đề nhận chìm chưa được quan tâm nhiều như hiện nay.

Vừa qua, Bộ đã tiếp cận theo luật Tài nguyên Môi trường biển, làm chặt chẽ hơn trên cơ sở xem xét lại toàn bộ báo cáo cũ dưới góc độ môi trường, đánh giá tác động đối với các hệ sinh thái biển.

“Có những vấn đề tại thời điểm trước báo cáo chưa lưu ý, chưa có những biện pháp chặt chẽ thì trong giấy phép nhận chìm lần này đã có những đề xuất để xem xét một cách toàn diện, bài bản hơn”, Bộ trưởng nói.

Trong quá trình cấp giấy phép nhận chìm, Bộ trưởng Hà cho biết đã xem xét theo nhiều bước, dựa trên quy định pháp luật và các cơ sở khoa học xác đáng.

“Trong giấy phép chúng tôi đã yêu cầu khảo sát, đánh giá lại toàn bộ hiện trạng môi trường biển. Trên thực tế, chủ đầu tư đã có báo cáo khá đầy đủ thông qua các cơ quan cũng có năng lực như Viện Tài Nguyên môi trường biển, khảo sát trên diện tích 300ha vào năm 2012. Tuy nhiên khi người dân, dư luận, báo chí, nhà khoa học quan ngại, chúng tôi đã yêu cầu kiểm chứng lại”, Bộ trưởng nói.

Theo đó, Viện hải dương học Nha Trang đã thực hiện đánh giá độc lập hiện trạng môi trường, lấy đó làm nền để đánh giá tất cả tác động khi hoạt động nạo vét, nhận chìm xảy ra. Hiện đã thực hiện xong, kết quả đã công bố công khai.

Tuy nhiên Chính phủ đã giao viện Hàn Lâm đứng ra khảo sát độc lập, tập hợp các nhà khoa học thuộc các lĩnh vực để đánh giá toàn diện.

“Kết quả của Viện Hải Dương học mới báo cáo được hiện trạng môi trường, hệ sinh thái còn Viện Hàn Lâm đang tiếp cận các vấn đề ở góc độ khoa học, xem xét từ các mô hình, vật vất, cơ lý hoá để rà soát lại toàn bộ xem các dự báo, phân tích có chính xác không”, ông Hà giải thích.

Trước thông tin nhiều nhà khoa học khẳng định không thẩm định dự án nhận chìm tại Bình Thuận nhưng bị đưa tên vào danh sách, ông Hà khẳng định Bộ Tài nguyên có 22 nhà khoa học trong hội đồng chuyên môn, gồm chuyên gia đầu ngành các lĩnh vực và không ai bị mạo danh cả.

Ông Hà cho rằng, nếu có việc mạo danh nhà khoa học thì do đơn vị tư vấn, thuộc trách nhiệm pháp lý của nhà đầu tư và tư vấn, không phải trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước.

Cũng theo ông Hà, quan điểm Chính phủ là phải lấy môi trường trước hết, hoạt động phát triển kinh tế và môi trường phải hài hoà. Chúng ta đang đứng trước vấn đề bức xúc hiện nay là tiến độ dự án đáp ứng cân bằng năng lượng cung cấp cho các tỉnh phía nam. Theo dự báo từ năm 2018 trở đi, phía nam thiếu năng lượng. Thứ hai là hợp đồng kinh tế, nếu chậm trễ mỗi ngày tính toán, bên có lỗi bị phạt 620.000 USD, đặt ra nhiệm vụ cho EVN, Bộ Công Thương phải lựa chọn phương án nào tốt nhất.

“Tuy nhiên, Viện Hàn lâm vẫn phải đánh giá. Về lâu dài, nhu cầu nhận chìm, nhu cầu duy tu bảo dưỡng cả trung tâm này là lớn. Thực tế qua kinh nghiệm thế giới, đây là phương án có thể chấp nhận, khả thi, bên cạnh phương án dùng tài nguyên phục vụ lấn biển, phòng chống sạt lở.

Nhưng các việc đó phải bài bản để bảo đảm về kinh tế nhưng không ảnh hưởng môi trường. Viện Hải dương học Nha Trang tiếp tục đặt vấn đề Viện Hàn lâm giúp xác định cơ sở khoa học bảo đảm quy hoạch tính toán lâu dài 70 năm”, ông Hà giãi bày.

N.Mạnh/BizLIVE