Bộ Công Thương: Thủy điện Hố Hô chỉ vi phạm hành chính

Thủy điện Hố Hô. Ảnh: Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Hôm 31-10, Bộ Công Thương đã có văn bản báo cáo Chính phủ về việc kiểm tra xả lũ của thủy điện Hố Hô và mối liên hệ với tình trạng ngập lụt ở 11 xã thuộc huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh trong những ngày giữa tháng 10 vừa qua.

Báo cáo với Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương cho rằng, việc xả lũ của hồ chứa có ảnh hưởng nhất định tới việc lũ về ở hạ du nhưng là phù hợp với quy trình vận hành nhằm đảm bảo an toàn cho công trình đập. Việc này là trong tình huống khẩn cấp (với lưu lượng lớn hơn so với lưu lượng tự nhiên - lượng nước xả lớn hơn trung bình khoảng 192 m3/giây). Nếu không thực hiện như vậy thì thiệt hại cho khu vực hạ du có thể còn lớn hơn đã xảy ra.

Việc ngập lụt của 11 xã ở huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh (nằm sau đập Hố Hô) có nguyên nhân chính là mưa lớn, kéo dài do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới. Các xã này lại nằm trong vùng thấp, hợp lưu của nhiều nhánh sông.

Thủy điện Hố Hô, theo Bộ Công Thương, về cơ bản đã tuân thủ các quy định về phòng chống lụt bão; thực hiện phối hợp, cung cấp, báo cáo thông tin; vận hành công trình phù hợp với nguyên tắc chính… Tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại, thiếu sót mang tính hành chính.

Với kết luận này, Bộ Công Thương kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn (chủ đầu tư và quản lý vận hành thủy điện Hố Hô) trong lĩnh vực an toàn đập. Trường hợp tái phạm sẽ xem xét thu hồi giấy phép hoạt động điện lực.

Đặc biệt, Bộ Công Thương sẽ yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Điện lực miền Bắc chỉ đạo Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn phải kiểm điểm nghiêm túc các tập thể, cá nhân liên quan; khắc phục những thiếu sót mang tính hành chính như việc chuẩn bị phương án phòng chống lụt cho vùng hạ du đập, đảm bảo an toàn đập phù hợp với thực tế, phân công trách nhiệm của các đơn vị liên quan…

Trong khi đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ xem xét xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn trong việc quản lý vận hành, tuân thủ các quy định của giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt và chấp hành các quy định của pháp luật về nguyên nước. Nếu tái phạm sẽ thu hồi giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt.

Còn lại, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ chỉ đạo các hồ chứa thủy lợi trên khu vực miền Trung thực hiện nghiêm túc Quy trình vận hành liên hồ chứa và Quy trình vận hành đơn hồ thủy lợi đã được các cấp phê duyệt. Bên cạnh đó, sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ liên quan bổ sung, điều chỉnh Nghị định 72/2007/NĐ-CP về quản lý an toàn đập trình Chính phủ sớm ban hành.

Theo Bộ Công Thương, kết quả trên được ghi nhận sau đợt kiểm tra của đoàn liên ngành kéo dài từ 17 đến 19-10 và đã họp bàn, ghi nhận ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh Hà Tĩnh và các đơn vị liên quan.

Lịch sử Thủy điện Hố Hô

Theo Bộ Công Thương, công trình thủy điện Hố Hô có công suất lắp máy 14 MW, nằm ở thượng nguồn sông Ngàn Sâu (phụ lưu cấp II của sông Cả). Tuyến đầu mối (đập dâng, đập tràn) và nhà máy sau đập thuộc địa bàn xã Hương Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình; hồ chứa nằm trên địa bàn huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh và huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình. Ngay hạ lưu nhà máy là xã Hương Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình; tiếp đến là các xã thuộc huyện Hương Khê tỉnh Hà Tĩnh.

Hồ chứa có chế độ điều tiết ngày đêm với tổng dung tích hồ chứa 38 triệu m3, dung tích hữu ích chỉ có 6 triệu m3. Do hồ chứa có dung tích nhỏ nên không có khả năng cắt lũ cho hạ du.

Công trình được đưa vào khai thác năm 2010, nhưng đến tháng 10-2010 đã bị sự cố nước tràn qua đỉnh đập do cửa tràn bị kẹt không mở được. Đến đầu năm 2013, công trình mới được phép vận hành trở lại với hồ chứa ở mực nước chết trong điều kiện bình thường, đồng thời phải tiếp tục thực hiện các biện pháp nhằm đảm bảo an toàn cho công trình và hạ du. Đến ngày 16-5-2016, Bộ Công Thương mới cho phép hồ chứa này vận hành ở mực nước thiết kế (Văn bản số 4150/BCT-TCNL).

Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn hoạt động theo Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, mã số 5200277382 đăng ký lần đầu ngày 2-8-2007, thay đổi lần 6 ngày 25-7-2016 do Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Yên Bái cấp.