'Bí ẩn' đằng sau khiến cổ phiếu BCA tăng hơn 300% chỉ trong 1 tháng cùng bóng dáng ông lớn trong ngành gang thép

Giá cổ phiếu tăng vọt

Do trong đợt tăng giá mạnh này, có đến 5 phiên tăng trần liên tiếp, từ ngày 31/01 – 6/02, nên lãnh đạo BCA đã phải giải trình với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Qua đó, khẳng định "giá cổ phiếu BCA tăng trần 5 phiên liên tiếp hoàn toàn phụ thuộc vào cung - cầu thị trường chứng khoán, thị hiếu và nhu cầu nhà đầu tư". Đồng thời, lãnh đạo doanh nghiệp này cũng khẳng định, không có bất cứ tác động nào gây ảnh hưởng trực tiếp đến giá giao dịch trên thị trường.

Kết thúc phiên giao dịch ngày 11/03, giá mỗi cổ phiếu BCA giảm còn 22.900 đồng. Mặc dù đã hạ nhiệt so với đỉnh giá thiết lập được vào ngày 29/02, nhưng nếu tính từ đầu năm, giá cổ phiếu này cũng đã tăng khoảng 300%, từ vùng giá 6.000 đồng/cổ phiếu (ngày 2/1), lên vùng giá 22.900 đồng/cổ phiếu (chốt phiên ngày 11/3).

Giá cổ phiếu BCA tăng vọt trong bối cảnh BCA vừa hợp nhất một công ty con là Công ty TNHH Gang Thép Tuyên Quang (TQIS). Đầu năm 2024, Hội đồng quản trị CTCP B.C.H còn ban hành nghị quyết về việc không giới hạn các giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ, vay, cho vay, cầm cố, bảo lãnh và thế chấp tài sản với TQIS.

TQIS đăng ký ngành nghề kinh doanh chính là sản xuất sản phẩm gang, thép từ quặng sắt tận thu tại các điểm mỏ được cấp phép trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. TQIS tiền thân là Công ty Liên doanh Khoáng nghiệp Hằng Nguyên, được thành lập tháng 1/2005. Vào tháng 11/2015, vốn điều lệ của TQIS đạt 109,25 tỷ đồng, chủ sở hữu là Công ty Hữu hạn Kinh Mậu Chúng Thao Vân Nam-doanh nghiệp có trụ sở chính tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Một năm sau đó, chủ sở hữu TQIS được xác định là Công ty HH Tập đoàn Hằng Hưng Hạ Môn (Trung Quốc).

TQIS trong giai đoạn 2015-2023 liên tục ghi nhận biến động về vốn điều lệ, cơ cấu cổ đông cũng như vị trí Chủ tịch HĐQT.Đến ngày 13/12/2023, Công ty Hữu hạn Xing Bao (Hongkong) trở thành chủ sở hữu của TQIS. Người được ủy quyền nắm 100% vốn (1.361 tỷ đồng) tại đây là Chủ tịch HĐTV kiêm đại diện pháp luật ông Ke Liang Feng (SN 1979). Chỉ 10 ngày sau, TQIS tăng vốn điều lệ lên mức 2.167 tỷ đồng. Đến ngày 27/12/2023, TQIS chính thức đổi chủ, trở thành công ty con của CTCP B.C.H. Người được ủy quyền nắm giữ 100% vốn tại đây là ông Nguyễn Duy Luân (SN 1973).

BCA làm ăn ra sao?

Giá cổ phiếu BCA tăng vọt trong bối cảnh kết quả kinh doanh năm 2023 tăng trưởng đột biến. Cụ thể, theo báo cáo tài chính quý IV/2023, doanh thu thuần cả năm 2023 của BCA tăng 55% so với năm trước, lên hơn 3.843 tỷ đồng.

Tuy nhiên, do giá vốn cũng tăng cao nên lợi nhuận gộp của doanh nghiệp chỉ đạt gần 20 tỷ đồng. Dù vậy, doanh nghiệp này vẫn lãi gần 398 tỷ đồng, trong khi, năm trước lỗ gần 74 tỷ đồng. Đây cũng là năm có lợi nhuận cao nhất của doanh nghiệp này kể từ khi niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán.

Theo giải trình từ lãnh đạo BCA, trong quý IV/2023 công ty đã thực hiện việc nhận chuyển nhượng cổ phần để sở hữu công ty con. Do đó, kết quả quý IV/2023 hợp nhất ghi nhận khoản thu nhập khác từ khoản lãi từ giao dịch mua rẻ khi hợp nhất 395 tỷ đồng. BCTC quý IV/2023 cho thấy BCA đã chi đến hơn 902 tỷ đồng để đầu tư vào công ty con, số tiền này bằng đúng khoản phát sinh phải trả ngắn hạn với Công ty TNHH Xing Bao (Hong Kong) – chủ cũ của TQIS.

BCA cũng tăng hai khoản phải thu và trả trước ngắn hạn với 2 khoản đáng chú ý là phải thu ngắn hạn CTCP Đầu tư Le Mont (443 tỷ đồng) và trả trước cho người bán ngắn hạn là CTCP Thương mại Thái Hưng (186,7 tỷ đồng).

Ngoài ra, công ty này cũng tăng cường vay ngắn hạn với chủ nợ lớn nhất là Ngân hàng TMCP Đầu tư phát triển Việt Nam với gần 680 tỷ đồng và vay chính chủ cũ của TQIS là Công ty TNHH Xing Bao 611,25 tỷ đồng.

Còn TQIS giai đoạn 2020-2022 khi liên tục âm vốn chủ sở hữu. Tính riêng năm 2022, công ty đã lỗ đến 396,6 tỷ đồng, trong khi trước đó lãi 44,8 tỷ đồng năm 2020 và lãi gần 340 tỷ đồng năm 2021. 2022 cũng là năm khó khăn chung của cả ngành thép.

Tuy nhiên, TQIS là chủ đầu tư Nhà máy Gang Thép Tuyên Quang khởi công xây dựng tháng 12/2009 tại khu công nghiệp Long Bình An, tỉnh Tuyên Quang. Dự án được triển khai trong 2 giai đoạn, tổng giá trị của toàn bộ dự án trên 2.000 tỷ đồng.

Dấu ấn Thái Hưng Group ở cổ phiếu BCA

Một chi tiết đáng chú ý khác, cả TQIS và BCA đều ít nhiều liên hệ đến "ông trùm" gang thép CTCP Thương mại Thái Hưng. Trên trang chủ của mình, Thái Hưng cho biết trong năm 2023 đã thỏa thuận và giao dịch thành công thương vụ mua lại Công ty TNHH Gang thép Tuyên Quang.

Là nhà đầu tư đời đầu ở Thái Nguyên, CTCP Thương mại Thái Hưng (Thái Hưng) không chỉ là doanh nghiệp thép có tiếng ở địa phương mà còn được biết tới là một trong những tay chơi lớn trên thị trường gang thép của cả nước với 30 năm hoạt động trong lĩnh vực này.

Tận dụng thế mạnh kinh doanh trong ngành thép, năm 2023, Thái Hưng đã thỏa thuận và giao dịch thành công thương vụ mua lại Công ty TNHH Gang thép Tuyên Quang (TQIS). Đây là chủ đầu tư Nhà máy Gang Thép Tuyên Quang khởi công xây dựng tháng 12/2009 tại khu công nghiệp Long Bình An, tỉnh Tuyên Quang, hiện nhà máy này có công suất lên đến 550.000 tấn thép các loại/năm.

Dù vậy, tháng 12/2023, CTCP B.C.H (mã BCA) đã mua lại Công ty TNHH Gang thép Tuyên Quang từ nhà đầu tư nước ngoài. Dữ liệu này cho thấy mối quan hệ giữa BCA và nhà chủ Thái Hưng Group không chỉ dừng lại ở mức "một khách hàng lớn và lâu năm" như BCA đã từng đề cập vào năm 2021.

Người được BCA ủy quyền nắm giữ 100% vốn tại TQIS chính là ông Nguyễn Duy Luân - Phó Tổng giám đốc Thái Hưng, đồng thời cũng đứng tên tại một số doanh nghiệp có liên hệ với Thái Hưng. Sinh năm 1973, ông Nguyễn Duy Luân từng là trưởng phòng kinh doanh tại Công ty Thái Hưng (năm 2003-2006), sau đó làm Thành viên HĐQT CTCP Thép Việt Ý (tên viết tắt: Visco, mã VIS). Đến năm 2018, doanh nhân này được bổ nhiệm làm Chủ tịch HĐQT BCA, cho đến năm 2022 vị trí này được chuyển sang cho ông Phạm Bá Phú - người đang nắm 9,08% vốn BCA.

Hiện nay, ông Phạm Bá Phú cùng 2 thành viên còn lại trong Hội đồng quản trị của BCA, nên biết cũng đều có mối liên hệ từ Thái Hưng. Đầu tiên là ông Phạm Bá Phú, doanh nhân này sinh năm 1983, từng có hơn một thập kỷ công tác tại CTCP Thương mại Thái Hưng, như vị trí Tổ trưởng tổ hàng hóa nhập khẩu rồi đến phó trưởng phòng xuất nhập khẩu.

Còn ông Đặng Ngọc Hưng (cổ đông lớn nắm 5,93% vốn BCA) đang là Phó Tổng giám đốc CTCP Thép Việt Ý (tên viết tắt: Visco, mã VIS) - pháp nhân từng là công ty con của Thái Hưng trước khi tỷ lệ sở hữu giảm về còn 20% như hiện nay.

Cái tên còn lại là ông Nguyễn Tống Thắng - Thành viên HĐQT độc lập BCA cũng đảm trách qua nhiều vị trí tại Thái Hưng như nhân viên hành chính (từ 2015-2016) hay Trưởng bộ phận truyền thông và thương hiệu (năm 2017-2020).

Chưa dừng lại tại đó, dấu ấn của Thái Hưng tại BCA còn được thể hiện qua nhiều nghiệp vụ tài chính khác.Giai đoạn 2020-2023, BCA liên tục phát sinh các khoản phải trả nhà cung cấp với Thái Hưng với giá trị hàng trăm tỷ đồng, như năm 2021 là 247,5 tỷ đồng còn năm 2020 là 290 tỷ đồng. Sang năm 2023 là khoản trả trước cho người bán ngắn hạn 186,7 tỷ đồng.

Hướng ngược lại, BCA ghi nhận khoản phải thu ngắn hạn với Công ty TNHH Thương mại Thái Hưng - Thành viên thuộc Thái Hưng và hơn 443 tỷ đồng với CTCP Đầu tư Le Mont.

Le Mont là pháp nhân được thành lập vào tháng 7/2020, trụ sở đặt tại Khu đô thị Crown Villas tỉnh Thái Nguyên. Đây là dự án bất động sản đầu tiên được Thái Hưng đầu tư vào năm 2018. Dự án có quy mô hơn 35 ha, tổng mức đầu tư là 2.100 tỷ đồng. Tổng giám đốc kiêm đại diện pháp luật của Le Mont là bà Lê Thị Hồng Hạnh - người đã cùng bà Nguyễn Thị Vinh (Tổng giám đốc Thái Hưng) góp vốn thành lập CTCP Giáo dục và Đào tạo Eco Valley Việt Nam vào năm 2021.

Cũng trong năm vừa qua, BCA còn phát sinh khoản phải trả người bán lên đến 282 tỷ đồng với CTCP Thương mại và Khai thác khoáng sản Dương Hiếu. Trước đó trong các năm từ 2020 - 2022, BCA cũng liên tục đầu tư vào cổ phiếu của Dương Hiếu và đến cuối năm 2023 đang nắm 4,8%. Hướng ngược lại, Dương Hiếu cũng rót 2,3 tỷ đồng để đầu tư cổ phiếu BCA.

Tổng giám đốc kiêm đại diện pháp luật hiện nay của Dương Hiếu là bà Nguyễn Thị Dung, người đồng thời từng là Phó Tổng giám đốc Thái Hưng và là Thành viên HĐQT BCA.

Trung Hiếu