Bầu cử tại Argentina và Uruguay: Đi tìm sự thay đổi

Tổng thống đắc cử Alberto Fernandez và Phó Tổng thống đắc cử Cristina Kirchner. (Nguồn: AP)

Ngày 28/10, kết quả bầu cử tại Uruguay và Argentina đã được công bố. Theo đó, không bất ngờ diễn ra tại Montevideo khi liên minh cầm quyền Frente Amplio (FA) của ông Daniel Martinez giành được 40,7% số phiếu, con của cựu Tổng thống Luis Alberto Lacallme, luật sư Luis Lacalle Pou của đảng bảo thủ Quốc gia (PN) được 29,9%, theo sau là ứng cử viên Ernesto Talvi của đảng Colorado (11,8%) và Guido Manini Rios của đảng Cabildo Abierto (9,6%).

Như vậy, theo Luật pháp Uruguay, ông Martinez và ông Lacalle sẽ tham gia bầu cử vòng 2 để xác định người chiến thắng. Dự kiến, đây sẽ là một cuộc đua song mã gắt gao: Xuất thân từ chính đảng truyền thống cầm quyền trong 14 năm cùng tỷ lệ ủng hộ nhỉnh hơn là lợi thế của ông Martinez, song ông Lacalle cũng chẳng vừa khi nhận được cam kết ủng hộ của hai đảng là Colorado và Cabildo Mở cửa, đủ số phiếu cần thiết để chiến thắng bầu cử lần 2. Kẻ thắng người thua sẽ do cử tri định đoạt vào tháng 11 tới.

Trong khi đó, kết quả tại Buenos Aires lại rõ ràng hơn nhiều. Đương kim Tổng thống Mauricio Macri đã thất bại khi chỉ giành được 40,8% số phiếu và người đánh bại ông là ứng cử viên Alberto Fernandez của đảng Frente de Todos chưa đầy ba tháng tuổi với 48%.

Tuy nhiên, giới truyền thông lại dành nhiều sự chú ý cho ứng cử viên Phó Tổng thống của ông Fernandez, cựu Tổng thống Cristina Fernandez Kirchner. Bà Kirchner là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất tại Argentina thời gian qua, dù là trên cương vị Đệ nhất Phu nhân, Tổng thống trong hai nhiệm kỳ hay ứng cử viên Phó Tổng thống. Chính sách cứng rắn của bà trong nhiều vấn đề, từ quốc hữu hóa quỹ trợ cấp và công ty năng lượng YPF, sa thải giám đốc Ngân hàng Trung ương, tăng cường ngân sách cho nghiên cứu khoa học cơ bản và cải thiện quyền con người đã mang lại kết quả rõ rệt, mở rộng tầng trung lưu. Sự hiện diện của bà đã đóng vai trò không nhỏ trong chiến thắng của ông Fernandez tại cuộc bầu cử vừa qua.

Điểm chung ở hai cuộc bầu cử này là ước vọng của cử tri nhằm tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề nghiêm trọng đang chi phối đất nước.

Với Montevideo, đó là tăng trưởng trì trệ và tình trạng tội phạm ngày một gia tăng. Tỷ lệ phạm tội lần đầu chạm mức 2 con số (11,8 vụ giết người/100.000 dân) năm 2018 đã kéo tốc độ phát triển kinh tế xuống còn 0,6%. Đây là vấn đề trọng tâm được các chính đảng tham gia tranh cử quan tâm, cho dù đó có là FA, PN, Colorado hay Cabildo Abierto.

Với Buenos Aires, đó là tình trạng “giật lùi” của nền kinh tế. Bước vào nhiệm kỳ với cam kết giảm nghèo đói xuống mức zero, song ông Macri sẽ rời nhiệm sở khi đồng Argentina peso trượt giá, tỷ lệ lạm phát hàng năm đạt mức kỷ lục 56% và số người sống dưới mức nghèo khó tăng từ 29 lên 35%. Việc bầu cho ông Fernandez cho thấy cử tri đã đặt hy vọng vào khả năng quản lý của ông như thời còn đảm nhiệm vai trò người đứng đầu Nội các (tương đương Thủ tướng) Argentina trong giai đoạn “hoàng kim” những năm 2000. Phát biểu sau chiến thắng, ông Fernandez khẳng định sẽ tôn trọng quyết định vay nợ 57 tỷ USD từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) của ông Macri, song với nhiều thay đổi như tăng lương, cải thiện trợ cấp và hưu trí cho lao động.

Tuy nhiên, ước vọng là một chuyện, thực hiện ra sao lại là chuyện khác. Ý chí, tài năng, nhạy cảm chính trị đôi khi vẫn chưa đủ nếu thiếu một chút may mắn. Khi ấy, chỉ thời gian mới có thể trả lời cho những nỗ lực của lãnh đạo Uruguay và Argentina nhằm tìm lại hào quang năm nào.

Lưu Huỳnh

Lưu Huỳnh