Bầu cử Indonesia: Kỳ vọng vào một thế hệ lãnh đạo mới

Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia Prabowo Subianto hôm qua (14/2) tuyên bố chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Indonesia 2024 sau khi có kết quả kiểm phiếu nhanh.

Khả năng chiến thắng ngay trong vòng 1

Kết quả bầu cử năm 2024 sẽ được Ủy ban bầu cử quốc gia công bố chính thức muộn nhất vào ngày 20/3 tới. Tuy nhiên các cơ quan khảo sát độc lập thường công bố kết quả “kiểm phiếu nhanh” tại các điểm bỏ phiếu vài giờ sau khi cuộc bỏ phiếu kết thúc. Trong các cuộc bầu cử trước đây, những kết quả “đếm nhanh” này không mấy khác biệt so với kết quả chính thức cuối cùng và nhiều ứng cử viên đã dựa vào kết quả đếm nhanh này để tuyên bố chiến thắng.

Theo số liệu từ 4 cơ quan thăm dò độc lập lớn cho thấy ứng cử viên Prabowo nhận được từ khoảng 57-59% số phiếu bầu, ứng cử viên Anies Baswedan và Ganjar Pranowo lần lượt dẫn khoảng 25% và 17%. Để giành chiến thắng hoàn toàn và tránh phải trải qua vòng tranh cử bổ sung, ứng cử viên dẫn đầu cần có hơn 50% số phiếu và ít nhất 20% phiếu bầu ở một nửa số tỉnh của cả nước. Theo kết quả kiểm phiếu nhanh, ông Prabowo khả năng giành được chiến thắng ngay ở vòng 1.

Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia, đồng thời là ứng viên tranh cử tổng thống Prabowo Subianto. Ảnh: Reuters

Như vậy là không có diễn biến bất ngờ đối với cuộc bầu cử Indonesia vì kể từ khi hình thành nên cuộc đua tam mã, cặp ứng cử viên Bộ trưởng Quốc phòng Brabowo Subianto và người đồng hành Gibran Rakabuming Raka luôn được nhận định sẽ giành chiến thắng với các kết quả dẫn đầu. Tuy nhiên, với kết quả này, chiến thắng của ông Prabowo được đánh giá tốt hơn so với mong đợi, khi các cuộc khảo sát trước bầu cử, cặp ứng cử viên này thường nhận được tỷ lệ ủng hộ khoảng 47-48% và nhỉnh hơn 50% trước thềm cuộc bỏ phiếu.

Ứng cử viên Prabowo Subianto tối qua phát biểu trước người ủng hộ ở thủ đô Jakarta, cam kết thành lập một chính phủ bao gồm "những người Indonesia ưu tú nhất" và khẳng định đây là một chiến thắng cho toàn thể người dân. Ông cho biết sẽ bảo vệ mọi công dân, bất kể sắc tộc, tôn giáo hay thành phần xã hội, làm việc vì lợi ích tốt nhất của người dân Indonesia. Ông Prabowo nhấn mạnh các cử tri trẻ là những người ủng hộ chính trong cuộc bầu cử, đồng thời kêu gọi duy trì hòa bình cho đến khi có kết quả chính thức.

Hiện ứng cử viên Tổng thống Anies Baswedan và Ganjar cũng kêu gọi người dân không đưa ra kết luận sớm về kết quả bầu cử và chờ đợi kết quả chính thức.

Cuộc bầu cử năm nay cũng đánh dấu sự thay đổi lãnh đạo đầu tiên tại quốc gia vạn đảo này sau 10 năm, đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của các quốc gia khu vực cũng như thế giới. Là quốc gia đông dân thứ tư thế giới, Indonesia có tầm quan trọng chiến lược. Indonesia cũng là một trong những nước sản xuất than, dầu cọ và niken hàng đầu thế giới, đồng thời đứng đầu chuỗi cung ứng của nhiều công ty quốc tế. Tất cả điều đó cho thấy sự ổn định chính trị cũng như những chính sách của chính phủ mới Indonesia đưa ra sẽ có tác động lớn đến hòa bình ổn định, kinh tế khu vực và thế giới

Những yếu tố làm nên chiến thắng?

Đã từng 2 lần tranh cử Tổng thống (2014-2019) song đều thất bại trước ông Joko Widodo, những yếu tố giúp ông Prabowo Subianto thực hiện được giấc mơ của mình trong cuộc bầu cử 2024?

Thứ nhất, cuộc bầu cử lần này được nhiều người coi là cuộc trưng cầu ý dân về các sáng kiến và chính sách của Tổng thống đương nhiệm Widodo. Trong quá trình tranh cử, ông Prabowo luôn khẳng định sẽ cam kết tiếp tục các chính sách lớn của Tổng thống đương nhiệm Widodo, bao gồm cả nỗ lực xây dựng thủ đô mới và không liên kết trong cuộc cạnh tranh địa chính trị Mỹ-Trung. Điều này rất quan trọng vì nhiều cử tri có thể sẽ bỏ phiếu cho ứng cử viên mà họ coi là người có nhiều khả năng kế thừa các chính sách của Tổng thống Jokowi.

Thứ hai, với 3 lần tranh cử, ông Prabowo là ứng cử viên giàu kinh nghiệm nhất trong 3 ứng cử viên về chính sách quốc phòng và đối ngoại, có sự nghiệp quân sự kéo dài từ những năm 1970 và từng giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng trong 5 năm qua. Ông Prabowo cũng đi đầu trong các nỗ lực hiện đại hóa lực lượng vũ trang Indonesia, khiến ông trở thành ứng cử viên duy nhất có kinh nghiệm trong lĩnh vực cụ thể này.

Thứ ba, không giống như các cuộc bầu cử trước, ứng cử viên Prabowo không “phô trương” các thành tích quân sự của mình, thay vào đó thể hiện một hình ảnh nhẹ nhàng hơn, gây được tiếng vang với đông đảo thanh niên Indonesia. Các video về ông Prabowo khiêu vũ tại các sự kiện vận động tranh cử đã lan truyền trên mạng xã hội, thu hút các cử tri trẻ tuổi của Indonesia, đặc biệt là những người dưới 40 tuổi, chiếm khoảng 52% trong tổng số hơn 204 triệu cử tri đủ điều kiện của đất nước.

Nhưng có thể nói, động thái tranh cử được đánh giá là có yếu tố quan trọng là cùng con trai của Tổng thống đương nhiệm Jokowi, 36 tuổi, thị trưởng Surakarta, Gibran Rakabuming Raka, làm bạn đồng hành. Điều đó mang lại cho ông Prabowo một số lượng cử tri ủng hộ Tổng thống sắp mãn nhiệm, vẫn rất được lòng dân ở Indonesia.

Thách thức của tân Tổng thống

Nếu kết quả kiểm phiếu nhanh chính xác, với việc ông Prabowo Subianto giành thắng lợi ngay tại vòng 1 cho thấy những thế mạnh của ứng cử viên này. Tuy vậy, giới phân tích cho rằng thách thức lớn nhất đối với tân Tổng thống vẫn là chuyện thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Indonesia và đảm bảo các quyền phúc lợi tốt hơn cho người dân.

Kết quả của cuộc bầu cử này có thể phần nào ảnh hưởng đến việc liệu nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á có đạt được vị thế phát triển vào năm 2045 như mục tiêu đặt ra hay không. Theo đó, nền kinh tế cần tăng trưởng ổn định từ 6 đến 7% để đảm bảo Indonesia có thể vào nhóm quốc gia có thu nhập cao trước khi bước vào thời kỳ già hóa. Nếu không, Indonesia có thể mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình với tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp kéo dài, dân số già, chất lượng cuộc sống kém và năng lực công nghệ thấp.

Bất kể ai lên nắm quyền tại Indonesia, tân Tổng thống cũng đối mặt với những thách thức về kinh tế trong đó có vấn đề lạm phát hay tác động của các thách thức địa chính trị khu vực, an ninh hàng hải, nhân quyền, biến đổi khí hậu và các vấn đề bền vững. Chính phủ mới cần phải giải bài toán việc làm, đặc biệt là cho thế hệ trẻ vì giới trẻ đã trở thành yếu tố then chốt cho kết quả của cuộc bầu cử lần này khi hơn 50% cử tri có độ tuổi từ 17 đến 40 và hơn 30% là cử tri dưới 30 tuổi. Nếu nhà lãnh đạo mới tiếp tục thực hiện các chính sách của Tổng thống Widodo, trong đó tập trung đầu tư vào khai thác mỏ (chỉ chiếm 1% tổng số việc làm) thì khó có thể cải thiện việc sử dụng nguồn lực lao động của Indonesia và có thể khiến tăng trưởng GDP giảm.

Các nhà phân tích kỳ vọng ông Prabowo – vị tướng có nhiều năm kinh nghiệm sẽ tăng cường khả năng phòng thủ của đất nước và giành lại vai trò trung tâm của Indonesia trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đồng thời cân bằng mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc và duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Nhật Bản.

Phạm Hà/VOV-Jakarta