Bất ngờ lớn ở Giải Nobel Vật lý 2016

Giải Nobel Vật lý 2016 đã vinh danh 3 nhà khoa học David Thouless, Duncan Haldane và Michael Kosterlitz vì những phát hiện lý thuyết về sự chuyển pha tôpô học và các pha tôpô của vật chất.

Kết quả bất ngờ trên vừa được công bố tại Stockholm (Thụy Điển) hôm 4-10. Nói là bất ngờ bởi trước khi giải Nobel Vật lý chính thức được công bố, giới chuyên gia đều cho rằng giải thưởng danh giá năm nay sẽ thuộc về các nhà khoa học Ronald Drever, Kip Thorne và Rainer Weiss – bộ ba “thần thánh” đã gần như ôm trọn các giải thưởng vật lý lớn kể từ khi thông báo phát hiện các sóng hấp dẫn và sự tồn tại của vật chất tối trong vũ trụ từ tháng 2-2016.

Cả 3 nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý năm nay đều là người Mỹ nhưng sinh ra ở Anh.

Để giải thích cho ý nghĩa của các tôpô, người công bố giải thưởng của Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã đưa ra 1 chiếc bánh quế, một chiếc bánh mì tròn và một bánh quy xoắn. Ông cho biết nếu bạn là một nhà hình học tô pô thì chỉ có một cách duy nhất để phân biệt những loại bánh này, bánh quế không có lỗ, bánh mì tròn có 1 lỗ và bánh quy xoắn có 2 lỗ.

Được kết nối qua điện thoại với cuộc họp báo công bố giải thưởng, Giáo sư Duncan Haldane thuộc ĐH Princeton ở New Jersey, nói: “Cũng giống như mọi người khác, tôi rất bất ngờ và hài lòng… Rất nhiều phát hiện mới đang dựa vào phát hiện ban đầu này…”

Ảnh: BBC

Nhà khoa học Kosterlitz và Thouless đã nghiên cứu các trạng thái của bề mặt hoặc bên trong các lớp siêu mỏng (các nhà vật lý gọi là các vật chất 2 chiều). Trong khi đó, nhà khoa học Haldane nghiên cứu vật chất hình thành các sợi mảnh tới mức chúng có thể coi là vật chất một chiều.

Thông báo của Ủy ban Nobel nói 3 nhà khoa học người Mỹ đã phát hiện ra bí mật của các “vật chất lạ...mở cánh cửa về thế giới mà vật chất có thể chuyển sang các trạng thái khác thường” .

“Họ đã dùng các phương pháp toán học cấp cao để nghiên cứu các trạng thái khác thường của vật chất, ví dụ như trạng thái siêu bán dẫn, siêu lỏng, hay các từ trường mỏng”.

*Tiếp tục cập nhật

Đỗ Quyên

Nguồn NLĐ: http://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/bat-ngo-lon-o-giai-nobel-vat-ly-2016-20161004165813437.htm