Bảo vệ sức khỏe mùa nắng nóng

Thịt heo bày bán ngay trên đường đầy bụi bặm dưới thời tiết nắng nóng, rất dễ gây nguy cơ ngộ độc thực phẩm. (Ảnh chụp tại Chợ Cổng 2, phường Trung Dũng, thành phố Biên Hòa). Ảnh: Phương Liễu

Những loại bệnh này hoàn toàn có thể tránh được hoặc làm giảm mức độ tác động tiêu cực đến sức khỏe. Muốn vậy, người dân cần biết cách chăm sóc sức khỏe trong ăn uống, sinh hoạt và làm việc trong thời tiết nắng nóng.

* Đổ bệnh vì nắng nóng

Sau Tết Nguyên đán 2024, thời tiết tại Đồng Nai đã nắng nóng gay gắt, có lúc nhiệt độ ngoài trời lên đến 39°C khiến nhiều người đổ bệnh, nhẹ thì nóng sốt do sốc nhiệt, nặng thì viêm phổi, huyết áp tăng, tim mạch, thậm chí là đột quỵ…

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (Sở Y tế), chỉ trong 2 tháng đầu năm, toàn tỉnh đã có gần 4,6 ngàn người bị chó, mèo cắn phải đi tiêm vaccine phòng bệnh dại.

Ghi nhận tại Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai những ngày gần cuối tháng 3-2024, cả khu vực phòng khám bảo hiểm xã hội và dịch vụ đều rất đông. Mỗi ngày có đến gần 2 ngàn lượt bệnh nhi đến khám, điều trị. Do lượng bệnh đông, cộng với người nhà đi cùng khiến cho khu vực phòng khám chật chội và ngột ngạt. Ở các khoa: nhiễm, nhiệt đới, hô hấp, tiêu hóa…, bệnh nhi cũng nhập viện kín giường.

Chị Nguyễn Trúc Lan (ngụ phường Long Bình, thành phố Biên Hòa) đang chăm sóc cả hai con nhỏ (2 tuổi và 4 tuổi) ở 2 khoa: tiêu hóa và hô hấp. Chị Lan cho biết, cháu nhỏ thì cứ ăn vào lại nôn ói còn cháu lớn thì ho sốt kéo dài. Do hai bên nội ngoại không ở gần, chồng thì đi làm nên chị Lan phải xin bác sĩ cho cháu lớn xuống khoa tiêu hóa để tiện chăm sóc. Sau 4 ngày vất vả chăm sóc 2 con bị bệnh, chị Lan đã phờ phạc cả người.

Tại khu khám bệnh của Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai và Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất, phần lớn bệnh nhân là người cao tuổi, khoảng từ 70 tuổi trở lên. Đa số bệnh nhân đến khám bệnh khi xuất hiện các triệu chứng huyết áp liên tục tăng cao, viêm đường hô hấp, viêm phổi, biểu hiện mệt mỏi, biếng ăn, khó ngủ, suy kiệt cơ thể do thời tiết nắng nóng.

Theo ghi nhận từ 2 bệnh viện này, số bệnh nhân lớn tuổi bị viêm phổi, viêm phế quản, rối loạn nhịp tim, suy nhược cơ thể điều trị ngoại trú tăng từ 25-30% (tương đương khoảng 75-100 lượt bệnh nhân/ngày), còn điều trị nội trú khoảng 20-30 bệnh nhân/ngày. Đặc biệt, 2 bệnh viện này cũng đã tiếp nhận một số bệnh nhân bị đột quỵ do say nắng, tim mạch bất thường liên quan đến nắng nóng.

Thời tiết cực đoan không chỉ khiến cơ thể phản ứng dẫn đến sự gia tăng nguy cơ nhiễm một số loại bệnh, mà nắng nóng cũng là chất xúc tác làm cho các loại thực phẩm, thức ăn bị ôi thiu khiến nhiều người bị ngộ độc thực phẩm hoặc rối loạn tiêu hóa.

Theo thông tin từ Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh (thuộc Sở Y tế), từ đầu năm 2024 đến nay, ngoài vụ ngộ độc thực phẩm tại một quán ăn ở phường Tân Mai (thành phố Biên Hòa) với 17 người mắc vào ngày 11-1 thì trong toàn tỉnh chưa xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm tập thể nào. Tuy nhiên, ghi nhận qua một số bệnh viện, các ca ngộ độc thực phẩm lẻ tẻ hoặc bị rối loạn tiêu hóa phải nhập viện điều trị vẫn gia tăng.

Ông Huỳnh Văn Tiến (ngụ phường Tân Mai) đang điều trị rối loạn tiêu hóa tại Khoa Nội tiêu hóa Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai. Ông cho biết, thứ bảy vừa qua, gia đình ông gồm 8 người đi thành phố Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) chơi và ăn hải sản ở một quán ăn, sau đó còn mua hải sản hấp chín đem về để tối “nhậu” tiếp. Hai giờ sau khi ăn thì 3/5 người bị đau bụng, tiêu chảy. Riêng ông bị nôn ói nhiều, tiêu chảy nặng nên được gia đình đưa đến Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai điều trị.

Nắng nóng là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn, vi trùng phát tác, đặc biệt trên thực phẩm tươi sống như thịt, cá; các loại thực phẩm ăn sẵn; thực phẩm qua sơ chế nhưng không được bảo quản ở nhiệt độ đủ an toàn hoặc để phơi dưới trời nắng nóng. Nhất là các loại hàng bán rong, hàng bán trên vỉa hè, điểm ăn uống tạm bợ thiếu điều kiện bảo quản, vệ sinh chế biến kém, thực phẩm sống chín lẫn lộn dẫn đến nhiễm khuẩn chéo… Đây là những nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm.

* Khuyến cáo chăm sóc sức khỏe mùa nắng nóng

Theo khuyến cáo của các nhà chuyên môn, mặc dù thời tiết nắng nóng là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh phát triển, tác động tiêu cực đến sức khỏe người dân nhưng những bất lợi về sức khỏe này hoàn toàn có thể phòng ngừa.

Thời tiết nắng nóng, số ca nhập viện tăng cao, nhất là người cao tuổi có bệnh mạn tính. (Ảnh chụp tại Khoa cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai)

Về phòng các bệnh mùa nắng cho trẻ, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết, nguyên tắc phòng bệnh cho trẻ là chú ý vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân và an toàn thực phẩm. Cần tắm rửa cho trẻ hàng ngày, chú ý cho trẻ uống đủ nước, ăn nhiều rau quả để tăng sức đề kháng; không để trẻ nằm máy lạnh ở nhiệt độ thấp dưới 20°C hoặc quạt gió thổi trực tiếp vào người. Hiện nay, một số bệnh đã có vaccine phòng ngừa như: sởi, thủy đậu, Rubella, cúm, tiêu chảy, viêm màng não…, phụ huynh nên tiêm phòng cho trẻ bởi đây là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất.

Cũng theo bác sĩ Nguyễn Trọng Nghĩa, với người trung niên, cao tuổi, nhất là những người có bệnh lý mạn tính như: huyết áp cao, tim mạch, tiểu đường…, nắng nóng sẽ khiến bệnh nhân dễ tăng huyết áp đột ngột, ăn ngủ không tốt gây suy nhược cơ thể. Do đó, người cao tuổi cần được bổ sung đủ nước, vitamin C, uống đủ từ 1,5-2 lít nước mỗi ngày, ăn đủ dinh dưỡng để tăng sức đề kháng. Ngoài ra, để tránh bệnh lý tim mạch như: nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, người từ tuổi trung niên trở lên nên có chế độ làm việc vừa phải, tránh căng thẳng, hạn chế làm việc ngoài trời nắng, nóng. Khi từ môi trường nắng nóng không nên vào ngay phòng máy lạnh để tránh sốc nhiệt.

Đối với việc phòng chống ngộ độc thực phẩm và các chứng bệnh liên quan đến thực phẩm, Chi cục trưởng Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm Nguyễn Đình Minh cho biết, mùa nắng nóng, thực phẩm nếu không được bảo quản tốt sẽ nhanh bị phân hủy, biến đổi chất, dễ gây ngộ độc khi ăn. Do đó, nên thực hiện ăn chín, uống chín, bảo quản thực phẩm vệ sinh an toàn. Thức ăn thừa để qua 3 giờ phải được nấu chín lại trước khi ăn. Không ăn những thực phẩm đã biến đổi màu, có mùi lạ.

Trên hết, biện pháp bền vững để phòng tránh các bệnh liên quan đến thời tiết nắng nóng vẫn là việc thường xuyên rèn luyện sức khỏe, tăng sức đề kháng cơ thể bằng việc ăn uống đủ dinh dưỡng, uống đủ lượng nước cần thiết, giữ vệ sinh thân thể và nghỉ ngơi đúng giờ.

Chú ý phòng bệnh dại

Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và thú y tỉnh (Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn) Nguyễn Trường Giang cho biết, thời tiết nắng nóng là điều kiện thuận lợi gia tăng tình trạng chó phát dại cắn người. Hiện toàn tỉnh đã phát sinh 5 ổ dịch dại tại các huyện: Nhơn Trạch, Định Quán, Vĩnh Cửu và Trảng Bom (riêng huyện Trảng Bom có 2 ổ dịch). Do đó, các hộ nuôi chó, mèo phải đưa vật nuôi đi tiêm phòng dại. Người dân chú ý không để bị chó mèo cắn, nếu bị chó cắn phải đi tiêm vaccine phòng dại.

Phương Liễu