Bão Ida phơi bày cái bẫy tử thần ở New York

Khi lũ lụt nhấm chìm đường phố New York, nhiều người dân sống trong các căn hộ dưới hầm đã mất hết toàn bộ tài sản, và thậm chí cả tính mạng của mình, theo Washington Post.

Bi kịch từ những căn hộ dưới hầm

Vào thời điểm nước ngập đến hông Deborah Torres, sống ở Queens, New York, bà nghe thấy tiếng cầu cứu của gia đình sống dưới tầng hầm.

Bà Torres đã không thể làm gì để giúp họ. Bà phải rời khỏi căn nhà ba tầng của mình để sống sót. Khi cơn bão Ida càn quét thành phố New York vào tối 1/9, mực nước dâng cao khiến tầng hầm của nhiều nơi bị ngập. Vì thế, gia đình người nhập cư từ Nepal sống dưới tầng hầm của bà Torres đã bị mắc kẹt.

Sức ép của nước đã khiến họ không thể mở cửa tẩu thoát. Ông Ang Gelu Lama, bà Mingma Yangji Sherpa cùng người con 19 tháng tuổi của hai người đã chết đuối trong khoảng không gian nhỏ hẹp mà họ gọi là nhà. Thợ lặn đã tìm thấy thi thể của các nạn nhân này vào 3h30 sáng 2/9.

Tại Đông Elmhurst, ông Ernesto Moreno Aguirre sống cùng vợ và hai con trong tầng hầm của một căn hộ không đạt chuẩn.

Khi nước dâng đến bắp chân và sắp tràn vào ổ điện, ông Moreno biết họ cần phải nhanh chóng rời khỏi đây. Ông cuống cuồng tìm hũ tro và đôi giày cũ của người bố đã khuất, mà ông mang theo từ Columbia đến Mỹ vào 4 năm trước.

Nhận ra không còn thời gian, ông mau chóng tìm hộ chiếu của gia đình, thứ mà ông không thể đánh mất.

Sau khi đã lấy được chúng, ông Moreno và người con trai 17 tuổi rời khỏi tầng hầm. Tuy gia đình ông Moreno được an toàn, mọi thứ trong ngôi nhà của họ đã bị phá hoại.

Ông Ernesto chỉ có thể lấy được những tấm hộ chiếu của gia đình, trước khi căn hộ dưới hầm của ông bị nhấn chìm. Ảnh: Washington Post.

Cơn mưa do bão Ida gây ra đã khiến 49 người đã thiệt mạng ở vùng Đông Bắc nước Mỹ và đường phố bị nhấn chìm. Chỉ riêng thành phố New York, 11 trong số 13 người tử vong được tìm thấy trong những căn hộ dưới hầm. Các căn hộ dưới hầm này vốn dĩ không phù hợp để sống, nhưng đã được cho thuê bất hợp pháp.

Hầu hết nạn nhân thiệt mạng là người nhập cư từ các nước như Trinidad, Nepal và Trung Quốc. Họ làm nghề phục vụ, phụ bếp và bán hàng tại các cửa hàng tiện lợi.

New York là một thành phố đắt đỏ, với mức thuê nhà cao hơn so với những người này. Vì thế, nơi duy nhất họ có thể thuê là những tầng hầm.

"5 trên 6 căn hộ có người bị chết đuối trong cơn lũ lụt là những tầng hầm được cho thuê bất hợp pháp", theo bà Melanie La Rocca, thanh tra xây dựng ở thành phố New York.

Bà Rocca cho biết sau khi bão Ida kết thúc, các thanh tra đã kiểm tra hơn một nghìn căn hộ. Họ phát hiện nhiều người than phiền về những nơi vốn dĩ không đủ chuẩn để là nơi ở, như tầng hầm của ông Lama.

Cần sự can thiệp của chính quyền

Vào năm 2005, một số người đã phản ánh với Sở Xây dựng New York về căn nhà nơi gia đình ông Lama sống. Theo người này, căn nhà được sử dụng với mục đích thương mại bất hợp pháp. Tuy nhiên, lời than phiền không có hiệu lực, do thanh tra không thể vào được căn nhà này.

Giới chức New York từ lâu đã cho biết các căn hộ dưới hầm bất hợp pháp là những cái bẫy chết người. Ở New York có ít nhất 50.000 căn hộ dưới hầm, nhiều căn trong đó chỉ có một lối ra vào, không cửa sổ và không trang bị các biện pháp ứng phó với hỏa hoạn.

"Ít nhất 100.000 người sống trong những căn hộ dưới hầm", ông Bill de Blasio, thị trưởng New York, cho biết vào ngày 3/9.

"Nhiều người sống ở những tầng hầm bất hợp pháp không dám than phiền với chủ nhà do sợ bị đuổi đi và trục xuất".

Vào ngày 2/9, các thanh tra đã gửi công văn đến các chủ nhà đã biến tầng hầm thành không gian sống một cách bất hợp pháp. Theo họ, mục đích sử dụng hợp pháp của những nơi này là "giải trí, đặt lò hơi và trữ đồ".

Tuy nhiên, ông Bill de Blasio trấn an những người đang sống trong các căn hộ dưới hầm rằng ông sẽ không đuổi họ đi. Thay vào đó, ông sẽ dùng nguồn tài nguyên của New York để giúp các chủ nhà nâng cấp những nơi này.

Theo luật của bang New York, các căn hộ dưới hầm cần có ít nhất một cửa sổ và đạt các tiêu chuẩn về không gian tối thiểu. Tuy nhiên, nhiều tầng hầm chưa hoàn thiện đã được cho thuê dù chủ nhà chưa được chính quyền địa phương cấp giấy chứng nhận được phép sử dụng nhà.

Thị trưởng de Blasio cùng ông Eric Adams, ứng cử viên của chức thị trưởng New York, hỗ trợ nỗ lực hợp pháp hóa các căn hộ dưới hầm, bằng cách giúp chủ nhà thanh toán các khoản nâng cấp tầng hầm đạt chuẩn.

Tự lực cánh sinh

Khi nhiều đường phố New York bị nhấn chìm vào tối 1/9, nhiều người sống ở tầng hầm phải tự lực cánh sinh. Họ cầu cứu, gọi điện cho hàng xóm và cảnh sát. Nhiều người may mắn được hàng xóm, chủ nhà và lính cứu hỏa giải cứu. Một số khác bị mắc kẹt.

Ông Ragendra Shivprasad cho biết khi mưa bắt đầu rơi vào chiều ngày 1/9, ông đã xuống hầm hai lần để nhắc nhở người thuê nhà về nguy cơ lũ lụt.

Khi cơn mưa lớn dần, những "ổ gà" gần đó được mở ra, phun nước khắp khu Hollis, Queens. Ông Shivprasad cho biết có tiếng nổ lớn và nước tràn vào từ bên hông nhà.

Trong tầng hầm của ông, bà Phamatee Ramskriet, 43 tuổi, và cô Khrishah Ramskriet, 22 tuổi, đang thu dọn tư trang khi bức tường bên hông nhà bị sụp. Cả hai người đều chết đuối.

Ông Shivprasad cho biết ông đã đảm bảo căn hộ dưới hầm của ông có ba lối ra vào và cửa chống thấm nước. Con trai của ông, Amit Shivprasad, cho biết các biện pháp phòng chống đã không thể ngăn cản những việc này.

Tuy nhiên, hàng xóm ông cho biết bi kịch này đã có thể lường trước được.

"Đó đã có thể là tôi", theo bà Amrita Bhagwandin, sống đối diện ông Shivprasad. Sau khi cơn lụt năm 2007, khiến bà bị kẹt trong nhà, bà đã gọi chính quyền thành phố và yêu cầu xử lý các "bể chứa nước ngầm" do những cơn mưa lớn để lại.

Năm ngoái, hệ thống cống để ngăn chặn những cơn lũ lụt nghiêm trọng. Giờ đây, bà Bhagwandin muốn chính quyền địa phương giải quyết vấn đề ngập lụt, thay vì tập trung vào những căn hộ dưới hầm.

"Chỉ trích các chủ nhà sẽ không mang lại lợi ích gì", bà cho biết. "Cái chết đang rình rập chúng tôi".

Anh Amit Shivprasad cho biết nếu đuổi những người này, họ sẽ sống ở đâu.

Gia đình ông Lama đã từ Nepal đến Mỹ vào 14 năm trước. Những năm gần đây, ông nhận thấy rằng con đường đến thành công đang trước mắt, theo ông Ang Phurba Lama, người bạn lâu năm của ông.

Ông đến Mỹ với mục đích lập gia đình. Ông đã làm nhiều công việc lương thấp và kết hôn vào 5 năm trước, khi vợ ông nhập cư vào Mỹ.

"Chúng tôi đến từ một quốc gia nghèo", một người bạn của ông Lama cho biết. "Chúng tôi luôn dành dụm để có được 'giấc mơ Mỹ'. Vì thế, ông đã sống trong căn hộ dưới hầm đó do tiền thuê thấp".

Khi đại dịch Covid-19 hoành hành khắp nước Mỹ, ông Ang Gelu đã bị cửa hàng 7-Eleven sa thải. Ông phải ở nhà chăm con, trong khi vợ ông làm việc tại một khách sạn, ông Ang Phurba cho biết.

Anh của ông Ang Gelu, Domi Lama, nói rằng ông không biết em của mình đã chết đuối đến khi mọi người gửi ông tin tức.

"Tôi đã không thể giúp được em trai tôi", ông cho biết.

Ông Ernesto, làm hai cộng việc 14 tiếng một ngày, đã từ Columbia đến Mỹ vào 4 năm trước và chọn thuê căn hộ dưới hầm ở đường số 64, Đông Elmhurst vì nơi đây không đòi hỏi nhiều giấy tờ. Đây là nơi duy nhất gia đình ông có thể chi trả.

Vào ngày 1/9, ông Moreno nhìn sang nhà hàng xóm và nhận ra lũ lụt sắp xảy ra. Ông giúp gia đình mình rời khỏi nhà qua cầu thang. Sau đó, ông nhanh chóng lội vào phòng ngủ để lấy giấy tờ tùy thân của gia đình. Ông tắt điện và trèo khỏi tầng hầm qua cửa sổ.

Ông Ernesto đã tính đến việc mang theo tro và đôi giày của người cha quá cố, cũng như laptop và điện thoại. Tuy nhiên, giấy tờ tùy thân của gia đình ông mới là thứ quan trọng nhất. Nếu không có hộ chiếu, ông Ernesto sẽ có thể bị đuổi việc.

"Chúng tôi là người nhập cư", con trai ông cho biết. "Vì thế chúng tôi cần những tấm hộ chiếu đó. Nếu cha tôi không lấy chúng, ông sẽ bị đuổi việc và không thể trả tiền thuê nhà".

"Mạng sống luôn quan trọng hơn vật chất", ông Ernesto cho biết.

Vào ngày 4/9, căn hộ dưới hầm đã bị phá hủy hoàn toàn. Bốn bức tường đều bị tróc, mùi chlorine bốc lên nồng nặc.

Gia đình ông Ernesto hiện ở tạm trên tầng trệt, cùng với chủ nhà.

Cách đó một khu nhà, ông William Hurtado, cùng con gái Monica sống tại một căn hộ dưới hầm.

Gia đình ông Hurtado chụp ảnh trước căn hộ dưới hầm đã bị ngập của mình. Ảnh: Washington Post.

Khi nước tràn vào và dâng đến đầu gối ông Hurtado, họ nhanh chóng bỏ các giấy tờ quan trọng, ví tiền và điện thoại vào một chiếc thùng giữ lạnh.

Đến giữa đêm, nước đã ngập đến cằm ông.

"Cảm giác cứ như vỡ đập vậy", ông Hurtado, một người nhập cư từ Venezuela, cho biết. "Tôi đã nghĩ chúng tôi sẽ chết".

Ông Hurtado cõng Monica trên lưng và rời khỏi tầng hầm qua cánh cửa dẫn đến một con hẻm bị ngập. Ông lội đến một chiếc xe van và trèo lên nóc xe, rồi cầu cứu.

"Tôi có thể thấy nhiều người nhìn ra từ cửa sổ, nhưng họ không thể tiếp cận chúng tôi", ông Hurtado cho biết.

Cách duy nhất để sống sót là trèo lên ban công tầng hai của căn nhà họ sống. Ông Hurtado đỡ Monica lên trước, cùng với chiếc thùng giữ lạnh. Khi ông trèo lên, ông bị trượt trên bề mặt ướt của nóc xe.

"Hàng xóm tôi đã chạy đến ban công và nắm lấy tay tôi", ông Hurtado cho biết. "Tôi đã rất sốc".

Gia đình ông Hurtado đã mất hầu hết tài sản của mình do trận lụt ngày 1/9. Ảnh: Washington Post.

Gia đình ông Hurtado mất hầu hết tài sản của mình. Con trai ông Hurtado, Francisco, sống ở căn hộ dưới hầm kế bên cùng bạn gái và con gái cũng chịu cảnh tương tự.

"Chúng tôi đã cố gắng rất nhiều để xây dựng mái ấm ở Mỹ", anh Francisco cho biết. "Giờ đây chúng tôi lại trắng tay".

Ông Hurtado đã tìm được một căn hộ tạm thời gần đó, còn anh Francisco đang tìm nơi ở mới. Francisco đã dành dụm để có thể mua nhẫn cầu hôn bạn gái của anh. Tuy nhiên, lời cầu hôn này phải tạm thời bị hoãn lại.

Hàng loạt ôtô bị nhấn chìm trong nước lũ trên đường phố New York Mưa lớn do hoàn lưu bão Ida gây ngập lụt trên diện rộng ở New York. Nước lũ tràn vào hệ thống tàu điện ngầm gây tê liệt giao thông. Ít nhất 8 người thiệt mạng.

Thế Hào