Bản hùng ca về thời hoa lửa của thanh niên xung phong
Công diễn trường ca Tự hào TNXP Việt Nam. Ảnh: CTV
Bản hùng ca về những cô gái, chàng trai vượt qua mưa bom bão đạn, đóng góp to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước đã vang lên tại Cung thiếu nhi Hà Nội, nhân kỷ niệm 72 năm ngày truyền thống lực lượng thanh niên xung phong (TNXP) Việt Nam.
Bản hùng ca về những cô gái, chàng trai quả cảm
Trường ca Tự hào TNXP Việt Nam được nhà thơ Ngô Thái (tên đầy đủ là Ngô Văn Thái), Đội phó Đội TNXP 253 thuộc Tổng đội TNXP 572 ngày ấy, nguyên Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh Phú Thọ, sáng tác năm 2010. Thời điểm đó, khi hay tin Chủ tịch nước ký quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân cho Đội TNXP 253, cảm xúc dâng trào, nhà thơ Ngô Thái nhủ lòng: Phải viết gì đó để lại cho đơn vị. Phải làm điều gì đó để mọi người nhớ về những năm tháng ấy và hiểu nhiều hơn về lực lượng TNXP”.
Trường ca Tự hào TNXP Việt Nam gồm 5 chương: Lên đường, Vượt Bắc Trường Sơn, Mở cung đường mới, Trường học lớn, Hy sinh và chiến thắng. Xuyên suốt hơn 300 câu thơ là tinh thần lạc quan của các cô gái, chàng trai đã nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc, lên đường làm nhiệm vụ, đã vượt qua biết bao khó khăn, gian khổ, hy sinh. Chủ thể trong bản hùng ca của nhà thơ Ngô Thái chính là đơn vị ngày trước của ông - Đội TNXP 253 anh hùng. Nhà thơ viết về những con người bình dị mà quả cảm, về những chiến công trên đỉnh Pa Pông cao hơn 1.000m ở nước bạn Lào... Đây là một trong những trọng điểm ác liệt mà Đội TNXP 253 trấn giữ khi thực hiện nhiệm vụ quốc tế: Mở tuyến đường chiến lược 217B nối căn cứ cách mạng Viêng Xay tỉnh Hủa Phăn đến biên giới Việt Nam.
Đối mặt với biết bao khó khăn, gian khổ trong giai đoạn chiến tranh ác liệt, những chàng trai, cô gái TNXP vẫn lạc quan yêu đời, luôn tin tưởng vào ngày mai chiến thắng, Nam - Bắc sum họp một nhà, non sông liền một dải.
…Đội TNXP 253 cùng rộn ràng náo nức
Hòa niềm vui chung rạng rỡ cung đường
Có niềm tự hào người đất Tổ Hùng Vương
Con Lạc - cháu Hồng trên đỉnh đèo Pa Pông lộng gió
Xin trân trọng ghi thêm dòng chữ đỏ:
“Thanh niên xung phong thế hệ Hồ Chí Minh
Không tiếc máu xương, không quản ngại hy sinh
Vì lý tưởng - theo con đường Bác Hồ đã chọn
Dũng cảm - Ngoan cường - Hiên ngang trên mũi nhọn
Cuộc đấu tranh giải phóng con người!”…
Năm 2010, trường ca về TNXP của nhà thơ Ngô Thái được NXB Thanh Niên cấp phép xuất bản. Vào ngày Đội TNXP 253 đón nhận danh hiệu cao quý: Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, bản hùng ca này đến tay đồng đội nhà thơ Ngô Thái. Năm 2015, trường ca được tái bản.
Các nghệ sĩ biểu diễn một chương trình trong trường ca Tự hào TNXP Việt Nam. Ảnh: CTV
Âm nhạc chắp cánh
Biết nhau qua sự kết nối từ các tác phẩm thi ca và âm nhạc, nhạc sĩ - NSƯT Nguyễn Ngọc Quang, nguyên Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Phú Yên đã phổ nhạc gần 10 bài thơ của nhà thơ Ngô Thái. Đọc trường ca được viết bằng tâm huyết, bằng ký ức rực lửa của Đội phó Đội TNXP 253 năm nào, nhạc sĩ Ngọc Quang nảy ra ý tưởng đưa âm nhạc vào bản trường ca. Năm 2018, từ Phú Thọ, nhà thơ Ngô Thái vào Phú Yên gặp tác giả Yêu lắm quê mình, Hồn đá, Thạch Bi Sơn… để bàn về dự án này. Và bản hùng ca của nhà thơ nơi đất Tổ được chắp cánh bởi hơn 10 ca khúc của nhạc sĩ Ngọc Quang, gồm hợp xướng, tốp ca, đơn ca có vocal; bên cạnh những ca khúc có giai điệu hùng tráng là một số ca khúc khai thác chất liệu dân ca.
Dự án của nhà thơ Ngô Thái và nhạc sĩ Ngọc Quang hoàn thành vào tháng 5/2020 nhưng chưa thể công bố do dịch COVID-19. Vào một buổi chiều tháng 2/2022, nhạc sĩ - NSƯT Nguyễn Ngọc Quang rời cõi tạm sau thời gian chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo, mà dự án nghệ thuật giữa nhà thơ và nhạc sĩ vẫn chưa được ra mắt công chúng.
Mới đây, nhân kỷ niệm 72 năm ngày truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam (15/7/1950-15/7/2022), Hội Cựu TNXP TP Hà Nội tổ chức công diễn trường ca Tự hào TNXP Việt Nam tại Cung thiếu nhi Hà Nội, thu hút gần 400 cựu TNXP đến từ TP Hà Nội và tỉnh Phú Thọ cùng các nhà thơ, cây bút thơ thành viên các hội, CLB thơ… tham dự. Bản hùng ca của nhà thơ Ngô Thái và cố nhạc sĩ Ngọc Quang được đoàn nghệ thuật Liên hiệp CLB Thi ca Việt Nam biểu diễn rất thành công, gây xúc động lòng người. Tâm nguyện của cố nhạc sĩ - NSƯT Nguyễn Ngọc Quang đã được thực hiện.
Theo nhà thơ Ngô Thái, có rất nhiều khó khăn khi tổ chức sự kiện này, nhưng ông rất vui vì các nghệ sĩ nhiệt tình tập luyện; Hội Cựu TNXP TP Hà Nội, Sở Văn hóa - Thể thao và Thành đoàn Hà Nội rất ủng hộ. Tác giả Trường ca Tự hào TNXP Việt Nam chia sẻ: “Tôi rất xúc động khi cố nhạc sĩ Ngọc Quang đã đồng cảm và đưa âm nhạc vào trường ca. Tôi tự hào đã làm được một việc có ý nghĩa tôn vinh lực lượng TNXP Việt Nam, tiếp lửa cho thế hệ trẻ tiếp tục phát huy truyền thống của cha ông trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
