NSƯT Vương Đức & câu chuyện về chú khỉ trong phim

(TGĐA) - “Tôi là đạo diễn không ít lần làm việc với những diễn viên là loài vật như chó, gấu, bò, khỉ… Nó thật khó, nhưng câu chuyện mà tôi muốn kể là về con khỉ con trong đoàn làm phim Những người thợ xẻ . Một câu chuyện mà tôi luôn áy náy và không thể quên. Đôi khi, một câu chuyện nhỏ về loài vật lại dạy cho ta một bài học lớn về cuộc sống…”. Đạo diễn, NSƯT Vương Đức đã mở đầu như vậy khi nhớ lại câu chuyện xưa…

Con khỉ trong phim Những người thợ xẻ

Đó là vào năm 1999, khi tôi đang trên đường đi làm phim Những người thợ xẻ . Bối cảnh chính là cánh rừng nằm tít trên đỉnh Trường Sơn, ở độ cao 700-800m so với mặt đất, ngay sát nước bạn Lào.

Buổi sáng đầu tiên, chiếc xe chở cả đoàn chầm chậm bon trên con đường số 8 ngược dốc lên địa điểm quay. Mọi người đều tranh thủ ngắm phong cảnh Trường Sơn qua cửa kính. Bỗng tôi nhìn thấy ngay ven đường, một chiếc xe ngược chiều chở rất nhiều khỉ con. Như một phản xạ tự nhiên, tôi hô lái xe dừng lại. Cả đoàn xuống xe chạy lại xem. Có rất nhiều khỉ, chúng chí chóe trong lồng nhìn chúng tôi. Với kinh phí ít ỏi của đoàn làm phim, tôi không thể mua hết và cũng mới chỉ kịp nảy ra trong đầu là “sẽ dùng con khỉ cho một cảnh quay bởi hầu hết bối cảnh diễn ra trong rừng già”. Và suốt dọc đường đi, tôi suy nghĩ rất nhiều phương án để sử dụng con khỉ con cho hiệu quả, bởi trong kịch bản hoàn toàn không có chi tiết nào khả dĩ có thể sử dụng cả. Cuối cùng, như các bạn đã xem, trong phim có chi tiết cháy rừng, con khỉ hoảng sợ chạy lạc vào lán của những người thợ xẻ và được họ cứu sống, chăm sóc. Cảnh con khỉ hoảng sợ cũng gây ấn tượng mạnh và ý nghĩa nhân văn được đề cao. Và cũng chính con khỉ đã gợi cho tôi nhiều cảm hứng để quay những cảnh thiên nhiên rất đẹp.

Con khỉ chúng tôi mua rất tinh nghịch và là…giống cái. Nếu chỉ mỗi thế thì chẳng có gì đáng nói, khôi hài là ở chỗ nó có phản ứng rất mạnh với những thành phần là… phái nữ khi đến gần. Nó quấy phá, kêu chí chóe và tỏ ra rất dữ dằn. Nhưng đàn ông con trai thì lại khác, nó để yên cho họ vuốt ve. Với tôi, con khỉ tỏ ra biết nghe lời. Tôi quát, nó biết sợ và tôi nhìn thấy những biểu hiện đó qua mắt nó. Chính điều đó làm nảy sinh trong lòng tôi một tình thương với nó.

Sau khi phim hoàn thành, con khỉ được giao cho anh Minh (dựng cảnh trong phim) giữ và chăm sóc. Nhà anh Minh cách Hà Nội khoảng 20km, có vườn rộng, nằm sát bờ sông Hồng và đó là môi trường gần gũi, rất tốt cho con khỉ. Tôi vẫn hỏi anh ấy về con khỉ và vui vẻ khi anh trả lời rằng nó vẫn ổn, thỉnh thoảng nếu có dịp lại qua thăm nó. Tôi nhớ hôm cưới anh Minh, tôi còn chơi đùa với nó suốt, vẫn nghịch ngợm như hồi đi làm phim…

Cảnh có con khỉ trong phim Những người thợ xẻ

Khi nhận được tin con khỉ chết, tôi giật mình, áy náy. Nó chết vì nhớ rừng. Ba năm qua chúng tôi đã quá vô tâm, chỉ nhìn thấy nó nghịch ngợm mà không nhận ra một điều: Nó nhớ rừng và đáng nhẽ phải thả nó sau khi đã quay xong. Nhưng lúc đó chúng tôi sợ nó chết vì quá nhỏ…

Chuyện về con khỉ tưởng chừng như rất nhỏ. Có lẽ với nhiều người, câu chuyện của tôi chỉ là niềm thương cảm khi mất một con vật nuôi mình quý và gắn với kỷ niệm trong khi làm phim. Nhưng chính điều này lại dạy cho tôi một bài học về cuộc sống. Trong phim của tôi, con khỉ mang ý nghĩa rất nhân văn nhưng ngoài đời chúng tôi lại chưa làm trọn vẹn điều đó với nó. Đôi khi trong nghệ thuật có việc mình rất chú trọng thì trong cuộc sống lại chưa thực hiện được. Là người nghệ sỹ, chỉ chuyển tải thông điệp trong nghệ thuật thôi thì chưa đủ mà còn phải cố gắng làm được điều đó trong cuộc sống nữa. Chuyện con khỉ nhưng không đơn thuần chỉ là chuyện của loài vật...

Chuyện về con khỉ tưởng chừng như rất nhỏ nhưng chính điều này lại dạy cho tôi một bài học về cuộc sống…

Gia Hoàng