Khám phá nơi thờ khỉ độc nhất vô nhị của Việt Nam

Quốc Lê

Ít ai biết rằng Chùa Cầu nổi tiếng của phố cổ Hội An chính là nơi thờ khỉ độc nhất vô nhị của Việt Nam. Nằm ở trung tâm khu đô thị cổ Hội An, tỉnh Quảng Nam, Chùa Cầu Hội An, còn có tên gọi Cầu Nhật Bản hay Lai Viễn Kiều là công trình kiến trúc độc đáo và nổi tiếng bậc nhất của Di sản thế giới này.

Theo các tài liệu lịch sử, cây cầu này được các thương nhân người Nhật Bản góp tiền xây dựng vào khoảng thế kỷ 17, nên đôi khi người ta còn gọi là cầu Nhật Bản, tuy kiến trúc đậm nét Việt Nam.

Theo truyền thuyết của người Nhật Bản, ngôi chùa được coi như là một thanh kiếm đâm xuống lưng con quái vật Mamazu, khiến nó không quẫy đuôi, gây ra những trận động đất.

Năm 1653, người ta dựng thêm phần chùa, nối liền vào lan can phía Bắc, nhô ra giữa cầu, từ đó người địa phương gọi là Chùa Cầu. Năm 1719, chúa Nguyễn Phúc Chu thăm Hội An, đặt tên cho chiếc cầu là Lai Viễn Kiều, với ý nghĩa là "Cầu đón khách phương xa".

Theo niên đại được ghi lại ở xà nóc và văn bia còn lại ở đầu cầu thì cầu đã được dựng lại vào năm 1817. Ngôi chùa trên cầu có lẽ cũng được dựng lại vào thời gian này.

Về tổng thể, cầu dài khoảng 18 m, có mái che, vắt cong qua lạch nước chảy ra sông Thu Bồn giáp ranh giữa hai đường Nguyễn Thị Minh Khai và Trần Phú.

Mái Chùa Cầu lợp ngói âm dương che kín cả cây cầu. Cả chùa chùa và cầu đều được dựng bằng gỗ sơn son chạm trổ rất công phu, mặt chùa quay về phía bờ sông.

Tuy gọi là chùa nhưng Chùa Cầu không thờ Phật. Phần gian chính giữa thờ một tượng gỗ Bắc Đế Trấn Võ - vị thần bảo hộ xứ sở, ban niềm vui hạnh phúc cho con người, thể hiện khát vọng thiêng liêng mà con người muốn gửi gắm cùng trời đất nhằm cầu mong mọi điều tốt đẹp.

Hai đầu cầu có hai cặp tượng thú bằng gỗ đứng chầu, một đầu là cặp tượng chó, một đầu là cặp tượng khỉ.

Tương truyền đây là những con vật mà người Nhật sùng bái thờ tự từ cổ xưa.

Ngày nay Chùa Cầu Hội An là một địa điểm mang tính biểu tượng bất cứ du khách nào đến Hội An cũng phải ghé thăm.