'Đón tổ tiên về ăn tết': Phong tục đẹp của người miền núi xứ Thanh

Cứ mỗi độ tết đến xuân về, khi nhà nhà quây quần, đoàn tụ, chuẩn bị chia tay năm cũ và cùng nhau đón mừng năm mới cũng là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu kính với ông bà tổ tiên.

Đó là truyền thống đẹp của dân tộc Việt Nam nói chung và của người dân miền núi xa xôi phía Tây tỉnh Thanh Hóa nói riêng.

Tại huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa, mỗi khi xuân về, người dân nơi đây có tục lệ tảo mộ vào ngày cuối cùng của năm cũ, con cháu cùng nhau viếng thăm, tu sửa lại mộ phần và “đón” các cụ về nhà ăn tết.

Vào ngày cuối cùng của năm, con cháu lại tề tựu, tu sửa mộ phần và "đón" ông bà tổ tiên cùng về ăn tế.

Buổi chiều muộn ngày cuối cùng của năm, con cháu các dòng họ sẽ cùng nhau tề tựu tại phần mộ ông bà tổ tiên để tiến hành thủ tục “đón” các cụ về nhà. Thủ tục cũng rất đơn giản, chủ yếu là tình cảm và tấm lòng của con cháu.

Đồ cần chuẩn bị là trầu, cau, rượu và hương (nhang) đem đến trước mộ phần ông bà, đầu tiên là thắp nén hương khấn vái. Sau đó sẽ tiến hành tu sửa, dọn dẹp quang đãng xung quanh khu mộ.

Dọn dẹp quang đãng xung quanh phần mộ ông bà.

Xong xuôi công việc, tất cả con cháu sẽ thắp hương các ngôi mộ của dòng họ, cầu khấn các cụ phù hộ sang năm mới bình an và may mắn. Sau đó, đại diện dòng họ có bài khấn “mời” các cụ về nhà ăn tết.

Vị này cũng là người thắp những nén hương cuối cùng, sau đó phân phát cho tất cả các gia đình trong dòng họ đem về, người dân quan niệm, “đem hương đã thắp từ mộ về đến nhà, chính là rước ông bà về. Về nhà, thắp vào bát hương trên bàn thờ cũng chính là lúc ông bà đã về với con cháu”.

Gặp gỡ anh Thanh tại khu mộ của dòng họ Hà, anh chia sẻ, “tục lệ này đã có từ bao đời nay, cụ thể bao giờ tôi cũng không rõ. Từ khi tôi còn nhỏ đã cùng với dòng họ đi “đón” các cụ về vào dịp tết để cùng sum vầy và đón tết với con cháu”.

Người dân thắp hương từ mộ tổ tiên đến về nhà.

Tục lệ “Đón ông bà tổ tiên về ăn tết” đã trở thành một truyền thống tốt đẹp của người dân miền núi xứ Thanh. Phần nào thể hiện lòng biết ơn và hiếu kính, đối với ông bà tổ tiên đã khuất.

Phong tục ấy vẫn sẽ được lưu giữ và truyền lại cho những thế hệ sau, như một truyền thống tốt đẹp của đạo lý nhân văn “Uống nước nhớ nguồn” mà bao đời nay cha ông ta đã răn dạy.

Lục Giang