Bắc Hà - Lào Cai: Ruộng nương lở hàng loạt, dân khốn khổ

Ông Hà Văn Thảo tại hiện trường

Ruộng lở từng vạt lớn

Trao đổi với phóng viên, ông Hà Văn Thảo, 56 tuổi, sinh sống ở làng Trung Đô, xã Bảo Nhai, huyện Bắc Hà thật thà cho biết: Mùa nước vừa rồi, nước tràn về khiến ruộng nương của bà con lở hàng loạt. Nhà ông cũng bị, hay hàng loạt các hộ dân khác như nhà bà Lâm Thị Chinh, Lâm Thị Sen… đều trong tình trạng lở sạt hàng loạt. Cùng phóng viên lội ra dòng suối, tận mắt nhìn thấy những cánh ruộng bị nứt, sạt lở, chúng tôi không khỏi xót xa.

Ông Thảo chua cay kể: Nhìn ruộng lở mà chúng tôi rơi nước mắt. Phía bờ sông, doanh nghiệp Đức Duy đào, móc hàng đống cát lên, sỏi cuội cũng chất đầy như quả đồi. Thời gian gần đây, do mưa lũ cuốn đường cộng với tháng 7 (Âm lịch), ít người xây dựng nhà cửa nên cánh đồng tạm yên tiếng máy. Chứ bình thường, ô tô lớn, bé chạy rầm rập, sàng nghiền, rung lắc đến quá đêm. Ngoài bến sông lúc nào điện đóm cũng sáng chưng. Là người dân sinh sống ngay đây, ông Thảo khẳng định, mình chưa bao giờ nhìn thấy bất kể một lực lượng chức năng nào vào kiểm tra dự án này cả. Điều đó khiến người dân nghi ngờ dự án này hoạt động không giấy phép hoặc có ai đó “đỡ đầu” nên mới vậy?

Phóng viên Phạm Đức Hải tại hiện trường

Sạt lở hết ruộng nương của bà con

Ghi nhận tại đây, phóng viên thấy: Những thẳng thắn của ông Thảo là có thật. Không chỉ có ông Thảo, rất nhiều người dân sinh sống trong làng Trung Đô đều bất bình trước nạn khai thác cát ồ ạt, tràn lan ở ngoài cánh đồng ven dòng sông Chảy. Được biết, dòng sông Chảy là một con sông lớn tại miền Bắc Việt Nam, bắt nguồn từ sườn Tây Nam đỉnh Tây Côn Lĩnh (2.419m) và sườn Đông Bắc đỉnh Kiều Liên Ti (2402m) trên khối núi thượng nguồn sông Chảy, phía Tây Bắc tỉnh Hà Giang, vượt qua các tỉnh Lào Cai, Yên Bái rồi chảy vào sông Lô ở Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ.

Một cán bộ làm ngành du lịch Lào Cai chua chát cho biết, đoạn dòng sông Chảy, chảy qua ranh giới của hai xã Cốc Ly và Bảo Nhai của huyện Bắc Hà rất đẹp và thơ mộng như một miền cổ tích xa xưa vậy. Nếu đưa du khách chơi dòng sông Chảy, có thể bắt đầu hành trình của mình từ địa phận xã Bảo Nhai ngược lên Cốc Ly, hoặc ngược lại. Ngồi trên con thuyền, bồng bềnh trôi theo dòng nước, du khách mới thấy hết được cái đẹp kỳ thú của Bắc Hà. Sông Chảy có hai mùa: Mùa nước và mùa cạn. Mỗi mùa, sông lại mang đến cho con người những điều thú vị và vẻ đẹp riêng biệt. Bởi vậy, nếu cấp phép cho doanh nghiệp khai thác cát thì sẽ dẫn đến tình trạng phá hoại môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng (sau này) đối với đền Trung Đô - nơi thờ vị tướng Vũ Văn Mật, người anh hùng thuở xưa đã có công chống giặc ngoại xâm, xây dựng một vùng đất trù phú Bắc Hà…

Dùng cả xe “biển xanh” đi khai thác

Người trông coi quản lý liên tục gọi điện thoại đi báo cáo

Sau khi ghi nhận những tố cáo của người dân làng Trung Đô là có thật, phóng viên đã tìm đến “đại bản doanh” của Công ty Đức Duy. Một nhân viên bảo vệ (ảnh) đang gác ở đây cho biết: Do vừa rồi mưa nên máy móc và doanh nghiệp tạm nghỉ. Lúc nào hết mưa lũ, sẽ hoạt động trở lại. Sau đó nhân viên này gọi điện cho “sếp” để thông báo sự việc. Sau đó người này kiên quyết cản trở phóng viên tác nghiệp cũng như có những câu nói khó nghe.

Để thể hiện có “ô tô”, doanh nghiệp này mang cả xe ô tô biển xanh đi làm

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết: Tất cả mọi bến bãi, kho tàng, máy móc tập trung ven dòng sông Chảy là của Công ty CP Đầu tư xây dựng Đức Duy. Người đại diện pháp luật là ông Trần Văn Miển, có địa chỉ tại đường 20-9, thị trấn Bắc Hà. Liên lạc với ông Miển để làm rõ những kiến nghị của người dân về việc đắp đường, khiến dòng nước xói mòn, bên lở - bên bồi khiến thiệt hại đến ruộng lúa cũng như việc ai phải đền ruộng cho dân? Phóng viên cũng đề nghị ông này cho xem giấy phép khai thác cát, báo cáo đánh giá tác động môi trường, đề án cải tạo môi trường… để làm rõ những thắc mắc. Tuy nhiên, sau một hồi nghe phóng viên trao đổi nội dung làm việc, ông này thản nhiên cho biết, hiện rất bận, nếu cần, cứ lên cấp trên mà hỏi. Nói rồi ông này cúp máy.

Khu khai thác, nghiền sàng cát

Tiếp tục tìm hiểu, doanh nghiệp Đức Duy không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sông suối chảy qua cánh đồng làng Trung Đô, doanh nghiệp này còn khiến dân làng khốn khổ bởi xe tải nặng suốt ngày rầm rập chạy qua làng. Con đường nhựa đã trầy tróc nhiều đoạn bởi xe quá nặng, chở cát đi bán khật khừ bò qua… Nhiều người dân khác còn “tố”, nếu chỉ khai thác cát đơn thuần là chưa đủ, có một số sàng nghiền, tuyển như sàng vàng vậy. Có thể về đêm, doanh nghiệp này múc sâu xuống lòng sông hoặc vục vào bãi ven bờ để đãi cát tìm vàng sa khoáng. Nhưng để “che mắt” người dân nên cứ bảo khai thác cát. Đề nghị các cơ quan chức năng của địa phương sớm vào cuộc làm rõ nội dung tố cáo này.

Báo Xây dựng sẽ tiếp tục thông tin diễn biến về vụ việc.

Đức Hải - Đà Giang

Theo