Yehia Sinwar, chỉ huy Hamas đứng sau hậu trường đàm phán ở Gaza

Mặc dù trên danh nghĩa là cấp dưới của ông Ismail Haniyeh (bên trái), lãnh đạo cao nhất của Hamas nhưng ông Sinwar (bên phải) được đánh giá đóng vai trò trung tâm trong các cuộc đàm phán của Hamas gần đây

Ông Yehia Sinwar sinh ra ở Gaza vào năm 1962, trong bối cảnh cùng hàng trăm nghìn người Ảrập Palestine khác phải di tản do các cuộc xung đột liên quan đến việc thành lập nhà nước Israel.

Gia nhập Hamas vào những năm 1980, Sinwar từng ngồi tù vì sát hại những người Palestine phản bội. Ông cũng bị Israel giam giữ và được thả vào năm 2011, sau đó trở thành lãnh đạo Hamas ở Gaza năm 2017

Israel đã coi chỉ huy Sinwar là người đứng sau vụ đột kích bất ngờ trên đất Israel hồi tháng 10-2023 và ám sát nhân vật này là một mục tiêu chính khi họ mở cuộc phản công ở Gaza.

Nhưng đến nay sau 7 tháng, Sinwar không để lộ tung tích trong khi Israel, dù đã tàn phá phần lớn Gaza nhưng vẫn không thể giải thoát hầu hết con tin và buộc phải đàm phán

Theo các quan chức của Hamas, Israel và Mỹ, ông Sinwar không chỉ nổi lên với tư cách là một chỉ huy có ý chí mạnh mẽ mà còn là một nhà đàm phán khôn ngoan

Theo đó, vị chỉ huy này vừa ngăn cản chiến thắng trên chiến trường của Israel, vừa lôi kéo các phái viên Israel vào bàn đàm phán.

Một số nguồn tin cho hay, trong khi các cuộc đàm phán được tiến hành trung gian ở Ai Cập và Qatar, ông Sinwar mới là người được các nhà đàm phán của Hamas hỏi ý kiến trước khi họ đồng ý với bất kỳ nhượng bộ nào.

“Không thể đưa ra quyết định nào mà không hỏi ý kiến Sinwar”, Salah al-Din al-Awawdeh, nhà phân tích chính trị, một thành viên Hamas từng ngồi tù với ông Sinwar ở Israel trong những năm 1990 và 2000 cho biết.

Vai trò chỉ huy trực tiếp tại chiến trường và tính cách mạnh mẽ đã khiến ông Sinwar có tiếng nói quan trọng, nhưng lực lượng Hamas từng hé lộ, cá nhân vị chỉ huy này không phải là người đưa ra quyết định cuối cùng

Đáng nói, trong thời gian ở tù của Israel, Sinwar đã học tiếng Do Thái và tìm hiểu về văn hóa - xã hội Israel. Sinwar dường như đang sử dụng kiến thức đó để gieo rắc sự chia rẽ trong xã hội Israel và gia tăng áp lực lên Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Người ta tin rằng chỉ huy Sinwar đã hẹn giờ công bố video về một số con tin Israel nhằm kích động sự phẫn nộ của công chúng đối với ông Netanyahu trong giai đoạn quan trọng của cuộc đàm phán về ngừng bắn.

Các quan chức tình báo Israel và Mỹ cho rằng, chiến lược của Sinwar là kéo dài cuộc chiến cho đến khi điều đó làm tổn hại đến danh tiếng quốc tế của Israel và mối quan hệ của nước này với đồng minh chính là Mỹ.

Nếu đây là một ván cờ của Hamas thì có vẻ họ đã đúng: Mỹ tuyên bố tạm dừng một số chuyến hàng chở vũ khí nếu Israel mở chiến dịch tấn công Rafah

Nhưng theo giới quan sát, dù hai bên đạt được thỏa thuận ngừng bắn, Israel có thể sẽ truy đuổi chỉ huy Hamas Yehia Sinwar đến cùng

Tình báo Mỹ và Israel cho biết, chỉ huy Sinwar đang ẩn náu gần các con tin, sử dụng họ làm lá chắn sống ở Gaza. Một con tin người Israel được thả trong thời gian đình chiến hồi tháng 11 xác nhận điều này

Hồi tháng 2-2024, quân đội Israel đã công bố một đoạn video lấy từ camera an ninh trong đường hầm của Hamas bên dưới Gaza. Đoạn video cho thấy một người đàn ông vội vã di chuyển cùng với một phụ nữ và trẻ em.

Quân đội Israel cho biết, đó là Sinwar khi đang bỏ trốn cùng gia đình. Nhưng tuyên bố này không thể xác minh, bởi camera chỉ quay được hình ảnh người đàn ông… từ phía sau