Vùng Vịnh nổi sóng

Vùng Vịnh lại nổi sóng bởi những tuyên bố "ăn miếng, trả miếng" giữa Mỹ và Iran, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ký ban hành luật áp đặt lệnh trừng phạt mới nhằm vào quốc gia Hồi giáo này. Trong khi Tehran tuân thủ các cam kết, "cây gậy trừng phạt" của Mỹ đang đe dọa, làm đổ vỡ thỏa thuận hạt nhân lịch sử và có thể làm "nóng" tình hình an ninh khu vực.

Trong lễ tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ hai trước Quốc hội vừa qua, Tổng thống Iran Hassan Rohani tuyên bố, Cộng hòa Hồi giáo Iran sẽ "không im lặng" nếu Mỹ không tôn trọng các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân mà Tehran ký với các cường quốc nhóm P5+1; đồng thời, sẽ đáp trả các lệnh trừng phạt bằng những hành động thích đáng và tương ứng. Iran cáo buộc "những vi phạm lặp đi lặp lại" đối với các cam kết của chính quyền Mỹ và khẳng định biện pháp trừng phạt mới đối với Iran có thể phá hoại thỏa thuận hạt nhân.

Dự luật về chính sách đối ngoại lớn đầu tiên được Quốc hội Mỹ phê chuẩn dưới thời Tổng thống Trump đã làm bùng phát căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Iran. Mặc dù lệnh trừng phạt mới của Mỹ nhằm vào chương trình tên lửa đạn đạo của Iran và cáo buộc sự hỗ trợ của Tehran đối với lực lượng Hezbollah ở Liban, nhóm mà Washington xếp vào danh sách khủng bố, song Iran khẳng định Mỹ vi phạm thỏa thuận hạt nhân Iran theo Chương trình Hành động chung toàn diện (JPCOA) đã ký. Quốc gia Hồi giáo được Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế xác nhận vẫn tuân thủ các cam kết trong JPCOA, theo đó dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế chống Tehran. Bởi thế, việc Mỹ tiếp tục đơn phương áp đặt lệnh cấm vận chống Iran và liên tục siết chặt các biện pháp trừng phạt được cho là "chính sách thù địch" của Mỹ đối với Iran đã quay trở lại dưới thời Tổng thống Trump, sau giai đoạn "tan băng" dưới thời chính quyền tiền nhiệm. Dù sao thì Tổng thống Trump từng nhiều lần dọa hủy bỏ thỏa thuận lịch sử mà Tehran và nhóm P5+1 đạt được hồi năm 2015, thậm chí cho đây là "thỏa thuận tồi" và là một sai lầm của chính quyền tiền nhiệm.

Iran đã có những phản ứng cứng rắn nhằm đáp trả các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ. Tehran khiếu nại lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về những biện pháp trừng phạt mới của Mỹ; cho rằng, lệnh trừng phạt này vi phạm thỏa thuận hạt nhân vì nó ngăn chặn Tehran bình thường hóa quan hệ kinh tế với các nước trên thế giới và ảnh hưởng xấu tới thu hút đầu tư nước ngoài. Bởi vậy, các nghị sĩ Iran đã nhất trí thông qua đề cương chung của một dự luật đáp trả "các biện pháp thù địch của Mỹ". Thêm vào đó, bất chấp cảnh báo từ phía Mỹ về nghi ngờ Iran phát triển công nghệ có thể phóng tên lửa đạn đạo tầm xa mang đầu đạn hạt nhân, Iran đã phóng thử thành công tên lửa Simorgh (Phượng Hoàng) có khả năng mang vệ tinh nặng 250 kg lên quỹ đạo. Động thái này tuy bị Mỹ cáo buộc là một "hành động khiêu khích" song Tehran vẫn khẳng định chương trình không gian của mình thuần túy phục vụ mục đích hòa bình.

Thỏa thuận hạt nhân giữa Iran với các cường quốc đã cho phép các công ty quốc tế lớn trở lại "xứ sở Ba Tư", mà kết quả nổi bật nhất là các thỏa thuận gần đây giữa các công ty của Iran với Công ty dầu mỏ Total của Pháp và Tập đoàn CNPC của Trung Quốc trong lĩnh vực khí đốt. Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt của Mỹ và sự thù địch ngày càng tăng từ Chính quyền Tổng thống Trump đang làm phức tạp thêm tình hình, ảnh hưởng tới nỗ lực thu hút hàng tỷ USD đầu tư nước ngoài nhằm thúc đẩy phục hồi nền kinh tế Iran vốn bị thiệt hại nặng nề bởi các lệnh trừng phạt kéo dài.

Việc Mỹ sử dụng "cây gậy" đối với một quốc gia được đánh giá là cứng rắn như Iran gây lo ngại làm tổn hại thỏa thuận hạt nhân và tác động tiêu cực tới an ninh khu vực, trong bối cảnh Iran đang chuẩn bị các biện pháp đáp trả mạnh mẽ.

Nguồn Nhân Dân: http://nhandan.com.vn/thegioi/item/33702402-vung-vinh-noi-song.html