'Vũ trụ hứng' đầy hấp dẫn và lôi cuốn của nghệ sĩ Đào Anh Khánh

Kể từ sau Đáo Xuân 9 năm 2019, nghệ sĩ Đào Anh Khánh gần như biến mất khỏi làng nghệ thuật. Mới đây, anh bất ngờ xuất hiện, gây chú ý khi biểu diễn trong buổi khai mạc triển lãm Tái sinh của con gái - họa sĩ Đào Anh Thơ (nghệ danh CAT). Và ngay trong những ngày đầu tháng 12, Đào Anh Khánh chính thức “tái xuất” với triển lãm Vũ trụ hứng phần 1 từ ngày 2/12/2023 đến hết ngày 12/12/2023 tại Lunet Art 63-65 Hoàng Diệu, Hà Nội.

Nghệ sĩ Đào Anh Khánh.

Nghệ sĩ Đào Anh Khánh chia sẻ, anh “tái xuất” lần này với 1 chùm triển lãm bao gồm 4 cuộc triển lãm liền mạch, chung tựa đề Vũ trụ hứng, chia thành các phần 1, 2, 3, 4. Chùm triển lãm được “véo” ra từ Thung lũng Gầm trời - một dự án nghệ thuật cuộc đời nghệ sĩ Đào Anh Khánh ở Lương Sơn, Hòa Bình, là món quà anh gửi tặng công chúng Thủ đô “lười” đi xa vẫn có thể thưởng thức. Tư tưởng "vũ trụ hứng" ở các phần giống nhau, nhưng nội dung và hình thức biểu hiện cụ thể sẽ khác nhau. Mỗi năm, nghệ sĩ sẽ khai tác tập trung thể hiện một mặt, một vẻ đẹp riêng của vũ trụ này.

“Tôi không biết đây có phải là lần đầu tiên một họa sĩ giải nghĩa vẻ đẹp của vũ trụ một cách đầy đủ và trực tiếp thông qua hội họa hay không. Nhưng chắc đây sẽ là chùm triển lãm có chiều sâu bởi vì tôi sẽ đi từ toàn cảnh vũ trụ, cho đến những quan sát cụ thể nhỏ bé như cọng cỏ, nhụy hoa, hạt quả… Công chúng sẽ không chiêm ngưỡng những hình ảnh hoa lá ấy một cách trần tục hay thuần túy như trong thiên nhiên, bởi chúng đã được đẩy sâu hơn, mang tính biểu hiện nghệ thuật rõ ràng hơn. Đó là con đường, là câu chuyện tôi muốn đưa đến cho công chúng” - theo nghệ sĩ Đào Anh Khánh.

Tác phẩm "Cung bậc thiên đường"

Tác phẩm "Quần tụ kẻ thèm yêu".

Trong Vũ trụ hứng phần 1, Đào Anh Khánh tập trung khai thác vẻ đẹp biến ảo của vũ trụ trên phương diện tự nhiên với cỏ cây, hoa lá. Theo anh, đó là vẻ đẹp của của sự hứng khởi, nó mang tính quy luật, tính tồn tại... Là thứ khởi tạo và duy trì vũ trụ, chính mạch chảy của sự hứng khởi đã tạo nên sự kết hợp, sự phối ngẫu giữa âm và dương, giữa đực và cái… Tất nhiên, tranh của Đào Anh Khánh luôn có sự xuất hiện của con người bởi với anh, con người vẫn luôn là trung tâm của vũ trụ.

Đào Anh Khánh giải thích: “Vũ trụ vốn tồn tại nhưng chúng ta ít khi giải thích nó theo góc độ cái đẹp, lôi cuốn về sự giao thoa, âm dương… Làm nghệ thuật, tôi có góc nhìn về tính hấp dẫn của cái đẹp, tạo nên đa sắc màu vũ trụ. Giải nghĩa Vũ trụ hứng cũng như khi tiếp cận các tác phẩm hội họa của tôi, người xem sẽ được tự do hiểu theo cách của mình. Song, tôi cũng hy vọng, người ta không hiểu một cách trần tục. Ca ngợi vẻ đẹp của vũ trụ, tôi không có thông điệp nào tách rời khỏi vẻ đẹp tự nhiên”.

Sau Đáo Xuân 9, Đào Anh Khánh gần như đã sống hẳn với nơi thiên nhiên ở Thung lũng Gầm trời trên Hòa Bình. “Hàng ngày bận rộn với những công việc sáng tạo nhưng tôi luôn có cảm giác mình đang sống trong một nơi đẹp đẽ, như không phải cõi thực. Tôi luôn nghĩ, nếu mình quay trở lại thì dòng tranh của mình sẽ là thứ gì đó thật trong trẻo gần gũi thiên nhiên. Từ sáng đến tối, tôi nhuốm đời sống tinh thần của mình trong thế giới kỳ lạ đó.

Tác phẩm "Vũ trụ hát".

Tôi cũng phải thừa nhận mình chưa có đủ thời gian để tất cả các tác phẩm đều hoàn mỹ. Tôi luôn bị thiếu thời gian, luôn bị vội, bởi tôi là người ôm giấc mộng lớn. Chỉ có điều chắc chắn là tôi đang gửi tặng công chúng những tác phẩm mang vẻ đẹp tinh khiết, trong trẻo, huyền ảo của thiên nhiên, là những cảm xúc mà công chúng không dễ dàng có được ở thế giới thực” - nghệ sĩ khẳng định.

Để tạo nên sự trong veo huyền ảo của vụ trụ và thiên nhiên, phải có nhiều cung bậc chuyển tiếp màu sắc. Những tác phẩm mới của Đào Anh Khánh gây ấn tượng bởi gam màu rực rỡ, tươi mới. Anh lý giải: “Tôi như người đang yêu rơi vào thế giới ảo mộng, hư huyền, nhiều người nói với tôi như vậy. Tôi đang yêu, có lẽ tình yêu tràn vào các tác phẩm cũng là điều tự nhiên. Tuy nhiên, đó là trong hầu hết các tác phẩm mới sáng tác. Còn có tác phẩm lớn tôi vẽ trong thời kỳ Covid-19 vẫn được nhận xét là trong veo, vẫn đầy sự lãng mạn, có thể kể đến Hoa trời.

Tôi thực sự không có ý định bán bức tranh đặc biệt đấy bởi vì nó mang ý nghĩa rất lớn để tôi tự tin hơn, để có lúc nào tôi tụt dốc về tinh thần thì có thể nhìn vào đó và nghĩ: ‘Lúc cô đơn thế, buồn thế mà mình vẫn vẽ được bức tranh đẹp thế này’. Cuộc đời mà, ai biết được, có lúc lên lúc xuống, khi buồn khi vui, nó sẽ là lửa cho tôi tiếp tục đam mê”.

Những năm qua, Đào Anh Khánh không những gây chú ý với công chúng ở Việt Nam, Mỹ, Nhật… với vai trò nghệ sĩ trình diễn sắp đặt, thực hiện những tác phẩm điêu khắc khổng lồ, mà còn là một họa sĩ luôn vẽ khỏe, vẽ nhiều, bán nhiều. Bán nhiều tranh thì tôi mới có tiền để làm các cuộc trình diễn tốn tiền như vậy trong hơn 20 năm qua đấy chứ” - nghệ sĩ cho biết.

Nhắc tới Đào Anh Khánh là người ta nghĩ ngay tới một nghệ sĩ “quái”, “điên”... Anh nói: “Tôi làm nghệ thuật với cái tâm của mình. Bao năm qua, dù không ít người nói tôi điên nhưng rồi công chúng cũng nhận ra rằng tôi làm việc nghiêm túc, có tư duy, có mục đích.

Đã từ lâu rồi, tôi đã dựng lên cái hàng rào tự bảo vệ mình. Hàng rào ấy có thể nói một cách ngắn gọn là niềm tin của chính bản thân tôi về cái đẹp. Bởi vì, tôi luôn tin rằng mình đang trên một lộ trình đi làm cái đẹp”.

Đào Anh Khánh là một trong những nghệ sĩ tiên phong hàng đầu của nghệ thuật đương đại Việt Nam từ những năm 2002. Anh đã từng triển lãm tranh tại hơn 20 quốc gia trên thế giới: Mỹ, Anh, Pháp, Thụy Sỹ, Tây Ban Nha, Trung Quốc... Tác giả và tác phẩm của anh đã từng được đăng tải trên các kênh truyền hình và báo chí nổi tiếng thế giới như BBC, Discovery channel, NHK, New York Times...

Hà Phương/VOV.VN